Przecinek przed czy – kiedy go stawiamy
Istnieje w naszym języku kilka naprawdę poważnych dylematów i gdy przychodzi pora na napisanie dłuższego tekstu albo też krótkiej wypowiedzi, te dylematy się pojawiają i człowiek już po prostu nie wie co i jak. Tak się dzieje w kwestii stawiania lub też niestawiania przecinków przed kłopotliwymi, z punktu widzenia językowego, wyrazami, do których należy m.in. czy. Zazwyczaj ten przecinek przed czy stawiamy, ale przecież nie zawsze! Jak się nie pogubić? Wyjaśniamy.
Słowo czy może pełnić dwie funkcje
I. Partykuła wprowadzająca zdanie podrzędne
Warto podkreślić, że czy występuje w tej roli bardzo często. Wtedy przecinek przed nim postawimy z racji tego, że każde zdanie podrzędne musimy od nadrzędnego przecinkiem oddzielić, np.:
Ja już naprawdę nie wiem, czy powinnam się z nim dalej umawiać.
Zapytała mnie wczoraj, czy pamiętam o urodzinach jej matki.
Boli mnie głowa i mam gorączkę. Nie wiem, czy się dziś nie rozchoruję.
II. Spójnik łączący zdania współrzędne
Jako spójnik czy zachowuje się tak samo jak spójniki: lub, albo, i. Dlatego przecinek przed takim czy ani przed innymi wymienionymi spójnikami nie powinien się pojawić, np.:
To, co masz na sobie, to sukienka czy spódnica?
Wolisz siatkówkę czy koszykówkę?
Kawa czy herbata?
Język polski lubuje się jednak w wyjątkach, czyli kiedy jeszcze pojawi się przecinek przed czy
Istnieją oczywiście, jak to zazwyczaj w naszym języku bywa, pewne wyjątki, które sprawę komplikują. Są bowiem sytuacje, kiedy przecinek przed czy, które jest spójnikiem, postawimy.
Dzieje się tak, w przypadku gdy czy jest powtórzone. Wtedy przed drugim, trzecim i każdym kolejnym czy przecinek musi się znajdować, np.:
Wolisz siatkówkę czy koszykówkę, czy może piłkę nożną?
Pojedziemy do Paryża czy Barcelony, czy może do Szczebrzeszyna?
Czy autem, czy pociągiem – jakoś musimy tam dotrzeć.
Warto dodać, że ta sama zasada dotyczy takich spójników jak lub, albo, ani, i.
Czy może być powtórzone również w roli partykuły w zdaniu nadrzędno-podrzędnym i wtedy także przecinek przed drugim i każdym kolejnym czy postawimy:
Nie wiem, czy mam jechać, czy zostać.
Nie wiadomo teraz, czy pozostaje nam usiąść i płakać, czy zapaść się pod ziemię, czy może jednak da się coś w tej sprawie zrobić.
Cały czas się zastanawiam, czy powiedzieć mu o swoich uczuciach, czy lepiej milczeć.
Mamy nadzieję, że wyjaśniliśmy Wam, na czym złożoność dylematu na temat przecinka przed czy polega, i że już wiecie, kiedy go stawiać, a kiedy nie. Jeśli zaś chcecie dowiedzieć się więcej o samym przecinku, pewnie zainteresuje Was nasz inny artykuł: Przecinek – gdzie go stawiamy?.
