Stajnia Augiasza – co to znaczy? Pochodzenie, definicja, przykłady
Mitologia grecka jest źródłem wielu zwrotów i wyrażeń, które przeszły do codziennego języka. Związek frazeologiczny jakim jest stajnia Augiasza pochodzi właśnie z niej. Co oznacza to wyrażenie? W poznaniu jego znaczenia pomocna będzie historia mitologicznej postaci Augiasza oraz pewnego słynnego greckiego herosa, czyli Heraklesa. Jeśli nie pamiętacie tej opowieści lub być może w ogóle jej nie znacie, to w treści niniejszego artykułu znajdziecie nie tylko tę historię, lecz także wyjaśnienie owego związku frazeologicznego, ponieważ ściśle są ze sobą powiązane.
Król Augiasz
Augiasz, do którego nawiązuje związek frazeologiczny stajnia Augiasza, był królem położonej na Peloponezie Elidy. Mity podają, że Augiasz cieszył się niezwykłą przychylnością i życzliwością bogów. Dzięki temu stał się bardzo bogaty, co przejawiało się między innymi posiadaniem ogromnej liczby trzód bydła i stad koni. To jednak stało się również przyczyną jego problemów.
Nie wiedzieć czemu, nikt z jego sługów nie kwapił się do sprzątania stajni i zagród, w których trzymano zwierzęta. Spowodowało to, że w pomieszczeniach zalegały stosy zwierzęcych odchodów sięgające aż po sufit. Również na pastwiskach należących do Augiasza piętrzyły się sterty gnoju. Samego Augiasza chyba też niewiele to interesowało. Taki stan rzeczy trwał przez trzydzieści lat.
Dwanaście prac Heraklesa
Zbieg okoliczności sprawił, że Herakles otrzymał zadanie wykonania słynnych dwunastu prac. Zlecił mu je król Myken – Eurysteusz. Jedną z nich było właśnie oczyszczenie stajni należących do Augiasza. Praca wydawała się niewykonalna. Jednak Herakles dzięki swej pomysłowości uporał się z tym karkołomnym zadaniem.
Aby sprawnie i skutecznie wykonać całą pracę, wyburzył mur stajni w dwóch miejscach. Następnie w stronę pomieszczeń oraz pastwisk skierował wody dwóch pobliskich rzek – Alfejos i Penejos. Ich nurt porwał ze sobą wszystkie zanieczyszczenia, wymywając budynki oraz pastwiska. W ten sposób Herakles poradził sobie z posprzątaniem stajni Augiasza w ciągu jednego dnia. Zadanie ukończył jeszcze przed zapadnięciem zmroku.
Stajnia Augiasza – wyjaśnienie frazeologizmu
Gdy mówimy o stajni Augiasza w sensie dosłownym, wówczas to wyrażenie oznacza miejsce (niekoniecznie takie, w którym przebywają zwierzęta), gdzie panuje bałagan tak duży, że do uporządkowania go potrzeba wielkiego trudu.
W przenośni stajnią Augiasza możemy określić rzecz lub sprawę tak zaniedbaną i skomplikowaną, że jej załatwienie i rozwiązanie możliwe jest tylko nadludzkim wysiłkiem.
Przykłady użycia wyrażenia stajnia Augiasza
Po konferencji Józef powtórnie przejrzał numer „Tygodnika” i doszedł do przekonania, że ostatecznie zbyt pośpiesznie nabrał do niego niechęci. Pismo wzięło na siebie ciężką i może niewdzięczną, ale przecież zaszczytną rolę czyściciela stajni Augiasza. Ostry ton jest znamieniem odwagi cywilnej i wiary w słuszność bronionej sprawy, a piętnowanie zła obowiązkiem dobrego obywatela kraju.
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Kiwony
Prezydent Coolidge odziedziczył po Hardingu stajnię Augiasza, wczorajszych sekretarzy stanu (ministrów) nie mógł uchronić przed kryminałem, ale i nie uszedł przed gromadą, która z ukrycia rozstrzygała o wyborach i nominacjach, rządziła w izbie poselskiej i senacie, panowała w legislaturach stanowych.
Wacław Gąsiorowski, Nowa Kolchida
