Tempo czy tępo – którą formę wybrać?
Ich brzmienie jest podobne, a jednak sporo różni powyższe słowa. Jak zatem piszemy: tempo czy tępo? Która forma jest poprawna?
Tempo czy tępo – która forma jest poprawna?
Tempo czy tępo – która forma jest poprawna?
Obydwie formy są poprawne. Ich znaczenia są jednak inne, dlatego użycie każdego z tych słów uzależnione jest od kontekstu i celu wypowiedzi.
Przy okazji nie zaszkodzi sobie przypomnieć, że słowa o takim samym brzmieniu, ale różnej pisowni i znaczeniu to tzw. homofony.
Więcej na ten temat można przeczytać tutaj:
Polka, węgierka i finka, czyli homonimy, homografy i homofony.
Tempo – co to znaczy?
Wyraz tempo ma następujące znaczenia:
- szybkość działania lub przebieg jakichś wydarzeń (np. robić coś w szybkim tempie, tempo życia/czytania/pracy/przemian itd.),
- rytmiczność ruchów (np. tempo marszu/biegu/tańca),
- stopień szybkości wykonywania utworu muzycznego (np. tempo allegro, adagio, lento).
O pisowni słowa decyduje zasada mówiąca, że połączenie em (a także om, on oraz en) piszemy w wyrazach zapożyczonych m.in. przed spółgłoską
p (a także b, t, d, c, ć, dź, k, g), np. renta, konto, stempel, membrana.
Warto również wiedzieć, że wyraz tempo pochodzi od włoskiego słowa tempo, które znaczy 'czas'.
Tempo można natomiast niekiedy przyspieszyć. A może przyśpieszyć? Z tym dylematem zmierzyliśmy się już tutaj:
Tempo, a może tępo?
Wyraz tępo to natomiast przysłówek, który pochodzi od przymiotnika tępy. Oznacza:
- bez ostrego zakończenia, źle tnący (np. nóż tępo zakończony),
- apatycznie, obojętnie, bezmyślnie (np. patrzeć tępo przed siebie),
- niewyraźnie, głucho, w sposób przytłumiony (np. tępo uderzyć czymś o coś),
- opornie, z trudnością, wolno (np. handel rozwijał się tępo).
O pisowni decyduje reguła, według której ę piszemy w wyrazach rodzimych lub spolszczonych przed głoskami: p, b, t, d, c, dz, cz, ć, dź, k, g (np. prędko, sęp, kępa).
O samogłoskach nosowych pisaliśmy również tutaj:
