Egzystencjalizm – co to jest? Definicja, przykłady użycia wyrazu
Nie trzeba być znawcą tematu, by bez trudu domyślić się, że pojęcie egzystencjalizm odnosi się do filozofii. W poniższym tekście znajdziecie wszystkie istotne informacje o egzystencjalizmie. Począwszy od znaczenia jego nazwy, poprzez głównych przedstawicieli, na założeniach skończywszy.
Co to jest egzystencjalizm ? Znaczenie wyrazu
Egzystencjalizm, zwany inaczej filozofią egzystencji, to powstały w XX w. nurt filozoficzny odnoszący się, jak sama nazwa wskazuje, do życia i ludzkiej egzystencji w świecie. Dotyczył również wyborów moralnych, ról życiowych oraz miejsca, w którym się znajdujemy jako ludzie. Warto też nadmienić, że był to nie tylko nurt filozoficzny, lecz także literacki i kulturowy. Miał więc duży wpływ na wiele znaczących dziedzin. Sam termin wywodzi się od łacińskiego existentia oznaczającego ‘istnienie’.
Ten kierunek w filozofii podkreśla odpowiedzialność człowieka za jego czyny i wolność wyborów, których musi nieustannie dokonywać. Głosi, że człowiek jako jedyny ze wszystkich bytów ma bezpośredni wpływ na to, kim jest. Poprzez dokonywanie niezależnych wyborów wyraża swoją wolność, która jest główną oznaką człowieczeństwa.
Poza tym egzystencjalizm opiera się na czterech motywach: humanizmu (człowiek jako motyw istnienia), infinityzmu (człowiek skończony styka się w życiu z nieskończonością), tragizmu (istnienie człowieka jest wypełnione grozą i troską), pesymizmu (człowieka otacza nicość).
Egzystencjalizm głosi też, że istnienie człowieka zostaje uformowane przez innych ludzi, co prowadzi do tego, że jednostka traci część swojej autentyczności. Już od samego początku każdy człowiek ma przypisane określone role społeczne, przez co zapomina o swojej wyjątkowości.
Według egzystencjalizmu wolność wewnętrzna jest w nieustannym zagrożeniu, narażona na urzeczowienie i utratę autentyczności. Powoduje to wewnętrzne rozdarcie i podatność na lęki.
Egzystencjaliści uważają siebie za jednostki indywidualne, które nie pokładają nadziei w żadnych siłach wyższych, a szczególnie we własnym istnieniu. Wolność nie jest zatem sensem, a jedynie wyborem.
Do głównych przedstawicieli egzystencjalizmu zaliczają się m.in.: Martin Heidegger, Karl Jaspers, Gabriel Marcel, Jean-Paul Sartre, Albert Camus.
Alokacja – przykłady użycia
- Wyróżnia się dwie wersje egzystencjalizmu: chrześcijańską i ateistyczną.
- Egzystencjalizm zastanawia się nad poczuciem ciągłej niedoskonałości natury ludzkiej.
Alokacja – wyrazy pokrewne
- Egzystencja,
- egzystencjalny,
- egzystencjalna,
- egzystencjalne,
- egzystować,
- egzystowanie.
Alokacja – połączenia wyrazowe
- Chrześcijański, laicki, ateistyczny, francuski, polski egzystencjalizm,
- egzystencjalizm ateistyczny, religijny, Heideggera, Sartre’a,
- egzystencjalizm w filozofii, w literaturze,
- egzystencjalizm i marksizm, egzystencjalizm i personalizm, egzystencjalizm i strukturalizm,
- filozofia, odmiana, wersja, prekursor, przedstawiciel, współtwórcy, manifest egzystencjalizmu,
- moda na egzystencjalizm.
Przykłady użycia wyrazu alokacja w literaturze i prasie
Na egzystencjalizm w jego warstwie ściśle „teoretycznej”, jak zresztą na każdy inny kierunek filozoficzny, składają się pewne negacje i pewne afirmacje. Negacje to po prostu protesty kierowane na zewnątrz, przeciwko filozofiom konkurencyjnym. Afirmacje to sądy pozytywne, które coś stwierdzają lub potwierdzają. Negacje egzystencjalizmu są dwojakiego typu, bo dwojakiego typu jest to „na zewnątrz” kierunku. Pierwsze kierują się przeciw filozofiom, które nie chciały być ani też nie były egzystencjalizmem, a więc szczególnie przeciwko myśli Kartezjusza i Hegla. Drugie wyłania z siebie sam rozwijający się kierunek: Heidegger kwestionuje coś z Kierkegaarda i Jaspersa. Sartre coś z Heideggera, Marcel coś z Sartre’a itd...
ks. Józef Tischner, Świat ludzkiej nadziei: wybór szkiców filozoficznych
Człowiek jest – w ujęciu Sartre’a – bytem, który „istnieje przed możliwością zdefiniowania go przez czyjś umysł”, bytem, którego „egzystencja poprzedza esencję”. Owa kwestia niedefiniowalności człowieka zajęła ważne miejsce w filozoficzno-antropologicznych analizach Sartre’a, wokół niej skupiły się jego rozważania.
Egzystencjalista nie może zdefiniować człowieka – wyjaśniał Sartre – „dlatego, że jest on pierwotnie niczym”. „Czymś” będzie dopiero później, i to „dopiero takim, jakim się sam uczyni” – pisał w studium Egzystencjalizm jest humanizmem.
Ireneusz Bittner, Współczesna antropologia filozoficzna: typologia nurtów, prezentacja stanowisk
