Zasady pisowni z ch i h. Kiedy piszemy ch, a kiedy h?

Dawniej ch i h wymawiano inaczej: ch bezdźwięcznie, a h dźwięcznie. Dziś, gdy h utraciło swoją dźwięczność i nie słychać różnicy między ch a h, możemy mieć problemy z ortografią. Przypomnijmy więc zasady pisowni z ch i h, które pomogą Wam pozbyć się ortograficznych dylematów!

Zasady pisowni z ch

Pewnie część z Was skończyła szkołę wiele lat temu, więc prezentujemy zbiór zasad, kiedy należy pisać ch:

1. Na końcu wyrazu: dach, strych, schodach

Wyjątki: druh (bo wymienia się na drużyna, ale o tym później) i obce nazwy własne: Czatyrdah, Utah

2. Gdy wymienia się na „sz” w innej formie danego wyrazu albo w wyrazie pokrewnym: mucha – muszka, musze, blacha – blasze, duch – duszek

3. Po literze „s”: schlebiać, schab, pascha

Wyjątki: dysharmonia, fisharmonia oraz wyrazy zapożyczone z angielskiego, w których „sh” czytamy jako „sz” – show

4. W cząstkach chalko-, chiro-, chondro-, choreo-, chrono-, chryzo-: np. chalkopiryt, chiromanta, chondropatia, choreografia, chronologiczny, chryzokola

Zasady pisowni z h

1. Gdy h wymienia się na g, ż, z innej formie danego wyrazu albo w wyrazie pokrewnym: wahanie – waga, druh – drużyna, błahy – błazen

2. Po literze z: zharmonizować, zhańbić

3. W cząstkach hekto-, helio-, hetero-, higro-, hiper-, hipo-, homeo-, homo-, hydro-: np. hektolitry, heliocentryczny, heteroseksualny, higroskopijny, hiperbola, hipochondryk, homeopatyczny, homogenizowany, hydrolog