Metropolia – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Gdy słyszymy słowo metropolia, od razu przychodzi nam na myśl wielkie miasto, gęsto zabudowane, z ogromną liczbą ludności. To jak najbardziej adekwatne skojarzenie, jednak pod pojęciem metropolia kryją się też inne znaczenia. Określa się nim na przykład jednostkę podziału terytorialnego. Analizując więc poszczególne definicje metropolii, będziemy poruszać się w tematyce geograficzno-urbanistycznej. Czym jest metropolia w każdym z tych znaczeń? O tym wszystkim dowiecie się z lektury niniejszego artykułu.
Metropolia – co to jest? Znaczenie i etymologia wyrazu
1 Termin metropolia pochodzi z języka greckiego, od słowa μητρόπολις [metrópolis] oznaczającego ‘miasto macierzyste, stolica’. Jest połączeniem dwóch innych słów – μήτηρ [méter] ‘matka’ + πόλις [pólis] ‘miasto’. W starożytnej Grecji metropolią nazywano miasto-państwo macierzyste w stosunku do założonej przez nie kolonii. Taką metropolię stanowiły na przykład Ateny czy Sparta. To określenie metropolii dało początek innym znaczeniom tego wyrazu.
2 W epoce wielkich odkryć geograficznych, a następnie w czasach kolonialnych metropolią nazywano państwo posiadające kolonie w stosunku do tych kolonii. Mówiąc inaczej, metropolię stanowiły wielkie imperia kolonialne, czyli Wielka Brytania, Portugalia, Francja oraz Hiszpania.
3 Dziś pod pojęciem metropolia rozumie się główne miasto jakiegoś kraju lub regionu. Metropolia jest równocześnie centrum gospodarczym i kulturalnym obszaru, na którym się znajduje. Wyróżnia się wysoko rozwiniętą komunikacją lądową i powietrzną oraz wysokim poziomem sektora usług. Na terenie metropolii znajdują się również ważne instytucje krajowe i regionalne. Metropolia charakteryzuje się zdolnością do organizowania imprez i spotkań o skali międzynarodowej.
4 O metropolii mówimy także wtedy, gdy mamy na myśli jednostkę podziału administracji kościelnej. Innymi słowy jest to prowincja kościelna składająca się z kilku diecezji oraz z jednej archidiecezji. Metropolia podległa jest arcybiskupowi, który z tej racji nosi tytuł metropolity. W Polsce, zgodnie z obowiązującym od 2004 roku podziałem administracyjnym Kościoła rzymskokatolickiego, mamy 14 metropolii.
Metropolia – przykłady użycia
- Diecezja koszalińsko-kołobrzeska wchodzi w skład metropolii szczecińsko-kamieńskiej.
- Monarcha Wielkiej Brytanii do dziś jest głową państwa w niektórych krajach byłej angielskiej metropolii kolonialnej.
- Jednymi z europejskich metropolii najczęściej odwiedzanych przez turystów z całego świata są Paryż i Rzym.
- Azjatyckie metropolie takie jak Seul czy Tokio należą do najszybciej rozwijających się miast.
- W Republice Południowej Afryki znajdziemy takie metropolie jak Kapsztad i Johannesburg.
Metropolia – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Synonimy w drugim i trzecim znaczeniu
- Ubożenie, upadek, deklasacja, proletaryzacja, biednienie ludności, proces ubożenia ludności, spadek stopy życiowej, degradacja społeczna.
Synonimy w czwartym znaczeniu
- Archidiecezja, arcybiskupstwo.
Metropolia – wyrazy pokrewne
- Metropolitalny, metropolitarny, metropolita.
Przykłady użycia wyrazu metropolia w literaturze
Wracam do Meksykanów. Nie wynaradawiał, nie wypędzał i nie uciskał ich nikt; owszem, ci, którzy utrzymali się jeszcze, a którzy pamiętają dawne czasy, otwarcie przyznają, że rząd Stanów Zjednoczonych jest lepszy niż dawny meksykański, i wcale nie okazują ochoty przyłączenia się do metropolii. Toż samo równouprawnienie i opieka, które są udziałem wszelkich narodowości, były udziałem i hiszpańskiej, a jednak ludność ta straciła grunt pod nogami.
Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki
Wszystkie ładunki przybywające do Nowego Jorku i przeznaczone na kontynent amerykański muszą być przesyłane na wagonach poprzez wodę. Podobnie i ładunki wagonowe, które z kontynentu amerykańskiego są przeznaczane na inny albo do Nowego Jorku, kieruje się w wagonach poprzez wodę. Mosty i podwodne tunele nie wystarczają dla ruchu kolei żelaznych z New York City, jedynej metropolii wyspowej na kuli ziemskiej. Czterdzieści pięć milionów ton ładuje się corocznie w porcie na kolej żelazną albo wyładowuje z kolei, prawie dwa razy więcej niż na statki i ze statków. Wagony ciężarowe przewijające się w ciągu jednego roku zapełniłyby osiem torów kolejowych w poprzek kontynentu, od Nowego Jorku do San Francisco.
Egon Erwin Kisch, Raj amerykański
Właśnie dotarłeś do końca tego artykułu, co niezmiernie nas cieszy! Czy wiesz, że wiele osób korzysta z narzędzi do ortografii online, aby szybko sprawdzić poprawność pisowni w swoich dokumentach i tekstach? Nie zwlekaj, już teraz przetestuj naszego korektora!
A jeśli nadal jesteś żądny wiedzy, upewnij się, czy wiesz, jak pisać poprawnie wyrazy takie jak: na pewno czy napewno, z powrotem czy spowrotem oraz w ogóle czy wogóle.