fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Patetyczny – czyli jaki? Definicja, synonimy, przykłady użycia

W życiu bierzemy udział różnych wydarzeniach. Jedne są bardziej uroczyste, inne z kolei mniej. Czasami podczas takich spotkań wygłaszane są przemówienia. I tu czasem ma miejsce coś patetycznego. Co określamy przymiotnikiem patetyczny? Jakimi synonimami możemy zastąpić ten wyraz? Wyjaśnienia na ten temat znajdziecie w poniższym tekście.

Patetyczny czyli jaki co to jest co znaczy synonimy przykłady wyjaśnienie znaczenie słownik Polszczyzna.pl

Patetyczny – etymologia słowa

Przymiotnik patetyczny pochodzi od greckiego παθητικός [pathetikós] oznaczającego ‘wywierający wrażenie, wzruszający’, które z kolei jest wyrazem pokrewnym dla πάθος [páthos], co oznacza ‘doświadczenie; uczucie, namiętność; cierpienie’.

Patetyczny – czyli jaki? Co to znaczy? Definicja słowa

1 Patetyczny to, inaczej mówiąc, bardzo podniosły, uroczysty, pełen powagi. Coś, co jest patetyczne, wyraża wzniosłe treści przez wprowadzenie nastroju powagi, często w bardzo wyszukanej formie, kładąc na to szczególny nacisk. Patetyczna forma ma na celu wyróżnienie czegoś lub kogoś i zaakcentowanie wzniosłości. Przymiotnika patetyczny używa się, gdy chcemy wyraźnie podkreślić, że ktoś lub coś jest istotne i trzeba, a nawet należy, odnosić się do tego z szacunkiem.

2 Patetyczny to również przesadnie uroczysty, sztuczny. W tym znaczeniu patetyczny to robiony wyłącznie na pokaz, co wyraża się stosowaniem zbyt poważnych słów w sytuacjach prozaicznych, które są nieadekwatne do nich.


Patetyczny – synonimy i wyrazy bliskoznaczne

Pomocne w zapamiętaniu tego, co to znaczy patetyczny, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.

Patetyczny – synonimy w pierwszym znaczeniu

  • Górnolotny,
  • górny,
  • podniosły,
  • szumny,
  • wzniosły,
  • strzelisty,
  • uroczysty,
  • majestatyczny,
  • pomnikowy,
  • emfatyczny,
  • hieratyczny,
  • anagogiczny,
  • odświętny,
  • wysoko sięgający,
  • pełen patosu.

Patetyczny – synonimy w drugim znaczeniu

  • Pompatyczny,
  • afektowany,
  • nienaturalny,
  • sztuczny,
  • egzaltowany,
  • bombastyczny,
  • koturnowy,
  • pretensjonalny,
  • teatralny,
  • melodramatyczny,
  • napuszony,
  • nadęty,
  • dęty,
  • pompierski,
  • kwiecisty,
  • deklamacyjny,
  • deklamatorski,
  • zmanierowany,
  • manieryczny,
  • grandilokwentny.

Patetyczny – wyrazy pokrewne

  • Patos,
  • patetyzm,
  • patetycznie,
  • patetyczna,
  • patetyczny,
  • patetyczne,
  • patetyzować,
  • patetyczność.

Przykłady użycia wyrazu patetyczny w literaturze

Dziś, gdy czytamy czyjś patetyczny list lub książkę napisaną stylem tak zwanym literackim, ogarnia nas politowanie. Toteż ubiegamy się o prostotę w wypowiadaniu swoich myśli. Nieraz sama siebie przyłapuję na jakimś komicznym zdaniu, którego pretensjonalność spostrzegam. W każdym razie język nasz ubożeje nieprawdopodobnie szybko. Obawiam się, że za lat sto nawet i kochankowie będą się porozumiewali wyłącznie monosylabami.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Kiwony

Nieustanne przemyśliwanie nad sposobami widywania się z ubóstwianą miało swój skutek: Cezary osiągał widzenie Laury. Opacznie może wyglądać to twierdzenie, a jednak wszystko zdaje się je uzasadniać, iż utęsknienie, nerwowe wyczekiwanie, niemieszczenie się w skórze, pragnienie jej widoku, przyzywanie jej wszystkimi siłami duszy i każdą kroplą krwi, marzenie o niej tak natarczywe, iż objawiało niemal w polu widzenia jej postać - realizowało wreszcie jej osobę fizyczną. Wychodziła nagle z marzeń prawdziwa, jakby się stawiała na rozkaz wewnętrznego szaleństwa. Cezary niejednokrotnie czuł, że się oto za chwilę powinna, musi ukazać i - kiedy odwracał głowę - ukazywała się niosąc mu w ofierze uśmiech miłosny, odpowiedź jej duszy na sny jego duszy. Tak było pewnego razu w nawłockim kościele, podczas patetycznego kazania księdza Anastazego. Tak było kiedy indziej w nawłockim salonie, gdy weszła niespodzianie w czasie najgorętszej chwili utęsknienia.

Stefan Żeromski, Przedwiośnie

Napisane przez

Absolwent politologii. Język polski to jego pasja. Kwestie związane z polszczyzną interesują go od czasów liceum. W wolnych chwilach lubi słuchać dobrej muzyki.