Inflacja – co to jest? Definicja, synonimy, słownik
Inflacja to termin związany z gospodarką danego kraju. Pojęcia inflacji nie trzeba przedstawiać większości z nas. Nie trzeba nawet być biegłym w sprawach ekonomiczno-finansowo-gospodarczych i interesować się tym, żeby spotkać się z inflacją. Wystarczy na bieżąco śledzić, co aktualnie dzieje się w Polsce i na świecie. Kiedy występuje inflacja? Jakie są jej przyczyny i skutki? Jakimi innymi słowami można zastąpić ten wyraz? Poniższy tekst pokaże i objaśni Wam wszystkie te zagadnienia.
Inflacja – co to jest? Definicja słowa
Inflacją nazywa się zjawisko polegające na postępującym wzroście przeciętnego poziomu cen, w wyniku czego maleje siła nabywcza pieniądza krajowego, a to oznacza, że inflację wywołuje przyrost pieniędzy będących w obiegu, który jest większy niż przyrost towarów. Procesem przeciwnym inflacji jest deflacja.
Najprościej mówiąc, inflacją nazywa się proces w gospodarce przejawiający się ogólnym wzrostem cen.
Przykłady z życia
- Przy bardzo wysokiej inflacji pieniądz traci wartość zbyt szybko, by spełniać swoje podstawowe funkcje – środka płatniczego, miernika cen i środka gromadzenia oszczędności.
- Inflacja idzie ciągle w górę, wzrosła o ponad osiem procent, to najwięcej od dwudziestu jeden lat.
Przyczyny inflacji:
- Zbytnie zwiększanie podaży pieniądza poprzez jego emisję przez bank centralny lub kreację w bankach komercyjnych;
- nieoczekiwany i nagły wzrost kosztów produkcyjnych, który doprowadza do ograniczenia podaży dóbr;
- znaczny wzrost cen surowców energetycznych, np. ropy naftowej, węgla;
- wzrost popytu;
- deficyt budżetowy, wydatki z budżetu przewyższają wpływy (budżet państwa jest niezrównoważony);
- nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez państwo;
- nieprawidłowa, niewłaściwa, niesprawna struktura gospodarki;
- wzrost cen artykułów importowanych przez dany kraj, prowadzący do wzrostu kosztów produkcji, a co za tym idzie, również wzrostu cen, jest to tak zwany import inflacji;
- nadmierna liczba monopoli w gospodarce.
Skutki inflacji to:
- redystrybucja siły nabywczej na korzyść instytucji (zwykle jest to rząd bądź podległa mu organizacja) zajmujących się emisją pieniądza;. odbywa się to kosztem reszty użytkowników pieniądza (z tego powodu inflacja bywa nazywana ukrytym podatkiem);
- realny spadek wartości zobowiązań i wierzytelności, które nie podlegają waloryzacji;
- spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności (pieniądze w tak zwanej kieszeni oraz na nisko oprocentowanych lokatach bankowych);
- utrudnienia w rozliczaniu transakcji zagranicznych;
- spadek wartości i zaufania do pieniądza;
- tak zwane koszty zdartych (lub zdzieranych) zelówek, wynikające z tego, że przy wysokim poziomie inflacji ludzie dążą do utrzymywania mniejszych zasobów gotówki;
- tak zwane koszty zmiany karty dań, powodowane tym, że przy wysokiej inflacji firmy częściej muszą dostosowywać swoje ceny do panujących warunków ekonomicznych, co wiąże się z dodatkowymi kosztami;
- spadek siły nabywczej pieniądza powoduje, że konsumenci chcą się go pozbyć, zakupując dobra, których wartość nie maleje, tym samym napędzają te sektory gospodarki, które produkują dobra trwałe; wywołuje to wzrost (niekoniecznie równomierny) cen innych towarów.
Rodzaje inflacji
Zależne od natężenia procesów inflacyjnych (kryterium tempa):
- pełzająca – nie przekracza 5% rocznie,
- krocząca – oscyluje w granicach 5-10% rocznie,
- galopująca – roczny wzrost cen według stopy dwu- albo trzycyfrowej, od 10% w górę,
- hiperinflacja – miesięczny wzrost cen przekracza 150%.
Zależne od przyczyn:
- wewnętrzna,
- importowana,
- endogeniczna,
- egzogeniczna,
- popytowa,
- kosztowa,
- pieniężna,
- budżetowa,
- kredytowa,
- płacowa.
Zależne od skutków:
- otwarta,
- tłumiona,
- jawna,
- ukryta.
