Jako że, mimo że i wiele innych tego typu zespoleń a przecinki
„Przed że zawsze stawiamy przecinek!” – tak nas wszystkich uczono w szkole, prawda? Mamy tę zasadę tak mocno zakodowaną, że zupełnie mechanicznie stawiamy go tam, gdzie nie powinien się znajdować. Nie zawsze bowiem przed że potrzebny jest przecinek. Istnieją w naszym języku takie zespolenia wyrazów, których nie należy niczym rozdzielać. Za wszystko odpowiedzialny jest Jego Wysokość Akcent!
Jakie mamy w języku polskim zespolenia i co w takim razie z przecinkiem?
Do takich połączeń należą: jako że/iż, mimo że/iż, chyba że/iż, pomimo że/iż, podczas gdy.
Są to tzw. spójniki zestawione/zespolone.
Zasada jest dosyć prosta: kiedy w zdaniu pojawia się taki spójnik, przecinek stawiamy przed nim. Nie oddzielamy mimo/chyba/jako/pomimo od że/iż, a podczas od gdy. Dlaczego? Dlatego, że akcent, który wszystko tutaj warunkuje, pada na całość takiego połączenia wyrazów, np.:
- Znowu spóźniła się na zajęcia, mimo iż tym razem wstała wcześniej.
- Nie pójdę na ten wernisaż, chyba że poczuję się lepiej.
- Zośka piekła ciasto niespodziankę, podczas gdy pozostali domownicy jeszcze słodko spali.
- W poniedziałek ledwo trzymał się na nogach, jako że cały weekend imprezował.
Co w przypadku, gdy spójnik jest częścią wtrącenia?
W takiej sytuacji przecinek postawimy również przed całym takim połączeniem, np.:
- Wczoraj, mimo że nie poszłam na tę imprezę, i tak świetnie się bawiłam.
- Ja, podczas gdy wy byliście na mieście, wysprzątałam cały dom!
I jeszcze jedna sytuacja
Takie zespolenie oczywiście może wystąpić także na początku zdania. Jeśli nie jest to ostatnie zdanie składowe, przecinek należy postawić po wypowiedzeniu zawierającym spójnik, np.:
- Pomimo że uczyłem się cały weekend, oblałem ten test.
- Podczas gdy oni byli w pracy, ktoś włamał się do ich domu.
- Jako że jestem weganinem, nie jem żadnego białka pochodzenia zwierzęcego.
Przecinki mają niezwykłą wręcz moc zmieniania sensu zdań, ale również wprowadzają w nasze wypowiedzi życie! Powodują, że są one nie tylko bardziej melodyjne, lecz także przejrzyste, bardziej zrozumiałe dla odbiorcy. Błędne jest zarówno ich nieużywanie, jak i stawianie ich w niewłaściwych miejscach. Przeczytajcie nasz artykuł o tym, gdzie używać przecinków, bo zasługują one na zdecydowanie więcej uwagi: Przecinek – gdzie go stawiamy?.