Próżność – co to znaczy? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Przymiotnik próżny pochodzi od rzeczownika próżność. Określa bardzo negatywną cechę, którą może posiadać człowiek. Ale jednocześnie może opisywać pewien stan rzeczy. W jaki sposób zachowuje się człowiek próżny? Co jeszcze określa się tym przymiotnikiem? Jakimi synonimami możemy zastąpić ten wyraz? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w poniższym tekście.
Próżność – etymologia słowa
Próżność pochodzi od prasłowiańskiego porzdьnъ, co oznaczało 'pusty wewnątrz, niezapełniony, nienapełniony'.
Próżność – co to jest? Co to znaczy? Definicja słowa
1 Gdy mówimy o cesze charakteru jakiegoś człowieka, próżność może występować wtedy, gdy człowiek ten ma o sobie bardzo dobre zdanie i wysokie mniemanie. Próżność przejawia się tym, że ktoś taki uwielbia, gdy podziwia się go i chwali. Jest to w pewnym sensie rodzaj pychy. Charakterystyczne dla próżności jest jeszcze to, że takiego kogoś bardzo często cechuje zarozumiałość i przekonanie o własnej nieomylności. Ten typ człowieka popisuje się przed innymi, byleby tylko zostać docenionym. W kimś takim, nomen omen, na próżno szukać jakichś dobrych cech.
2Próżnością jest również zachowanie kogoś nadmiernie przywiązującego wagę do rzeczy zewnętrznych, takich jak wygląd, stan majątkowy drugiej osoby, proste rozrywki lub inne bardzo przyziemne sprawy pozbawione głębszego znaczenia. Ten rodzaj próżności skupia uwagę na rzeczach nieistotnych, czasem nawet wręcz pozbawionych jakiejkolwiek wyższej wartości, a które w jego przekonaniu są jednak najważniejsze i niezbędne do życia i za wszelką cenę usiłuje przekonać też do tego inne osoby.
3Potocznie rzeczownika próżność używa się, gdy mowa jest o podejmowanych staraniach, które jednak pozostają bezowocne i nadaremne. Wszelkie wysiłki niedające pożądanych efektów, nieprzynoszące oczekiwanych skutków są próżnością. Trud włożony w osiągnięcie danego celu to tylko próżna próba, która i tak niczego nie zmieni na lepsze. Każde możliwe działanie nie ma szans na jakiekolwiek powodzenie.
4Rzeczownik próżność to również synonim słowa pustka. Tutaj odnosi się głównie do różnych naczyń lub pojemników, które nie mają żadnej zawartości. Słowem, wszystko to, co da się czymś zapełnić poprzez włożenie, wsypanie czy nalanie czegoś, a w danym momencie pozostaje niezapełnione.
Próżność – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest próżność, co to znaczy, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
Próżność – synonimy w pierwszym znaczeniu
- Chełpliwość,
- pyszałkowatość,
- zarozumialstwo,
- zarozumiałość,
- nadętość,
- nadęcie,
- zadufanie,
- reklamiarstwo,
- megalomania,
- pycha,
- pańskość,
- snobizm,
- nieskromność.
Próżność – synonimy w drugim znaczeniu
- Powierzchowność,
- płytkość,
- przyziemność,
- szablonowość,
- przeciętność,
- pospolitość,
- bezbarwność,
- bezpłciowość,
- bezwartościowość.
Próżność – wyrazy pokrewne
- Próżna,
- próżne,
- próżny.
Próżność – połączenia wyrazowe
- Ludzka, męska, kobieca, osobista, własna próżność,
- próżność i lekkomyślność, próżność i pycha, ambicja i próżność,
- odrobina próżności,
- zaspokajać próżność.
Przykłady użycia wyrazu próżność w literaturze
Petroniusz jednak, który miał pamięć zadziwiającą, począł powtarzać ustępy z hymnu, cytować pojedyncze wiersze, podnosić i rozbierać piękniejsze wyrażenia. Lukan, zapomniawszy niby o zazdrości wobec uroku poezji, dołączył do jego słów swoje zachwyty. Na twarzy Nerona odbiła się rozkosz i bezdenna próżność, nie tylko granicząca z głupotą, lecz zupełnie jej równa.
Henryk Sienkiewicz, Quo vadis
Duma związana jest z tym, co sami o sobie myślimy, próżność zaś z tym, co chcielibyśmy, żeby inni o nas myśleli.
Jane Austen, Duma i uprzedzenie
