Skąd czy z kąd? Czy wiesz, jak to zapisać?
Na początku warto podkreślić, że choć spotkać możemy się z wieloma sposobami zapisu tego wyrazu, to tylko jeden z nich jest poprawny: skąd!
Czym jest skąd?
Skąd to zaimek, który może zastępować określenie miejsca (Skąd do nas przyjechałaś?), źródła (Skąd wiesz, że zdał egzamin na prawo jazdy?), przyczyny czegoś (Nie wiem, skąd mu to przyszło do głowy, chyba chciał nam zrobić na złość). Jest używany w funkcji pytajnej (Skąd masz tę piękną sukienkę?) lub względnej, w zdaniach podrzędnych (Proszę, odłóż ten notes tam, skąd go wziąłeś, i nigdy więcej nie ruszaj moich rzeczy).
Skąd to także wykrzyknik, którego możemy użyć, jeśli chcemy czemuś zaprzeczyć, np. Przyznaj się, ściągałeś na teście z interpunkcji? Skąd!
Problematyczne skąd
W użyciu można spotkać się z naprawdę wieloma błędnymi formami zapisu tego wyrazu: zkąd, z kąd, z kąt, skąt itd. Dlaczego ten zaimek sprawia aż tyle kłopotów? Prawdopodobnie wynika to z tego, że mamy tendencję do budowania analogii: chęć rozdzielnego zapisu bierze się stąd, że skoro piszemy, że przyszliśmy z domu, z uczelni, z parku, automatycznie nasuwa nam się błędny w tym przypadku rozdzielny zapis. Z tego samego powodu sięgamy po z zamiast po s. Użycie na końcu spółgłoski t to już kwestia fonetyczna (skąd wymawiamy z t, ponieważ w polszczyźnie na końcu wyrazów głoski ulegają ubezdźwięcznieniu), a w niektórych (choć mamy nadzieję, że skrajnych) przypadkach być może w błąd wprowadza rzeczownik pospolity kąt.
Staropolska ciekawostka
W staropolszczyźnie zaimek skąd zapisywany był inaczej, przez z: zkąd. W wymowie głoska z ulegała jednak ubezdźwięcznieniu pod wpływem głoski k, a zmiana zapisu to tylko świadectwo tego uproszczenia wymowy. W dzisiejszych czasach ten zapis jest jednak bezwzględnie niepoprawny.
Aby zapamiętać, jak poprawnie zapisać zaimek skąd, warto przywołać podobne przykłady: stąd, odkąd, dokąd, stamtąd, które ułatwią wybór formy zgodnej z zasadami ortograficznymi.
