Sodoma i gomora – znaczenie i etymologia wyrażenia
Sodoma i gomora – co oznacza to wyrażenie i jaka jest jego etymologia? Przeczytajcie nasz artykuł, aby poznać ciekawą historię związaną z tym określeniem. W tekście znajdziecie także synonimy, wyrazy bliskoznaczne, pokrewne oraz przykłady użycia tego związku frazeologicznego.
Etymologia wyrażenia sodoma i gomora
Wyrażenie sodoma i gomora to przykład biblizmu, czyli określenia pochodzącego z Biblii.
W omawianym przypadku Sodoma i Gomora to nazwy miast, w których, jak podaje Księga Rodzaju Starego Testamentu, mieszkali bezbożni, rozpustni i niegodziwi ludzie. Bóg Jahwe ukarał ich za nieposłuszeństwo i zrównał oba miasta z ziemią. Kara zesłana na lud Sodomy i Gomory była odpowiedzią na pogwałcenie praw boskich, a nawet na nieobyczajność seksualną, jakiej mieli się dopuścić tamtejsi mieszkańcy.
Zagłębiając się w niniejszą opowieść biblijną, spotykamy kolejne wyrażenia, które możemy zaliczyć do biblizmów. Są to mianowicie: żona Lota oraz zamienić się w słup soli. Abraham, chcąc uchronić swojego syna Lota przed zagładą miast, uprosił u Boga pomoc. Aniołowie mieli wyprowadzić rodzinę Lota pod warunkiem, że jej członkowie nie odwrócą się za siebie w drodze ucieczki. Żona Lota nie posłuchała jednak zakazu i za karę została zamieniona w słup soli.
W języku utrwaliły się zatem następujące związki frazeologiczne: sodoma i gomora – oznaczające rzeczy budzące zgorszenie i zasługujące na moralne potępienie; żona Lota – wyrażenie będące określeniem osoby nad wyraz ciekawskiej oraz zamienić się w słup soli – to znaczy osłupieć, zastygnąć z wrażenia, być w szoku lub zostać ukaranym za nieposłuszeństwo.
Sodoma i gomora? Co to znaczy? Definicja, czyli znaczenie wyrażenia
Wyrażenie sodoma i gomora może zostać użyte, gdy mowa o:
1biblijnych miastach znajdujących się nad Morzem Martwym: Sodomie i Gomorze, które według przekazów Starego Testamentu zostały zniszczone przez Boga na skutek nieposłuszeństwa tamtejszych mieszkańców;
2niegodziwości, rozpuście, czymś niemoralnym, niedopuszczalnym, gorszącym, zepsutym;
3zamieszaniu, bałaganie, chaosie.
Przykłady użycia wyrażenia sodoma i gomora w zdaniach:
- Co się wyprawia na tych koncertach?! Zgnilizna moralna! Ta zepsuta młodzież tylko przeklina, pali i pije na umór – istna sodoma i gomora!
- W twoim pokoju panuje sodoma i gomora, natychmiast posprzątaj ten okropny bałagan!
- Nasza sąsiadka zdradziła swojego męża z jego przyjacielem, więc on na złość zdradził żonę z jej koleżanką z pracy. Wszystko to bardzo pogmatwane, a cała ta sytuacja to sodoma i gomora, mówię ci!
Sodoma i gomora – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to znaczy sodoma i gomora, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- rozpusta,
- niemoralność,
- niegodziwość,
- nieobyczajność,
- zepsucie,
- zgorszenie,
- zamieszanie,
- bałagan,
- chaos.
Wyrazy pokrewne
- Sodomia,
- sodomita.
Przykłady użycia wyrażenia sodoma i gomora w literaturze
– Co za zgorszenie! – jęknęła cicho i boleśnie. – Wstyd po prostu wiedzieć o takich!
– Takie one wszystkie na wielkim świecie, ze świecą nie najdzie poczciwej. Bratowa dobrodzika nawet nie imaginuje sobie, co się teraz wyrabia po możniejszych domach, jaka Sodoma i Gomora! Nie, nie chciała już więcej słyszeć, wyszła zapłakana, zbolała i przejęta zgrozą cnotliwego wzburzenia.
Władysław Reymont, Rok 1794
Owo podczas gdy się tak zabawiali ze mną, ogień szalał w nieopisany sposób, tak iż zniszczył więcej niż dwa tysiące domów, aż wreszcie któryś spostrzegł to i krzyknął:
„Na kałdun proroka! Całe miasto się pali, a my się tu bawimy!”. […] Kiedym się wydostał na wzgórek będący w pobliżu, obracam się, niby żona Lota, i widzę całe miasto płonące jak Sodoma i Gomora, z czego byłem tak rad, żem o mało nie popuścił z uciechy; ale Bóg mnie za to pokarał.
– Jakże to? – spytał Pantagruel.
– Tak iż gdy patrzałem z wielką lubością na ten ogień, dworując sobie i mówiąc: „Ha, biedne pchełki, ha, biedne myszki, złą macie zimę, ogieniek na stryszku” […]
François Rabelais, Gargantua i Pantagruel
