Parafianin – kto to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia słowa
Parafianin to jedno ze słów, których znaczenie nie jest dla nas raczej tajemnicą. Można by rzec, że wszyscy wiedzą, o kogo chodzi, gdy mowa jest o parafianinie. Ale czy wiecie, że ten wyraz ma także jeszcze jedno znaczenie? Zaciekawieni? Jeśli tak, to koniecznie przeczytajcie nasz artykuł. Znajdziecie w nim wszelkie wyjaśnienia.
Parafianin – kim jest? Definicja i etymologia wyrazu
Zacznijmy od tego, kim jest parafianin lub też parafianka, bo tak brzmi żeńska forma tego słowa. Otóż jak zapewne doskonale wiecie, nazywa się tak osobę, która należy do jakiejś parafii, czyli najmniejszej kościelnej jednostki administracyjnej, która ma własny kościół (budynek świątyni) i jest zarządzana przez proboszcza.
Co jeszcze można powiedzieć o parafiance lub parafianinie? Poza tym, że zamieszkują oni na terenie danej parafii, każda parafianka i każdy parafianin biorą czynny udział w życiu religijnym swojej parafii. Możemy ich również spotkać w różnych wspólnotach prowadzonych przez konkretną parafię.
Skoro wiemy już, jak wygląda podstawowa definicja słów parafianka i parafianin, pora zapoznać się z drugim znaczeniem tego wyrazu.
Dawniej termin parafianin był określeniem pejoratywnym, bowiem używano go w odniesieniu do człowieka, najczęściej mężczyzny, zacofanego, o wstecznych poglądach, niezbyt pojętnego i nie za bardzo skorego do poszerzania swojej wiedzy, a co za tym idzie, ograniczonego intelektualnie. Był to zatem ktoś bez ogłady, zwykle bez wykształcenia.
A jak przedstawia się etymologia słowa parafianin? Rzecz jasna ten rzeczownik pochodzi od wyrazu parafia. Natomiast samo określenie parafia to wywodzące się z języka greckiego παροικία [paroikía] oznaczające ‘mieszkać obok’. Następnie łacina, jako powszechnie używany w Kościele język, zapożyczyła to słowo w formie parochia, a potem wraz z przyjęciem chrześcijaństwa to słowo weszło też do polszczyzny. Wyraz parafianin można więc dosłownie przetłumaczyć jako ‘osoba mieszkająca’– na tej samej zasadzie, na jakiej tworzymy nazwy mieszkańców miejscowości: pilanin, koszalinianin, szczecinianin, bydgoszczanin itp.
Parafianin – przykłady użycia
- Liczna grupa naszych parafian wraz z naszym wikarym w te wakacje wzięła udział w pielgrzymce do Hiszpanii i Włoch.
- Dzięki zaangażowaniu naszych dwóch parafianek udało nam się zaprosić znanego rekolekcjonistę.
- Kaśka i Ewelina, parafianki należące do parafii pod wezwaniem NMP Królowej Polski, prowadzą scholę dziecięcą.
- Księża z naszej wspólnoty parafialnej odwiedzają z posługą sakramentalną chorych parafian w każdą pierwszą sobotę miesiąca.
Parafianin – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pierwsze znaczenie
- Wierny, wierna, współwyznawca, współwyznawczyni.
Drgugie znaczenie
- Nieuk, niedouk, analfabeta, półanalfabeta, wstecznik, prostak, zacofaniec, tępak, głupek, ćwierćinteligent, półinteligent, obskurant, ćwok, półgłówek, matoł, tłumok, prymityw, jełop, gamoń, tuman, głąb, dureń, cymbał, bęcwał, przygłup, imbecyl, pacan, ignorant, zaściankowiec.
Wyrazy pokrewne
- Parafia, parafianka, parafialna, parafialne, parafialny.
Parafianin – połączenia wyrazowe
Pierwsze znaczenie
- byli, dawni, obecni, dorośli, młodzi, starsi, najmłodsi, najstarsi, chorzy, liczni, miejscowi, tutejsi, nasi, zgromadzeni, ofiarni,
- pobożni, wierni, polscy, zmarli parafianie,
- parafianie kościoła pw. NMP Królowej Polski, pw. Świętego Krzyża,
- parafianie Kościoła rzymskokatolickiego, parafianie Kościoła ewangelicko-augsburskiego, parafianie Kościoła prawosławnego,
- parafianie Kościoła greckokatolickiego, parafianie jakiegoś księdza,
- parafianie i goście, parafianie i księża, parafianie i proboszcz, parafianie i wikary,
- parafianie mieszkają gdzieś, modlą się, postanowili coś, przygotowują coś, przygotowują się do czegoś, udali się dokądś, ufundowali, wybudowali, wykonali coś, uczestniczyli w czymś,
- zaangażowanie parafian,
- informować o czymś, zachęcać parafian.
Przykłady użycia wyrazu parafianin w literaturze
Dziewczę rosło co dnia piękniejsze i coraz więcej przypominało nam matkę cudną twarzyczką swoją; gadano już wtedy, że jeszcze śliczniejsza będzie od nieboszczki, […] i każdy się w niej rozkochał, albo raczej z miłości dla niej wariował. Stryj strzegł jej pilnie i chował surowo, ale sława jej piękności rozbiegła się po świecie; i tak z tej przyczyny, jako i dla wielkiego majątku, mnóstwo młokosów najpierwszych rodzin nie tylko ze wsi naszej, ale z dalekiej okolicy, ubiegało się o jej rękę, nie dając i chwili pokoju jej stryjowi. Poczciwy pleban rad by ją był wydał za mąż jak tylko dorosła, ale nigdy nie chciał tego czynić bez jej zezwolenia, i nie sądźcie, że zwlekając z wydaniem za mąż, miał na widoku jakie korzyści majątkowe, wszyscy wiedzą, że przeciwnie, poczciwe człowieczysko własnego nieraz nie dojrzał gospodarstwa, tyle miał kłopotu z rządem jej mienia. Z wielką też pochwałą mówi się zawsze o nim na naszych wieczorynkach. […] Można być pewnym, że musi to być prawdziwie dobry i przykładny człowiek, kiedy go wszyscy parafianie jednym głosem chwalą i uwielbiają.
Miguel de Cervantes Saavedra, Don Kichot z La Manchy
– Na honor, droga kuzynko, gdybyś była w loży i w wieczorowej tualecie w operze, ręczę ci, że ciotka miałaby rację, bo przyprawiłabyś wielu mężczyzn o grzech pożądania, a wiele kobiet o grzech zazdrości.
Komplement ten ścisnął serce Eugenii i przejął ją dreszczem radości, mimo że nic nie zrozumiała.
– Och, kuzynie, ty sobie żartujesz z biednej parafianki.
Honoré de Balzac, Eugenia Grandet
