Jak napisać rozprawkę? Wskazówki i przykłady
Jest wiele pytań, które stawiamy sobie w życiu: Być albo nie być? Gdzie są zeszłoroczne śniegi? Gdzie się podziały tamte prywatki? Do tych najbardziej dręczących należy także: Jak napisać rozprawkę? Spieszymy na pomoc! Przygotowaliśmy poradnik, dzięki któremu nie będzie Wam straszna żadna rozprawka.
Rozprawką dręczą nas już w podstawówce, potem na horyzoncie zaczyna majaczyć rozprawka maturalna, a nierzadko i na studiach ta forma wypowiedzi nie daje o sobie zapomnieć. W tym artykule podpowiemy Wam, jak podejść do rozprawki, by nie był to koszmar ani dla piszącego, ani dla czytającego.
Jak napisać rozprawkę?
Punktem wyjścia dla rozprawki jest:
- teza – stwierdzenie, które mamy udowodnić, np. „Uzasadnij, że seriale to wartościowa rozrywka”
- lub hipoteza – wątpliwość, którą mamy rozstrzygnąć, np. „Seriale – pożeracze czasu czy wartościowa rozrywka?”.
Załóżmy, że temat Waszej rozprawki brzmi: „Seriale – pożeracze czasu czy wartościowa rozrywka?”. Przystępując do pracy, wyobraźcie sobie, że jesteście na sali sądowej. Waszym zadaniem jest opowiedzenie się po jednej ze stron – macie się wcielić w rolę oskarżyciela lub obrońcy seriali. Przemyślcie temat i zastanówcie się, z którą opinią się zgadzacie. Może się okazać, że nie potraficie się zdecydować – i to też jest pomysł na rozprawkę.
Jak napisać rozprawkę? Plan rozprawki
Jak przy okazji każdego przedsięwzięcia, warto mieć plan. Większość form wypowiedzi składa się z trzech części i nie inaczej jest w przypadku rozprawki. Mamy zatem: wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Teraz rozpiszcie swój pomysł. Jak to zrobić, podpowiadamy w dalszej części artykułu.
Rozprawka – wstęp
1We wstępie musi pojawić się odpowiedź na zadane w temacie rozprawki pytanie: „Seriale – pożeracze czasu czy wartościowa rozrywka?”. Przyjmijmy, że zajmujemy w tym sporze pozycję obrońcy, a zatem oto nasza teza: seriale to wartościowa rozrywka.
2Jak rozpocząć rozprawkę?
- Od cytatu:
„Pierwsze dwie dekady XXI wieku z pewnością należą do seriali. Ich wpływ na sposoby opowiadania (i przez to też rozumienia) świata jest rewolucyjny”. To słowa Olgi Tokarczuk z jej wykładu noblowskiego. Zgadzam się z nią, ponieważ…
- Od pytania:
Czy seriale to pożeracze czasu, czy wartościowa rozrywka? Moim zdaniem są one ciekawym sposobem spędzania czasu wolnego i to postaram się udowodnić w moich rozważaniach.
- Od odwołania się do kontekstu, wyjaśnienia, czym jest omawiane zjawisko:
Seriale stały się bardzo ważnym elementem współczesnej kultury. Mają swoich fanów i przeciwników. Ja należę do tych pierwszych, ponieważ uważam, że są wartościową rozrywką, a nie pożeraczami czasu.
3Pamiętajcie, że wstęp nie może być za długi, żeby nie konkurował z rozwinięciem!
Rozwinięcie rozprawki, czyli argumenty
1W tej części rozwijacie swoje rozważania, odwołując się do przykładów i dowodów. Macie przekonać osobę, która przeczyta Waszą rozprawkę, że warto oglądać seriale. Przyjmuje się, że w rozprawce powinny pojawić się przynajmniej trzy dobrze opisane argumenty.
2W planie rozprawki wypiszcie argumenty, które będą potwierdzać Waszą tezę, np.
- współczesne seriale są na wysokim poziomie,
- często ich scenariusze są oparte na dziełach literackich,
- konkurencja sprawia, że twórcy muszą zapewnić widzom ciekawą i angażującą fabułę,
- seriale są ważnym elementem współczesnej kultury itd.
3Odwołujcie się do konkretnych przykładów – przydadzą się tytuły seriali i korzyści z ich oglądania, np.
- poruszają ważne tematy,
- są opiniotwórcze, czyli upowszechniają pewne sądy i opinie,
- nawiązują do innych dzieł, niekoniecznie filmowych, dzięki czemu poszerzają horyzonty widzów.
4Bardzo mile widziane w rozprawce są odwołania do opinii ekspertów w danym temacie i wplatanie cytatów. W przypadku seriali możecie podeprzeć się na przykład wypowiedzią Katarzyny Czajki-Kominiarczuk. W książce Seriale. Do następnego odcinka wnikliwie analizuje fenomen ich popularności.
Zakończenie rozprawki
Jak napisać zakończenie rozprawki? Zakończenie jest miejscem na wydanie ostatecznego werdyktu. Podsumowujecie swoje rozważania i określacie, czy zgadzacie się z hipotezą, zaprzeczacie jej, a może odpowiedź na pytanie wcale nie jest jednoznaczna. Przyjęliśmy, że jesteśmy zwolennikami seriali, więc nasze zakończenie powinno być potwierdzeniem, że tego typu filmy są wartościowe.
Przydatne zwroty do rozprawki
Macie już plan, jak napisać rozprawkę, czyli szkielet swojej rozprawki. Teraz trzeba obudować go mięsem, czyli treścią. Na pewno przydadzą Wam się poniższe zwroty.
Wstęp:
- Celem moich rozważań / tej pracy jest…
- Warto najpierw zastanowić się, czym jest…
- Postaram się przedstawić swoje przemyślenia na temat…
- Często zastanawiamy się…
- Na początku odwołam się do…
- W pełni zgadzam się / nie zgadzam się z opinią, że…
Rozwinięcie:
- Na poparcie mojej tezy chcę przywołać…
- Kolejnym argumentem jest…
- Oto kolejny argument…
- Dodatkowym argumentem jest…
- Nie należy zapomnieć również o…
- Powołam się na opinię…
- Z drugiej strony…
Zakończenie:
- Mam nadzieję, że udało mi się udowodnić, że…
- Sądzę, że powyższe argumenty świadczą o tym, że…
- Podsumowując rozważania…
- Jak wynika z przytoczonych argumentów….
Jak napisać rozprawkę?
Tyle teorii, teraz czas na praktykę. Mamy nadzieję, że kolejna rozprawka nie będzie już problemem. Macie traumatyczne wspomnienia z tą formą wypowiedzi w roli głównej? Jaki temat był dla Was twardym orzechem do zgryzienia? Dajcie znać w komentarzu.