Wers – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Słowo wers kojarzy się głównie z poezją. Bardzo słusznie. To w wierszach i piosenkach spotykamy wersy. Tytułowy wyraz bywa też czasem zastępowany słowem werset i odwrotnie. Czy to właściwe? Wszystko o wyrazie wers przeczytacie w poniższym tekście.
Wers – etymologia wyrazu
Rzeczownik wers to słowo pochodzenia łacińskiego. Wywodzi się od versus oznaczającego ‘szereg, linia; wiersz (w prozie lub poezji)’, ‘obracanie; bruzda’. Co ciekawe, ten sam łaciński wyraz oznacza też ‘kontra, przeciw, w stosunku do’.
Co to jest wers? Wyjaśnienie
1 Wersem nazywamy wybrany fragment danego utworu poetyckiego. Każdy wers jest wyodrębniony graficznie przez zapisanie go w jednej linii. Poszczególne wersy są wydzielone ze względu na intonację i rytm, który stanowi jednostkę metryczną w poezji.
2 Potocznie o wersie mówimy, określając tak wybrany fragment jakiegokolwiek tekstu. Musi być on zapisany w jednej poziomej linii.
3 Niekiedy wersem określa się czyjś cytat, czyli urywek z czyjejś twórczości pisanej lub mówionej.
Wers – przykłady użycia
- Już początkowy wers tej piosenki pełny jest tęsknoty.
- Jego pamiętnik był zapisany nie tylko własnymi wspomnieniami, lecz także wersami Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
Wers – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
- Wiersz, linijka, fragment, urywek, cytat, passus.
Wers czy werset?
Choć te słowa są podobne brzmieniowo i mogą uchodzić za synonimy, to jednak jest między nimi pewna różnica. I mimo że są to niuanse, to jednak mają one duże znaczenie.
Wers, jak już wiemy, to fragment wiersza, najczęściej stanowiący jedno zdanie lub kilka słów. Werset także odnosi się do konkretnego odcinka tekstu i również jest wyodrębniony graficznie. Tu jednak podobieństwa się kończą. Pojęcie werset używane jest wyłącznie w odniesieniu do tekstów religijnych. Werset zazwyczaj składa się z jednego lub kilku zdań stanowiących całość myślową i rytmiczną. Za jego pomocą określa się przede wszystkim fragmenty Pisma Świętego, które są wyznaczane przez numer umieszczony na początku pierwszego wersu danego wersetu.
Wers – połączenia wyrazowe
- Wers pieśni, strofy, utworu, wiersza, tekstu,
- krótki, czwarty, drugi, pierwszy, trzeci, piąty, końcowy, początkowy wers,
- wers ze średniówką,
- liczba wersów,
- pisać, zacząć od nowego wersu,
- znane, słynne, poetyckie wersy,
- wersy Mickiewicza, Słowackiego,
- recytować wersy.
Przykłady użycia wyrazu wers w literaturze
Gdzieś na początku dwudziestego wieku młody poeta, Bolesław Leśmian, napisał wiersz Róża (drugi wiersz Sadu rozstajnego) ze słynnym wersem – „Ja nigdy nie zakwitam”.
Bolesław Leśmian, Ali-baba i czterdziestu zbójców
Jej wiersze były coraz dłuższe i coraz mniej egzaltowane, bardziej przyziemne, a jednocześnie poruszające sprawy podniosłe. Jej różane usta wypowiadały niemo wers po wersie, a pióro gładko przesuwało się po powierzchni pergaminu.
Maria Magdalena Syryńska, Ostatni wiersz hrabiego Dariana
