Patriarchat – co to jest? Definicja, przykłady, słownik

Patriarchat nie budzi dobrych skojarzeń. Szczególnie gdy mowa o głównym znaczeniu tego słowa. Ale patriarchat to nie tylko system społeczny. To pojęcie odnosi się również do kościelnej hierarchii. W niniejszym artykule zapoznacie się ze wszystkimi definicjami wyrazu, jakim jest patriarchat.

Patriarchat – pochodzenie wyrazu, czyli o etymologii

Słowo kunszt jest germanizmem. Pochodzi od niemieckiego kunst – ‘wiedza, mądrość’; ‘zręczność, sztuka’.

Patriarchat – co to jest? Definicja słowa

1Obecnie pod pojęciem patriarchatu rozumie się system społeczny, w którym to w stosunkach rodzinnych i społecznych dominująca jest rola mężczyzny, zwłaszcza ojca.

Patriarchat to pierwotny, hierarchiczny ustrój każdej wspólnoty ludzkiej. Znany jest człowiekowi od zarania dziejów. W patriarchacie władza oraz dziedziczenie należą wyłącznie do mężczyzn. To bardzo często prowadzi do przedmiotowego traktowania kobiet, które są przez mężczyzn sprowadzane wyłącznie do roli służącej. 

2Patriarchat jest również pojęciem stosowanym w religii. W tym kontekście mówimy o godności i władzy patriarchy – najwyższego dostojnika duchownego. To określenie używane jest w Kościołach prawosławnych.

Patriarchat to także niezależny ośrodek, stanowiący administracyjną jednostkę kościelną zarządzaną przez patriarchę. (np. Patriarchat Konstantynopola, Patriarchat Jerozolimy). Tytuł patriarchy przysługiwał również papieżowi, jednak w 2006 roku Benedykt XVI zrezygnował z niego.

3Patriarchatem nazywa się też czasy patriarchów biblijnych opisane w Starym Testamencie. Patriarchami nazywani są: Abraham, Izaak, Jakub oraz jego dwunastu synów.

Patriarchat – wyrazy pokrewne

Patriarchat – kolokacje, czyli popularne połączenia z tym słowem

Przykłady użycia wyrazu patriarchat

W tym czasie (IV-VI w.) na Wschodzie krystalizuje się organizacja patriarchatu, tak bardzo charakterystyczna dla chrześcijaństwa wschodniego. Powstają patriarchaty w Aleksandrii, Antiochii, Jerozolimie i nowy, ale rychło zyskujący szczególne znaczenie patriarchat w Konstantynopolu. Chrześcijaństwo wschodnie traktuje siebie jako federację pięciu wielkich patriarchatów. Zachód ma natomiast tylko patriarchę – biskupa rzymskiego.

Daniel Olszewski, Dzieje chrześcijaństwa w zarysie

Wśród polskich kierowców coraz liczniejszą grupę stanowią kobiety. Nie wszyscy mężczyźni to akceptują. Panuje dość powszechne przekonanie, że panie są gorszymi kierowcami, że z naturalnych powodów nie dorównają w tej dziedzinie panom. Wielu mężczyzn akceptujących równouprawnienie, w dziedzinie motoryzacyjnej wolałoby zachować patriarchat. Czy rzeczywiście kobiety jeżdżą gorzej?
– Nie wiem, czy gorzej, z pewnością jednak bezpieczniej – przekonuje Anna Zielińska z Instytutu Transportu Samochodowego.

Adam Grzeszak, Polska jazda, „Polityka” nr 2256