Bałwochwalstwo – co to jest? Znaczenie słowa i przykłady użycia
Bałwochwalstwo to termin przede wszystkim z zakresu religioznawstwa. We współczesnym świecie nie brakuje jednak bałwochwalczych zjawisk, które wcale nie muszą być związane z religią. Czym zatem jest bałwochwalstwo, skąd pochodzi to słowo oraz jakie ma wyrazy pokrewne, bliskoznaczne i kolokacje? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdziecie w naszym najnowszym artykule. Zapraszamy do lektury!
Bałwochwalstwo – co to jest? Znaczenie słowa
Wyraz bałwochwalstwo może mieć dwa znaczenia:
1 W ścisłym znaczeniu tego słowa jest to termin odnoszący się do wierzeń abrahamowych (czyli wywodzących się od pierwotnego judaizmu), w których to bałwochwalstwo oznacza oddawanie czci innym bogom i bóstwom*.
2 Szerzej słowo bałwochwalstwo może oznaczać ubóstwienie, adorację i kult tzw. bożków, np. pieniądza, władzy czy spraw doczesnych. Ponadto bałwochwalstwo może przejawić się wobec osób, czyli wtedy, gdy ktoś traktuje kogoś z przesadnym uwielbieniem i ma wobec niego bezkrytyczny stosunek.
* W Biblii bałwochwalstwo to grzech polegający na kultywowaniu obcych bogów również poprzez adorację posążków czy obrazów, czyli wyobrażeń, wizerunków innych bóstw, nazywanych w Starym Testamencie bałwanami i idolami (stąd drugie określenie – idolatria). Biblijnym przykładem bałwochwalstwa jest adoracja złotego cielca przez Izraelitów w Księdze Wyjścia.
Bałwochwalstwo – etymologia wyrazu
Wyraz bałwochwalstwo wywodzi się z greckich słów idolon oraz latreia oznaczających odpowiednio: ‘obraz’, ‘posąg’ i ‘kult’.
Bałwochwalstwo inaczej, czyli wyrazy bliskoznaczne i synonimy
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to znaczy bałwochwalstwo, co to jest, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
- pogaństwo, politeizm, wiara w zabobony,
- ubóstwienie, uwielbienie, kult, adoracja, gloryfikacja.
Bałwochwalstwo – wyrazy pokrewne
- Bałwochwalczy, bałwochwalczo,
- bałwochwalny,
- bałwochwalca,
- bałwochwalić.
Kolokacje, czyli popularne połączenia wyrazowe ze słowem bałwochwalstwo
- Bałwochwalstwo religijne,
- bałwochwalstwo wobec kogoś/ czegoś.
Bałwochwalstwo – odmiana wyrazu
| liczba pojedyncza | |
| M. | bałwochwalstwo |
| D. | bałwochwalstwa |
| C. | bałwochwalstwu |
| B. | bałwochwalstwo |
| N. | bałwochwalstwem |
| Ms. | bałwochwalstwie |
| W. | bałwochwalstwo |
| liczba mnoga | |
| M. | bałwochwalstwa |
| D. | bałwochwalstw |
| C. | bałwochwalstwom |
| B. | bałwochwalstwa |
| N. | bałwochwalstwami |
| Ms. | bałwochwalstwach |
| W. | bałwochwalstwa |
Przykłady użycia wyrazu bałwochwalstwo w literaturze
Nie była już chrześcijańska wiara zupełnie obcą w Lechii, wciskała się ona ze wszech stron, ale zarazem mieszała z dawną, i była tylko nowym bałwochwalstwem, torującym drogi nawróceniu. […] Bałwochwalstwo słowiańskie nie miało tych form wyszukanych, określonych, stałych, co inne wiary pogan. Wyznawano Boga jednego, lękano się duchów pomniejszych, natura cała przedstawiała się jakąś żywą istotą rozumną, ze wszystkimi w niej żyjącymi stworzeniami stanowiącą spójną całość, tworzącą z nich i nimi żywot jeden wspólny…
Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, 1876
– Pan Holroyd – mówiła dalej pani Gould – czuł się dotknięty i urażony przepychem strojów świętych, których posągi stoją w katedrze. Nazwał to kultem drewna i pozłotki. Ale mnie się zdaje, iż on zapatruje się na swego Boga jak na jakiegoś wpływowego wspólnika, który jako swój udział w zyskach otrzymuje ufundowane kościoły. To pewnego rodzaju bałwochwalstwo. Opowiadał mi, że co roku funduje kościół.
Joseph Conrad, Nostromo, 1904
Nie naśladujcie bałwochwalców w ubiorach Waszych. Bo bałwochwalcy między którymi żyjecie, urząd chcą zrobić szanownym, nie przez poświęcenie się, ale przez ubior; i czepiają na siebie purpurę, i gronostaje, i wstęgi, i ordery; i są jako nierządnice, które się bielą i różują, i stroją, i im brzydsze, tém piękniéj ubiérają się.
Adam Mickiewicz, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, 1832
