Unikatowy czy unikalny? Językowy zawrót głowy!

Język polski nie tylko obcokrajowcom sprawia kłopoty. Obok popularnego i często przedstawianego w filmach dylematu: ,,Przez jakie u to zapisać?” pojawiają się w naszych rozmowach także inne. Jednym z nich jest użycie słów unikalny i unikatowy. No właśnie! Czym różnią się te słowa? A może to synonimy? Rozwiążmy ten problem raz na zawsze!

Co mówią przeciwnicy słowa unikalny?

Głównym argumentem osób, którym nie podoba się użycie słowa unikalny jako synonimu słowa unikatowy, jest jego znaczenie. Twierdzą oni, że unikalny określa coś, czego da się uniknąć. Jako analogiczne przykłady podają różne słowa, między innymi jadalny czy zmywalny. Ponadto unikalny pochodzi od rosyjskiego wyrazu unikalnyj który po polsku oznacza unikatowy. Dodają też, że słowa unikatowy używa się w odniesieniu do czegoś wyjątkowego, także nieprzemysłowego, np. unikatowa ręcznie pisana partytura czy unikatowa skrzynia z XVII wieku.

Argumenty zwolenników

Jak we wszystkich sporach, także ten doczekał się dwóch sprzecznych opinii. Jak bronią się ci, którzy te słowa traktują jako synonimy? Najczęściej można usłyszeć odpowiedź, że „język jest żywym narzędziem, które możemy modyfikować”. Przecież skoro w języku polskim wiele słów zmieniło swoje pierwotne znaczenia, to czemu w ogóle zadawać sobie pytanie: unikalny czy unikatowy? W wielu reklamach da się słyszeć: posiada unikalny skład lub unikalny zapach dla każdej z nas. Przecież nie mogą się aż tak mylić! Prawda?

Kto ma zatem rację?

Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Mają rację zarówno ci, którzy bronią poprawnych form w języku polskim, jak i ci, którzy uznają te wyrazy za synonimiczne. Nowsze badania językoznawców wykazują, że unikalny coraz częściej pojawia się w języku polskim, a ludzie nie dostrzegają już różnic pomiędzy omawianymi wyrazami. Wielu językoznawców daje też przyzwolenie na używanie obu form. Czy takie podejście jest słuszne? Oceńcie sami.