Inflacja – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest inflacja, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- zmniejszenie się,
- dewaluacja,
- zredukowanie,
- obniżenie się,
- spadek,
- regres,
- bessa.
Inflacja – pochodzenie wyrazu, czyli o etymologii
Językiem, z którego wywodzi się słowo inflacja, jest łacina. Pochodzi od inflatio, co tłumaczy się jako ‘nadęcie’.
Inflacja – popularne połączenia wyrazowe
- Inflacja duża, gigantyczna, nadmierna, ogromna, olbrzymia, wielka, wysoka, znaczna, niewielka, niska, ujemna, galopująca, gwałtowna, lawinowa, faktyczna, realna, rzeczywista, dwucyfrowa, jednocyfrowa, trzycyfrowa, całoroczna, miesięczna, przyszłoroczna, roczna, średnioroczna, tegoroczna, ubiegłoroczna, zeszłoroczna,cenowa, kosztowa, pieniężna, popytowa, bazowa,
- inflacja cen, inflacja na jakimś poziomie, inflacja w jakichś granicach, w jakiejś wysokości, w kraju, w Polsce,
- inflacja i bezrobocie, inflacja i deficyt, inflacja i dewaluacja, inflacja i podaż, inflacja i produkcja przemysłowa, inflacja i recesja, inflacja i stopa procentowa,
- koszty, poziom, skala, stopa, stopień, wielkość, wskaźnik, wysokość, dynamika, obniżka, przyrost, redukcja, skok, spadek, stabilizacja, wzrost, fala, nawrót, powrót, tempo, przyczyna, źródło, skutki, groźba, prognoza, ryzyko, ścieżka inflacji, wpływ na, wzrost płac ponad, odpowiedzialność za inflację,
- kontrola nad, lęk/obawa przed, kłopoty z, problem z, walka z, wyścig z inflacją,
- dane, informacje, raport o inflacji, niższy/wyższy od inflacji, odpowiedzialny za inflację,
- inflacja postępuje, rośnie, wzrasta, maleje, spada grozi, wynosi, bać się inflacji,
- nakręcać, napędzać, pobudzić, powodować, sprowadzić, wywołać/wywoływać, zwiększyć, utrzymać, dławić, dusić, hamować,
- obniżyć/obniżać, ograniczyć/ograniczać, zbić, zdusić, zmniejszyć, zwalczać, dogonić, kontrolować, prognozować, przewidywać inflację,
- doprowadzić, dopuścić, prowadzić do, zależeć od, wzrastać powyżej, tracić na inflacji,
- chronić przed, uporać się z, walczyćz, schodzić z, zejść z, (nie) nadążać za inflacją.
Inflacja – wyrazy pokrewne
- Inflacyjny.
Przykłady użycia wyrazu inflacja w literaturze
Nie można więc a priori zakładać, że każdy deficyt budżetowy wywołuje inflację. Jeżeli rząd pożycza pieniądze od przedsiębiorstw i od gospodarstw domowych, to ‒ przeciwnie ‒ może powstać przejściowy efekt deflacyjny do momentu, w którym pieniądze zostaną wydane z budżetu. W każdym razie nie można wykluczyć sytuacji, w której deficyt budżetowy będzie neutralny względem inflacji. Na skutek pożyczek zmieniona zostanie jedynie struktura dochodów w przekroju podmiotowym. Analizując zatem związek deficytu budżetowego z inflacją, trzeba uwzględnić bezwzględną i relatywną wielkość deficytu budżetowego oraz źródła jego pokrycia.
Stanisław Owsiak, Finanse publiczne
Przyjęcie bezpośredniej strategii inflacyjnej (direct inflation targeting ‒ 2a) oznacza rezygnację z wyznaczania celów pośrednich. Rolę tradycyjnego celu pośredniego odgrywają bieżące prognozy inflacji dokonywane przez władze monetarne. Teoretycznie prowadzenie polityki pieniężnej opartej na celu inflacyjnym jest proste. Najpierw bank centralny ogłasza cel inflacyjny. Następnie bank centralny prognozuje inflację. Jeśli prognoza jest powyżej górnej granicy celu inflacyjnego, polityka pieniężna ulega zaostrzeniu, a więc podnosi się stopy procentowe. Z kolei jeśli prognoza inflacji jest poniżej dolnej granicy celu inflacyjnego, bank centralny luzuje politykę pieniężną, a więc obniża stopy procentowe. Strategia ta opiera się więc na takim sterowaniu poziomem krótkoterminowych stóp procentowych, by umożliwić osiągnięcie wyznaczonego celu inflacyjnego.
Joanna Bogołębska, Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego w polityce NBP. Wyzwania i zagrożenia
