Etykieta – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Z etykietą każdy z nas ma do czynienia na co dzień podczas zakupów. Czasem zdarza się też, że niektórzy mogą nam przyczepić etykietę, ale i sami nieraz to robimy w stosunku do innych. W niniejszym artykule możecie przeczytać o dosłownym i przenośnym znaczeniu etykiety oraz zapoznać się z synonimami tego słowa.
Co to jest etykieta? Znaczenie wyrazu
W języku polskim pojęcie etykiety zawiera następujące znaczenia:
1 Jeśli udamy się do sklepu i zajrzymy na którąkolwiek z półek, znajdziemy tam wiele etykiet. Etykieta to nic innego jak nalepka znajdująca się na jakimś towarze lub opakowaniu z nazwą towaru. Na sklepowej etykiecie znajdziemy również istotne informacje, takie jak cena, skład danego produktu, nazwa producenta oraz data ważności (przydatności do spożycia).
2 Znajomość etykiety może się przydać w niektórych środowiskach, jak dwory królewskie czy spotkania dyplomatyczne. W tym znaczeniu mianem etykiety określa się obowiązujący sposób zachowania się w określonej grupie, w konkretnych sytuacjach. Każdy sposób zachowania jest ściśle uregulowany zbiorem zasad, norm, zwyczajów grzecznościowych i form towarzyskich. Etykieta może mieć formę pisaną bądź też być tradycją ustną. Złamanie zasad etykiety towarzyskiej jest uważane za nietakt.
3 Potocznie gdy mówimy o etykiecie, mamy na myśli powierzchowną, powszechnie panującą opinię o kimś, która bardzo często ma niewiele wspólnego z rzeczywistością, a jest oparta jedynie na plotkach albo czyichś przypuszczeniach. Takie zachowanie, czyli przyczepianie komuś etykiety, inaczej nazywa się stygmatyzacją lub naznaczaniem.
Etykieta – przykłady użycia
- Przed kupnem wędlin lub nabiału sprawdź na etykiecie datę przydatności do spożycia.
- Na brytyjskim dworze królewskim obowiązuje sztywna etykieta, której bezwzględnie należy przestrzegać.
- W szkole podstawowej i gimnazjum koledzy z klasy przypięli mi niesprawiedliwą etykietę.
Etykieta – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest etykieta, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
Synonimy w pierwszym znaczeniu
- Etykietka,
- nalepka,
- naklejka.
Synonimy w drugim znaczeniu
- Ceremoniał,
- rytuał,
- protokół,
- konwenans,
- wersal,
- formy towarzyskie,
- savoir-vivre,
- bon ton,
- kindersztuba.
Etykieta – etymologia wyrazu
Etykieta to kolejne słowo z grupy tych, które przeszły do polszczyzny z języka francuskiego. pochodzi od wyrazu étiquette.
Etykieta – wyrazy pokrewne
- Etykietalny,
- etykietalna,
- etykietalne,
- etykietalnie,
- etykietować,
- etykietowanie,
- etykietka.
Etykieta – połączenia wyrazowe
W pierwszym znaczeniu
- Kolorowa, firmowa, odpowiednia, specjalna etykieta; etykieta zapałczana; dołączona do czegoś; etykieta producenta, butelki, leku, opakowania, produktu, wina; etykieta na butelce, na opakowaniu,
- opakowania i etykiety; treść etykiety; dane, informacje z etykiety; butelka, pudełko, towar z jakąś etykietą; czytać etykiety,
- informacja, napis na etykiecie,
- umieścić/umieszczać coś na etykiecie, opatrzyć, oznaczyć coś etykietą, nakleić, przykleić etykietę na coś.
W drugim znaczeniu
- Sztywna, obowiązująca etykieta; etykieta biznesowa, dworska, dyplomatyczna, polityczna, sieciowa, towarzyska, urzędowa,
- zgodny z etykietą, etykieta na coś nie pozwala, przestrzegać etykiety,
- łamać, zachowywać, znać, złamać etykietę.
W trzecim znaczeniu
- Niesprawiedliwa etykieta,
- etykieta przylgnęła do kogoś,
- pożegnać się, zerwać z etykietą kogoś/jakąś.
Etykieta – odmiana wyrazu
| liczba pojedyncza | |
| M. | etykieta |
| D. | etykiety |
| C. | etykiecie |
| B. | etykietę |
| N. | etykietą |
| Ms. | etykiecie |
| W. | etykieto |
| liczba mnoga | |
| M. | etykiety |
| D. | etykiet |
| C. | etykietom |
| B. | etykiety |
| N. | etykietami |
| Ms. | etykietach |
| W. | etykiety |
Przykłady użycia wyrazu etykieta w literaturze
— Ba — mówi ktoś — trzeba też pamiętać o obyczajach epoki. Pewien starszy jegomość opowiadał mi, że za Ludwika XVI ciotkę jego mianowano damą dworu którejś z księżniczek. W dniu, w którym obejmowała obowiązki, dama, którą luzowała, spytała ją, czy już robiła toaletę: widząc jej zdziwienie, wyjaśniła jej znaczenie tego słowa. Każda dama, mająca służbę na dworze, brała przed objęciem obowiązków jedną, dwie, trzy lewatywy, tyle ile było trzeba, aby przez cały dzień nie mieć żadnej przeszkody w służbie…
— Cóż chcecie! do dziś jeszcze etykieta niemiecka nie pozwala wycierać nosa ani kichać przy panującym…
Tadeusz Boy-Żeleński, Obiad literacki
— Posłusznie melduję, panie lejtnant, że kupiłem sobie cukierków. — Szwejk sięgnął do kieszeni i wyjął garść zakurzonych cukierków. — Gdyby się pan lejtnant nie brzydził… Ja już próbowałem, są nie najgorsze. Mają taki przyjemny osobliwy smak, jakby były nadziewane powidłami, panie lejtnant.
Pod bluzą widać było obłe kształty butelki. Podporucznik Dub poklepał Szwejka po bluzie:
— Co ty tu niesiesz, łobuzie jeden? Pokaż no!
Szwejk wyjął spod bluzy butelkę ze złocistym płynem i niedwuznaczną etykietą: „Cognac”.
Jaroslav Hašek, Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej
