Spolegliwy, czyli jaki? Definicja, synonimy, przykłady użycia, słownik
Spolegliwy to przykład wyrazu, którego pole semantyczne rozszerzyło się poniekąd na życzenie użytkowników polszczyzny. To często od nas zależy, jak będzie wyglądał język. Jak nasze postrzeganie słów wpłynęło tym razem na mowę potoczną? Przekonajcie się sami!
Spolegliwy – co to znaczy? Definicja słowa
Wyraz spolegliwy można zdefiniować na dwa sposoby:
1Taki, który wywiązuje się z obietnic, można na nim polegać.
Przykład z życia
Twój znajomy jest spolegliwy, możesz bez obaw poprosić go o pomoc.
2Osoba łatwo ustępująca innym (tylko w mowie potocznej).
Przykład z życia
On tak naprawdę nie chce jechać w góry, zgodził się, bo jest spolegliwy.
Co ciekawe, drugie znaczenie omawianego słowa nie zawsze było poprawne. Jednak użytkownicy polszczyzny na tyle często kojarzyli spolegliwego z uległym, że w Słowniku języka polskiego PWN odnotowano znaczenie, przed którym do tej pory wzbraniano się w słownikach poprawnościowych. Zarejestrowano, że spolegliwy występuje jako synonim posłusznego wyłącznie w mowie potocznej.
Spolegliwy – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to znaczy spolegliwy, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
Synonimy słowa spolegliwy dla znaczenia ‘taki, który wywiązuje się z obietnic’:
- godny zaufania,
- oddany,
- lojalny,
- niezawodny,
- rzetelny,
- sprawdzony.
Synonimy słowa spolegliwy dla znaczenia ‘osoba łatwo ustępująca innym’:
- posłuszny,
- ustępliwy,
- uległy.
Spolegliwy – wyrazy pokrewne
- Spolegliwość – rzeczownik, cecha osoby, na której można polegać, lub kogoś, kto bywa uległy,
- spolegliwa – przymiotnik rodzaju żeńskiego (spolegliwa dziewczyna),
- spolegliwe – przymiotnik rodzaju nijakiego (spolegliwe dziecko),
- spolegliwie – przysłówek.
Spolegliwy – kolokacje, czyli popularne połączenia z tym słowem
- Spolegliwy przyjaciel,
- spolegliwy pracownik,
- spolegliwy zawodnik,
- spolegliwy rycerz.
Przykłady użycia wyrazu spolegliwy
Przykłady użycia wyrazu spolegliwy w literaturze
Ludzie ufali Ewie już na pierwszy rzut oka. Przed przejściem dla pieszych to do niej zwracała się staruszka z prośbą o pomoc, jej jednej nie atakowały żebrzące na ulicy rumuńskie dzieci, czuły, że i tak coś od niej dostaną. Ewa to taki opiekun spolegliwy. Kiedyś jej o tym powiedziałam. Uśmiechnęła się.
Maria Nurowska, Rosyjski kochanek
Przykłady użycia wyrazu spolegliwy w prasie
Strach chorować, strach brać urlop, bo zastępca może okazać się lepszy. A na pewno będzie bardziej spolegliwy wobec pracodawcy. Ma przecież szansę na stały etat.
Krzysztof Zając, Nowy kodeks w nowym roku, „Express Ilustrowany”, 2002
Komik Rowan Atkinson, znany jako Jaś Fola, w życiu prywatnym wcale nie jest taki gamoniowaty i spolegliwy jak w filmach, w których występuje. Nie puścił płazem informacji zamieszczonej w gazetach „Daily Mai” i „Mail on Sunday” o jakoby swej ciężkiej depresji, kryzysie nerwowym i twórczym. Czuje się świetnie, nigdy nie miał problemów ze swą psychiką i nie cierpi na żadne załamania nerwowe.
Jaś Fasola się obraził, „Polskapresse”, oddział: „Prasa Śląska”, 2004
