Dziś czy dzisiaj? Jak poprawnie mówić i pisać?
Wszyscy wiemy, że gdy chcemy powiedzieć o dniu, który właśnie trwa, nie powinniśmy używać sformułowania „dzień dzisiejszy”, gdyż jest ono najczęściej niepoprawne. Gdy określamy obecny dzień, część z nas mówi dziś, a część mówi dzisiaj. Która z tych grup robi to właściwie? A może obie mają rację i wątpliwości są bezzasadne? Odpowiedź dotyczącą prawidłowej formy oraz potrzebne wyjaśnienia znajdziecie w poniższym poradniku językowym.
Dziś czy dzisiaj? Poprawna forma
Dziś czy dzisiaj? Wszyscy, którzy zastanawiają się nad właściwą formą, mogą odetchnąć z ulgą, ponieważ zarówno dziś, jak i dzisiaj są poprawne. Żadna z nich nie jest ani oficjalna, ani potoczna. Mamy więc pełną dowolność, które z tych słów zastosować w naszej wypowiedzi. Dziś i dzisiaj są przysłówkami czasu, które wskazują na to, że coś dzieje się w danym dniu lub w tej chwili.
Czasami gdy mamy do czynienia z dwiema poprawnymi formami, każdej z nich używamy w zależności od kontekstu, ponieważ różnią się swoim znaczeniem. Jednak gdy chodzi o wyrazy dziś i dzisiaj, nie ma takiej potrzeby, bowiem oba te słowa oznaczają to samo. Kolejną dobrą wiadomością jest więc to, że możemy je stosować zamiennie bez obaw o to, że popełnimy błąd językowy.
Częstotliwość ich stosowania może być różna jedynie w poezji. Ma to związek między innymi z zachowaniem rytmu, rymów.
Dziś czy dzisiaj? Przykłady zdań
- Dzisiaj po raz pierwszy prowadziłem lekcję języka polskiego.
- Rozmawiałem z inż. Kwiatkowskim i uzgodniliśmy, że dziś wymieni instalację hydrauliczną w naszym mieszkaniu.
Dziś czy dzisiaj? Już wszystko jasne! Przykłady użycia z literatury
– Niech żyje pan Scrooge! – przemówił Bob. – Wypijmy jego zdrowie, gdyż jest on naszym chlebodawcą i jemu zawdzięczamy dzisiejszą naszą ucztę!
– Jemu zawdzięczamy? – zawołała pani Cratchit z oburzeniem. – Pragnęłabym bardzo, żeby tu się zjawił. Wyprawiłabym mu ucztę po swojemu. Tak jest. Wypowiedziałabym mu w oczy wszystko, co o nim myślę, a spodziewam się, że nie przypadłoby mu to do smaku!
– Droga żono, mówisz to przy dzieciach – upomniał ją łagodnie Bob. – Dzisiaj przy tym mamy święto Bożego Narodzenia!
Charles Dickens, Opowieść wigilijna
Dziś w naszego spotkania rocznicę
Pozawrzemy szczelnie okiennice,
By powtórzyć wśród nocnej ciemnoty
Dawne nasze, najpierwsze pieszczoty.
Dawne słowa z dni pierwszych kochania,
Chociaż każde dziś ustom się wzbrania,
Każde snem się nieśmiałym kolebie,
Nas niepewne i niepewne siebie.
Lecz, stłumiwszy nieufność rozsądku,
Powtórzymy wszystkie od początku.
Bolesław Leśmian, Dziś w naszego spotkania rocznicę...
