Spoczywaj w pokoju czy w spokoju? Która forma jest poprawna?
Tytułowego zwrotu używa się zazwyczaj podczas modlitwy za zmarłych. Można go również znaleźć na niektórych nagrobkach. Która z tych form jest prawidłowa, pierwsza, druga, a może obie? Odpowiedź oraz wyjaśnienie poznacie po przeczytaniu poniższego tekstu.
Spoczywaj w pokoju czy w spokoju? Poprawna forma
W omawianym tutaj przypadku mamy dowolność. Możemy pisać i mówić zarówno spoczywaj w spokoju, jaki i spoczywaj w pokoju. Oba te zwroty oznaczają to samo, więc żaden z nich nie jest błędny.
Spoczywaj w pokoju jest dosłownym tłumaczeniem łacińskiego zwrotu Requiescat in pace stanowiącej popularną inskrypcję nagrobną. Swoje źródło ma ona w łacińskim przekładzie Psalmów. Łacińskie słowo pace to miejscownik od pax 'pokój'.
Mylne przekonanie o tym, że zwrot ze słowem pokój jest błędny, wzięło się stąd, że użyte tutaj pokój w dawnym znaczeniu 'spokój' jest dziś słowem niezrozumiałym.
Chodzi tu rzecz jasna o pokój jako stan ducha, nie o pomieszczenie w domu. To drugie znaczenie rozwinęło się z pierwszego na zasadzie tak zwanej metonimii, a mówiąc bardziej precyzyjnie, na tej podstawie, że w pokoju (rozumianym jako pomieszczenie) można było zażywać pokoju (spokoju, odpoczynku).
Jeśli ktoś chce, aby podniosłej treści towarzyszyła uświęcona tradycją forma, niech mówi: „Spoczywaj w pokoju”. Jeśli natomiast ktoś się obawia, że pokój będzie rozumiany mylnie, niech sięgnie po nowszą postać zwrotu.
Spoczywaj w pokoju czy w spokoju? Przykłady zdań
- Wieczny odpoczynek racz mu/jej dać Panie, a światłość wiekuista niechaj Ci świeci. Spoczywaj w spokoju.
- Na wielu nagrobkach widnieje napis spoczywaj w pokoju.