Fetysz – znaczenie słowa i przykłady użycia
Słowo fetysz przywodzi często na myśl dość oryginalne upodobania natury zmysłowej. Tymczasem jego definicja wcale nie ogranicza się do ekscentrycznych skłonności, a fetysze znane były już kulturom pierwotnym.
Czym więc jest fetysz? Co dokładnie oznacza to słowo?
Fetysz i fetyszyzm
Fetyszami w kulturach pierwotnych mogły być rozmaite przedmioty, np. drewniane figurki, kamienie i muszle, którym przypisywano siłę magiczną. Ale i dziś przywiązuje się niekiedy dużą wagę do określonych przedmiotów i nadaje im się różne znaczenia, jak choćby zdolność ochrony przed złem.
W psychologii mówi się zaś, że w pewnych okolicznościach fetyszyzm może świadczyć o zaburzeniach psychicznych. Dzieje się tak, kiedy przedmiot zwany fetyszem staje się nieodzownym elementem doznań seksualnych i do osiągnięcia pełnej satysfakcji ze zbliżenia jest wprost niezbędny.
Co to jest fetysz? Definicja słowa
- w pierwotnych kulturach i religiach to przedmiot będący obiektem kultu, uważany za wcielenie bóstwa,
- przedmiot mający chronić przed niepowodzeniem, przynoszący szczęście,
- przedmiot, który wywołuje podniecenie seksualne, ale taka reakcja na niego jest charakterystyczna dla określonych osób (fetyszystów),
- przedmiot, osoba lub rzecz, któremu nadaje się przesadnie duże znaczenie i oddaje niemal religijną cześć.
Przykłady z życia:
Ten zasuszony liść, który latami przechowywała między kartkami książki, nie był tylko pamiątką po którejś jesieni, ale prawdziwym fetyszem, podobno chronił ją przed nieszczęściami.
Był skrajnym materialistą, a pieniądz stanowił dla niego największy z fetyszy.
Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa fetysz
Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo fetysz, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
W znaczeniu drugim:
- Talizman,
- amulet.
Etymologia słowa fetysz
Słowo pochodzi z języka francuskiego (fétiche).
Wyrazy pokrewne
- Fetyszyzm,
- fetyszysta,
- fetyszystka,
- fetyszystyczność
- fetyszystyczny,
- fetyszystycznie.
Przykłady użycia słowa fetysz w literaturze
Książka to fetysz naszej kultury od tysiącleci, jej kamień węgielny. Artefakt inteligentów. Ludzie chcą jej dotykać, czuć zapach papieru, przewracać strony, zaginać rogi, podkreślać fragmenty, wkładać coś między kartki.
Rafał Nowakowski, Rdza
A fetysz w jego brzuchu jak dziecko, które żyje we wnętrzu człowieka dorosłego. Bo ono pozostaje czasem głębiej, czasem mniej ukryte. Dziecko w Tadku było jeszcze bardzo duże i nawet widoczne.
Marta Tomaszewska, Urwany ślad
Przykłady użycia słowa fetysz w prasie
Bywa też, że fetysz demokracji jest nadużywany. Okazuje się nagle, że na przykład stworzenie jakiegoś szczególnego trybu sądowego dla wymierzenia sprawiedliwości jest „bolszewickim zamachem na demokrację i prawa człowieka”.
Piotr Zaremba, O wojnie domowej (W odpowiedzi Piotrowi Skwiecińskiemu), „Fronda”, 1998
Każdy ma tam swoje fetysze – może to być rzeźba lub woreczek z ziołami otrzymany od czarownika. Fetysz strzeże od choroby, pożaru, rany w walce. Jeśli jednak odniesie się ranę – to wcale nie oznacza, że nasz fetysz nie działa. Po prostu fetysz przeciwnika był silniejszy.
Drzwi do Afryki, „Dziennik Polski”, 2002
Odmiana słowa fetysz
| liczba pojedyncza | |
| M. | fetysz |
| D. | fetyszu/fetysza |
| C. | fetyszowi |
| B. | fetysz/fetysza |
| N. | fetyszem |
| Ms. | fetyszu |
| W. | fetyszu |
| liczba mnoga | |
| M. | fetysze |
| D. | fetyszów/fetyszy |
| C. | fetyszom |
| B. | fetysze |
| N. | fetyszami |
| Ms. | fetyszach |
| W. | fetysze |
?
