fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Spekulacja – znaczenie słowa i przykłady użycia

Słowo spekulacja nie ma dobrej sławy, a jego językowa rodzina chyba również nie cieszy się popularnością. Spekulant to przecież kombinator i hochsztapler, czasownik spekulować przywołuje zaś na myśl podejrzane operacje handlowe lub rozważania o miałkiej wartości merytorycznej. Ale co dokładnie znaczy słowo spekulacja? W jakim kontekście się go używa?

spekulacja co to znaczy co to jest spekulacje znaczenie spekulant kto to słownik definicja słowa przykłady użycia synonim etymologia Polszczyzna.pl

Spekulacja w myśli, mowie i czynie

Spekulacja może być giełdowa, medialna lub polityczna. Dotyczy osób, rzeczy albo spraw. Łączy się ją zwykle z plotką, przypuszczeniem, niedomówieniem. Niekiedy spekuluje się o końcu świata, choć niektórzy nazywają to przepowiedniami. Od spekulacji często wrze prasa, wywołując tym samym skandale i sensacje. W filozofii to sposób rozumowania o charakterze poznawczym, w oderwaniu od praktyki, ale nie przeciw niej. Spekulacja to też zwykłe wróżenie z fusów i niedające się sprawdzić domysły, ale i pewnego rodzaju operacje rynkowe. Samo słowo pochodzi natomiast od łacińskiego słowa speculatio, co oznacza ‘badanie, wypatrywanie, rozmyślanie’.

Co oznacza słowo spekulacja?

Definicja słowa spekulacja jest następująca:

  1. Myślenie oderwane od życia, oparte na przypuszczeniach, nieliczące się
    z realiami, teoretyczne rozważania niepoparte doświadczeniem.
  2. Nieuczciwe praktyki handlowe nastawione na duży i szybki zysk, oparte na kupowaniu i sprzedaży towarów w cenie wyższej niż wyjściowa.

Przykłady z życia:

Wcale nie twierdzę, że tak istotnie jest, to tylko moje luźne spekulacje.
Nie opierasz się na faktach, twoje wnioski to czyste spekulacje.
Prasa brukowa w dużym stopniu bazuje na spekulacjach, plotkach i teoriach spiskowych.

Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa spekulacja

Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo spekulacja, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:

W znaczeniu pierwszym

  • Domysł,
  • założenie,
  • supozycja,
  • przypuszczenie,
  • domniemanie.

W znaczeniu drugim

  • Kombinatorstwo,
  • handelek,
  • hochsztaplerka,
  • zdzierstwo.

Etymologia słowa spekulacja

Wyraz ten ma swoje początki w łacińskim speculātiō oznaczającym ‘wywiad’, ‘wypatrywanie; badanie; rozmyślanie’.

Sklep Nadwyraz.com

Wyrazy pokrewne

  • Spekulacyjność,
  • spekulacyjnie,
  • spekulacyjny, spekulacyjna, spekulacyjne,
  • spekulować.
  • spekulancki,
  • spekulanctwo,
  • spekulant, spekulantka.

Przykłady użycia słowa spekulacja w literaturze

A niemałe spustoszenia poczyniła owa świadomość w ich umysłach, świadomość istnienia Boga. To już nie przypuszczenie, nie bajka, nie śmiała spekulacja, nie gorliwa a kulawa wiara – to fakt.

Jacek Dukaj, W kraju niewiernych

Wieczór u Wojtka. Ja piwo, oni trochę wódki i znów słońce i najnowsze teorie powstania wszechświata. Tym razem jeszcze niepublikowana teoria o powstaniu wszechświata z bąbelków wypełnionych próżnią. Tyle że w tej próżni zrodziła się energia. Bardzo skomplikowana spekulacja niepoparta empirią.

Krystyna Kofta, Monografia grzechów z dziennika 1978–1989

Przykłady użycia słowa spekulacja w prasie

Dla policjanta to było jednoznaczne, ale dla sądu czy prokuratora? A zwłaszcza adwokata? Każdy obrońca uczepiłby się owego sformułowania „spekulacja” i umiałby przekonać sąd bądź do uniewinnienia oskarżonego, bądź do skierowania sprawy do uzupełnienia materiałów dowodowych.

Jeremi Kostecki, Spalona przeszłość, „Detektyw”, 1999

Jeden z włoskich malarzy pisał wtedy, że impreza to „perfidna spekulacja, która ma zapewnić dochód kolei i gastronomii” . Rzeczywiście mała kawa na placu św. Marka kosztuje tyle, ile porządny obiad w dobrej warszawskiej restauracji.

Joanna Kiliszek, 98 lat Biennale, „Gazeta Wyborcza”, 1993

Odmiana słowa spekulacja

liczba pojedyncza
M. spekulacja
D. spekulacji
C. spekulacji
B. spekulację
N. spekulacją
Ms. spekulacji
W.   spekulacjo
liczba mnoga
M. spekulacje
D. spekulacji
C. spekulacjom
B. spekulacje
N. spekulacjami
Ms. spekulacjach
W.   spekulacje

?

Napisane przez

Absolwentka polonistyki i filozofii. Korektorka i copywriterka. Ponadto matka jedynaka i rasowa kociara. Język od zawsze był przedmiotem jej żywej i wielkiej fascynacji.