Gradacja – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Pojęcie gradacja jest bardzo szerokie, ponieważ to wieloznaczne słowo. W encyklopedii pod tym hasłem znajdziemy informacje, które ubogacą naszą wiedzę z przeróżnych dziedzin. Jakie są zatem poszczególne znaczenia słowa gradacja? Czy ten wyraz ma jakieś synonimy? Wszelkie wyjaśnienia znajdziecie w poniższym artykule.
Gradacja – co to jest? Co to znaczy? Definicja słowa
1Gradacją nazywamy proces polegający na stopniowym zwiększaniu lub zmniejszaniu się wielkości, intensywności lub ważności czegoś. Proces gradacji jest następstwem wynikającym ze stopnia nasilenia jego przyczyn.
2Gradację możemy zaobserwować również w przyrodzie. Jest to zjawisko, w którym na określonym terenie następuje bardzo szybki wzrost liczebności szkodników, np. gryzoni. Dla środowiska najczęściej nie oznacza to nic dobrego, ponieważ prowadzi do poważnego naruszenia jego równowagi.
3W fotografii gradacja to właściwość materiałów światłoczułych pozwalająca oddać różnice tonalne fotografowanego obiektu. To również nieścisłe określenie stopnia kontrastowości fotograficznego materiału światłoczułego.
4W geologii zjawisko gradacji to zrównywanie terenu. Może występować naturalnie poprzez erozję (niszczenie powierzchni terenu przez wodę, wiatr, słońce, siłę grawitacji) lub być wymuszona przez człowieka, zwłaszcza w przypadkach przygotowywania jakichś terenów pod zabudowę. Inna nazwa to planacja.
5Literatura to dziedzina, w której również występuje pojęcie gradacja. Jest to figura stylistyczna, która polega na uporządkowaniu słów lub wyrażeń w taki sposób, by opisywana przez nie intensywność nasilała się lub słabła. W związku z tym wyróżnia się dwa rodzaje gradacji: rosnącą oraz opadającą. Inna nazwa tego środka to stopniowanie. Gradacja była typowa dla poetyki baroku.
6Językoznawstwo to kolejna dyscyplina wiedzy, w której stosuje się termin gradacja. To inaczej doskonale wszystkim znane stopniowanie przymiotników i przysłówków. W języku polskim mamy trzy stopnie: równy (opisuje samą cechę bez informacji o jej intensywności), wyższy (wskazuje na większą intensywność) i najwyższy (wskazuje na największą intensywność).
Gradacja – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest gradacja, co to znaczy, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
Gradacja – synonimy w piątym i szóstym znaczeniu
- Stopniowanie,
- kategoryzacja,
- porządkowanie,
- segregacja,
- systematyzacja,
- klasyfikacja.
Gradacja – wyrazy pokrewne
- Gradacyjny.
Gradacja – pochodzenie wyrazu, czyli o etymologii
Niezależnie od tego, co w danej dziedzinie oznacza termin gradacja, wyraz ten pochodzi od łacińskiego gradātiō, które oznacza 'przejście, stopniowanie'.
Przykłady użycia wyrazu gradacja w literaturze
I ojciec, i matka zapomnieli w tej chwili zupełnie o dwojgu starszych. Jednakże badawcze oko generała kilka razy spoczęło na niemej scenie, która w głębi przedstawiała pełne wdzięku ziszczenie nadziei rysujących się w igraszkach dzieci na pierwszym planie tego rodzinnego obrazka. Ilustrując życie ludzkie nieznaczną gradacją, postacie te tworzyły żywy poemat. Bogaty sprzęt salonu, rozmaitość póz, kontrasty kolorów, przeciwieństwa tych twarzy tak wybitnie rozmaitych wiekiem i rysami, wszystko to dawało tym kartom ludzkim owe bogactwa, jakich żądamy od rzeźby, od malarzy, od pisarzy.
Honoré de Balzac, Kobieta trzydziestoletnia
Praca światła jako środek ekspresji umożliwia gradację napięcia emocjonalnego, różnicuje plany (a więc kierunkuje sposób odbioru obrazu i określa istotność jego poszczególnych elementów), uwypukla przestrzenność planu, a więc w efekcie ożywia neutralne zdjęcie. Kontrast stosowanego oświetlenia nakłada się na kontrast własny obiektu, dając w rezultacie kontrast fotografowanej sceny rejestrowanej na materiale światłoczułym.
Krzysztof Albin, Reklama – przekaz, odbiór, interpretacja
