Humanista, czyli kto? Definicja, synonimy, przykłady
Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce – powiedziałby humanista. Kim jest, co sobą reprezentuje, a co wspólnego ma z renesansem? I wreszcie: czy współczesny humanista musi koniecznie uczęszczać w liceum do klasy o profilu humanistycznym? To bardzo dużo pytań, a my, jak przystało na prawdziwych humanistów – ciekawych świata, języka i wciąż szukających odpowiedzi na nurtujące zagadnienia – postaramy się na te pytania jak najlepiej odpowiedzieć. Przeczytajcie nasz artykuł!
Humanista w ujęciu historycznym
Humanista – na przykład kto? Z pewnością znacie tak wspaniałe osobistości jak: Leonardo da Vinci, Erazm z Rotterdamu czy Tomasz Morus.* To przedstawiciele renesansu, ale też nurtu filozoficznego i kulturowego zwanego humanizmem, który w czasach odrodzenia stał się szczególnie ważny dla rozwoju nauki, sztuki, kultury, literatury i ówczesnej filozofii. Humanista w centrum swoich zainteresowań stawiał człowieka, uznawał go za istotę społeczną i traktował jak wyjątkową jednostkę (jest to tzw. podejście antropocentryczne), a ponadto nawiązywał do osiągnięć kultury starożytnej i sięgał po dokonania antycznych twórców.
*Więcej na temat Tomasza Morusa przeczytacie tutaj:
Humanista to zatem zwolennik humanizmu, rozumianego najczęściej w kategoriach humanizmu renesansowego. Należy jednak pamiętać, że form i prądów humanizmu jest wiele. Ideały humanistyczne pojawiły się już w czasach starożytnych i są żywe po dziś dzień. Współcześnie wiążą się z postawą moralną i intelektualną uznającą godność, wolność i dobro człowieka za najwyższe wartości społeczne.
Humanista – kto to jest? Definicja, czyli znaczenie słowa
Wyraz humanista pochodzi od łacińskiego słowa humanitas, czyli ‘człowieczeństwo’, ‘ludzkość’ i może oznaczać:
1„człowieka renesansu”, tj. przedstawiciela humanizmu, czyli – zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami – postawy i nurtu światopoglądowego epoki odrodzenia uznających człowieka za najwyższą wartość;
2specjalistę w zakresie nauk humanistycznych: filologii, historii, filozofii czy kultury antycznej;
3człowieka światłego, oczytanego, utalentowanego, wszechstronnie uzdolnionego, posiadającego rozległą wiedzę;
4osobę wykładającą bądź studiującą nauki humanistyczne, a także ucznia interesującego się w szkole przedmiotami humanistycznymi (np. językami, historią, plastyką etc.);
Humanista – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, kto to jest humanista, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- intelektualista,
- myśliciel,
- człowiek wszechstronnie uzdolniony,
- człowiek nauki/ intelektu;
Wyrazy pokrewne
- humanizm,
- humanizacja,
- humanizować,
- humanistyka,
- humanistyczny,*
- humanistycznie,
- humanistka;
* Warto zapamiętać, że wyraz „humanistyczny” nie ma takiego samego znaczenia jak wyraz „humanitarny”. Jak nie pomylić tych dwóch słów? Sprawdźcie tutaj:
Paronimy, czyli słowa mylone, cz. II.
Przykłady użycia słowa humanista w literaturze
-Szczęśliwy człowiek! – zawołał pan Bergeret. – Żeby oszukiwać, nawet kłamać nie potrzebuje. – Potem zwracając się do pana Compagnon dodał: – Pan Roux, mój uczeń, jest nadzieją metryki łacińskiej. Ale przez dziwny kontrast młody ten humanista, tak ściśle rozmierzający wiersze Horacego i Katullusa, sam po francusku pisze wiersze, których nie skanduje regularnie. Nie mogę, wyznaję to, uchwycić ich nieokreślonego rytmu. Słowem, pan Roux pisze białym wierszem.
Anatole France, Manekin trzcinowy
