Krnąbrny – czyli jaki? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Czym charakteryzuje się ktoś krnąbrny? Czy określenie kogoś mianem krnąbrnego niesie ze sobą pozytywne, czy negatywne konotacje? Skąd wywodzi się słowo krnąbrny i jakie ma synonimy? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym tekście.
Krnąbrny, czyli jaki? Znaczenie wyrazu
Choć mogłoby się wydawać, że krnąbrny jest wyrazem rdzennie polskim, prawdopodobnie pochodzi z języka niemieckiego. Jego potencjalnym źródłosłowem jest krumber, krump lub kromp, co oznacza 'krzywy; niesprawiedliwy, nieprawy, niesłuszny, nieuczciwy, zły, przewrotny'. Stąd już niedaleka droga do przymiotnika, który znamy.
Gdy mówimy o kimś krnąbrnym, mamy na myśli osobę, która nie poddaje się łatwo kierować czy rządzić. Charakterystycznymi cechami człowieka krnąbrnego są upór i nieposłuszeństwo.
Mimo że osobie krnąbrnej można przypisać negatywne cechy, jak brak pokory, jej niezgoda na podporządkowanie może być również uznana za zaletę. W niektórych sytuacjach, zwłaszcza w obliczu niesprawiedliwości, taka postawa jest wysoce ceniona.
Krnąbrny – przykłady użycia
- Szymon jest bardzo krnąbrnym synem.
- Krnąbrne zachowanie tych uczniów wzbudza sprzeciw reszty klasy.
- Marzena uważa, że jej córka jest krnąbrna, bo nie zawsze robi to, co ona jej każe.
Krnąbrny – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
- Niesforny, przekorny, oporny, niepokorny, uparty jak kozioł/muł/osioł/baran, rogaty, narowisty, nieposłuszny, niezdyscyplinowany, niesubordynowany, rozwydrzony, buńczuczny, nieuległy, trudny do kierowania, zawadiacki.
Krnąbrny – połączenia wyrazowe
- Krnąbrny brat, chłopak, gość, młodzieniec, podwładny, radny, syn, uczeń,
- krnąbrna córka, krnąbrne dziecko, krnąbrne dzieci,
- krnąbrny i leniwy, krnąbrny i nieposłuszny, krnąbrny i niezależny, krnąbrny i uparty, krnąbrny i zbuntowany,
- bardzo, wyjątkowo krnąbrny,
- krnąbrny gest, krnąbrna mina, krnąbrne zachowanie.
Przykłady użycia wyrazu krnąbrny w literaturze
— Muszę wam to powiedzieć — odparł król poważnie — czas na to. Dwie z was pragnę wydać za mąż, odbędą się więc zaręczyny. Przyjedzie mój przyjaciel z lat młodości, stary kobold z Norwegii, gdzie w górach Dovre posiada wspaniałe zamki i kopalnie złota, które ukryły się dotąd przed ludźmi. Przyjedzie teraz do mnie z dwoma starszymi synami, których pragnie ożenić. Bardzo to rozumny kobold, a zacny i wesoły, że się z nim rozstać nie chce. Znamy się dobrze od lat bardzo wielu; przyjeżdżał tu już niegdyś po żonę dla siebie, lecz mu umarła. Była córką króla pobliskich skał kredowych, mówiono też o nim, że wziął sobie żonę z kredy. Niezmiernie się cieszę, że go zobaczę znowu! Tęskno mi już za nim, za starym przyjacielem. Mówią o chłopcach jego, że źle wychowani, krnąbrni i wścibscy, ale może to nieprawda, a choćby i tak było, to się poprawią z czasem.
Hans Christian Andersen, U króla Olch
Znam się przecież na twarzach. Całe życie dobierałem do tych twarzy kapelusze. A to wymaga tyleż doświadczenia, co nieufności. Każdą twarz, nie bacząc na jej bezbronność, trzeba najpierw odsłonić w osobności jej oczu, czoła, brwi, nosa, ust, policzków i w ogóle, żeby tak powiedzieć, w najmniejszym drobiazgu. Po czym znów ją scalić w całym jej niedookreśleniu czy przerysowaniu, sprowadzić wręcz do nijakości, aby nic nie przeszkadzało dojrzeć to jej ukryte znamię, to najgłębiej ukryte znamię, jako że w każdej twarzy coś takiego jest. O, twarz sięga głęboko w człowieka. A każda pod inny kapelusz się nadaje. I wtedy dużo łatwiej dobrać kapelusz. Nie należy jednakże przy tym zapominać, że mamy w tym doborze i z drugą stroną do czynienia, ponieważ kapelusze także bywają kapryśne, niektóre wręcz krnąbrne. Nieraz potrafią tak zwieść, że traci się poczucie, co do czego się dobiera, kapelusz do twarzy czy twarz do kapelusza.
Wiesław Myśliwski, Traktat o łuskaniu fasoli
Rozwijaj swoje zdolności językowe korzystając z naszych internetowych narzędzi. Zacznij swoją przygodę od sprawdzania pisowni, które pomoże Ci eliminować błędy ortograficzne. Ponadto nasze artykuły rozwieją Twoją wiedzę na różne tematy. Czy wiesz, jak poprawnie pisać: na pewno czy napewno, naprawdę czy na prawdę oraz po prostu czy poprostu? Jeśli nurtują Cię te pytania, znajdziesz u nas odpowiedzi. Interesują Cię także przypadki w języku polskim? Nasze przewodniki i artykuły są stworzone, by ułatwić Ci zrozumienie tych i wielu innych zagadnień językowych.
