fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Ambiwalentny – znaczenie i przykłady użycia

Pewnie często słyszeliście, że ktoś ma do kogoś stosunek ambiwalentny. Co właściwie oznacza to słowo i w jakich sytuacjach możemy go użyć? Wyjaśniamy w naszym artykule. Być może dowiecie się z niego, że już nie raz mogliście się tym wyrazem posłużyć. ☺

Ambiwalentny – definicja i przykłady użycia słownik co to znaczy Polszczyzna.pl

Ambiwalentny i… Ambiwalencja uczuć? Trochę psychologii

W psychologii i psychiatrii ten termin oznacza przeżywanie dwojakich uczuć względem danej osoby czy sytuacji. Można darzyć tego samego człowieka zarówno miłością, jak i nienawiścią, można też jednocześnie bać się i odczuwać podniecenie związane z robieniem czegoś nowego czy niedozwolonego. Zjawisko dwuznaczności, czyli ambiwalencji uczuć, spotykane jest w chorobie zwanej schizofrenią, a także u osób cierpiących na nerwicę.

Ambiwalentne mogą być też uczucia dziecka, które z jednej strony czuje lęk przed obcą osobą, a z drugiej – jest bardzo jej ciekawe.

Ambiwalentny – co oznacza to słowo?

Słowo ambiwalentny zawiera w sobie pewną sprzeczność, dualizm. Oto jego definicja:

  1. Zawierający kontrastowe, przeciwstawne uczucia.
  2. Niejasny, niejednoznaczny, dwuznaczny; o dwóch przeciwstawnych elementach.

Przykład z życia:

Jeśli jesteś w stanie chylić przed kimś czoła i jednocześnie czuć do niego niesmak, to znaczy, że masz do tego kogoś stosunek ambiwalentny.

Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa ambiwalentny

Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo ambiwalentny, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:

  • niepewny,
  • wewnętrznie sprzeczny,
  • dwuznaczny,
  • dwuwartościowy,
  • dwojaki,
  • niejasny,
  • niekonkretny,
  • nieprecyzyjny.

Przykłady użycia słowa ambiwalentny

Przykłady użycia słowa ambiwalentny w literaturze

Nietoperz i sowa jako stworzenia Nocy były elementami Saturna i Melancholii. Również i one miały ambiwalentny sens. Nietoperz był symbolem ślepej głupoty, ale i nocnego rozmyślania i próżnych poszukiwań z dala od jasności dziennej. Sowa już w egipskich hieroglifach oznaczała noc, chłód, śmierć i bierność, a u Indian z Alaski strzeże spokoju zmarłych.

Antoni Kępiński, Melancholia, 1974

Czyżby trzeba było zgodzić się z opinią (Francuza), że Francja byłaby cudownym krajem, gdyby nie Francuzi? Z urazem odtrącenia, z wdzięcznością za to, co od kultury francuskiej otrzymałem, z wdzięcznością także wobec kilku ludzi, z przywiązaniem do paru paryskich ulic i do niektórych krajobrazów mam do tego kraju stosunek ambiwalentny.

Czesław Miłosz, Abecadło Miłosza, 1997, 2009

Przykłady użycia słowa ambiwalentny w prasie

III Rzesza do łaciny miała stosunek ambiwalentny. Z jednej strony naziści chętnie kopiowali rzymskie wzory, aż po jakoby rzymskie pozdrowienia poprzez wyciągnięcie ręki; w „Mein Kampf” Hitler chwalił nauczanie łaciny, a Goebbels, całkiem niezły łacinnik, swoje mowy budował według klasycznych wzorów. Z drugiej jednak strony jedynie 30 proc. nauczycieli łaciny zapisało się do NSDAP, a wybitni profesorowie języków klasycznych wyemigrowali do Anglii i Ameryki.

Agnieszka Krzemińska, Adam Krzemiński, „Polityka”, 2008

Dla świętego spokoju staram się nawet nie dostrzegać postaw różnych guru ubezpieczeniowych, którzy przekazują najnowsze trendy na sezon… dla potrzeb podyktowanych chwilą, a do których mają stosunek ambiwalentny, by nie powiedzieć badawczo-wesołkowaty. Rozziew pomiędzy deklaracjami, New Age, szkołami a faktami nie pozostawia złudzeń.

Sławomir Dąblewski, „Gazeta Ubezpieczeniowa”, 2003

Odmiana słowa ambiwalentny

liczba pojedyncza
M.  ambiwalentny (np. stosunek)
D. ambiwalentnego
C. ambiwalentnemu
B. ambiwalentny
N. ambiwalentnym
Ms. ambiwalentnym
W.   ambiwalentny
liczba mnoga
M.  ambiwalentne (np. uczucia)
D. ambiwalentnych
C. ambiwalentnym
B. ambiwalentne
N. ambiwalentnymi
Ms. ambiwalentnych
W.   ambiwalentne

Etymologia słowa ambiwalentny

Słowo to zapożyczone zostało z języka niemieckiego (ambivalent), natomiast pierwotne pochodzenie odnajdujemy w łacinie: ambō = ‘obydwa’ + valens = ‘silny; odważny; zdrowy; skuteczny’.

Popularne połączenia słowa ambiwalentny

  • mieć ambiwalentny charakter, stosunek, sens,
  • mieć, żywić do kogoś/czegoś ambiwalentne uczucia, odczucia,
  • przejawiać, mieć ambiwalentny charakter,
  • ambiwalentna nuta,
  • zachowanie ambiwalentne.

Ambiwalentny – słowo, które zwiększy Twoją elokwencję!

Warto je znać, gdyż poza niezwykle ujmującym brzmieniem, często się przydaje i znacząco wpływa na poszerzenie naszego słownictwa. Dobrze o nim pamiętać, gdy znajdziemy się w sytuacji, kiedy będziemy musieli opisać sprzeczne uczucia, jakimi kogoś darzymy. Z jednej strony pozytywne, z drugiej – negatywne… Oczywiście możemy powiedzieć, że mamy mieszane uczucia, ale ambiwalentne brzmią naprawdę elokwentnie i lepiej oddają stan rzeczy!

Napisane przez

Z wykształcenia – muzyk, z zamiłowania – kucharz (acz kuchni bezmięsnej) i cyklistka. Pasjonatka życia, przyrody, dalekich podróży i wewnętrznej harmonii. Gra na skrzypcach i oboju współczesnym, ale głównie – na obojach historycznych.