fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Wyrazy sprawiające trudności ortograficzne – cz. II

Czasami można oniemieć. Zgłupieć. Zdezorientować się ortograficznie. Jak to się pisze? Zapisujemy dwie, a nawet trzy wersje słówka i wybieramy spośród nich tę, która wygląda najlepiej. Znacie to? Nawet najtęższym głowom zdarza się zwątpić w zapis wyrazów dość rzadko używanych. Po raz kolejny wynotowaliśmy dla Was przykłady słówek, których pisownia może budzić wątpliwości. Przed Wami wyrazy sprawiające niemałe trudności ortograficzne.

Wyrazy sprawiające trudności ortograficzne - Polszczyzna.pl

Na takie słowa trafiamy przypadkiem. Używamy ich bardzo rzadko w mowie, a w piśmie? Właściwie wcale. Wiemy, że istnieją, ale nie wiemy, jak wyglądają. Nasze czujne ortograficzne oczy wypatrzyły w różnych tekstach te właśnie wyrazy. Oto one!

1 Chaszcze – zarośla, gąszcz, krzaki. Warto skojarzyć, że bujna roślinność musi być odwzorowana w zapisie nie chudym h, ale szerokim ch.

2 Chomąto – to słówko bywa źródłem ortograficznych sporów – homąto, homonto, a może chomąto? Uprząż (to kolejne trudne słowo) dla konia to zdecydowanie chomąto.

3 Chybotać się – analogicznie do chwiać się – w tym przypadku zapis wyrazu powinniśmy zacząć od ch.

4 Cherlawy – to synonim słowa chorowity. Dlatego zapamiętajcie tę pisownię, podobnie jak w przykładzie powyżej – per analogiam (czy znacie najczęściej stosowane zwroty łacińskie? Łacińskie zwroty, które powinieneś znać).

5 Na chybcika – czyli szybko, bezmyślnie. I przez ch. Co najczęściej zdarza Wam się robić na chybcika?

6 Hołota – teraz czas na h. Jest to zapożyczenie z języka ukraińskiego, podobnie jak słowo bohater (tutaj wyjaśniamy pochodzenie wyrazu, z którego zapisem mają problem uczniowie szkół podstawowych: Bohater – nietypowa pisownia. Wyjaśniamy, skąd „h” w „bohaterze”). Przypomnijmy, że słowo hołota nacechowane jest pogardliwie i odnosi się do ludzi niekulturalnych.

7 Spęd – zbiorowisko, skupisko ludzi to spęd. Niestety w wyrazie tym nie słychać ę, ale en, stąd wynikają nasze wątpliwości.

8 Szwendać się – tutaj nie ma ę, ale en. Choć pierwotnie słowo to brzmiało szwędrać się, na początku minionego stulecia kodyfikatorzy ustanowili zapis szwendać się. Jest on jedyną poprawną formą.

9 Moździerz – nazwa naczynia służącego do rozdrabniania i ucierania ziół kończy się na -erz. Co ciekawe, moździerz trafił na karty polskiej literatury w XIX w. i stanowił majątek bohaterów Naszej szkapy – oprócz konia, żelazka i rondla.

10 Mrzonki – marzenia, które raczej nie mają szans na urzeczywistnienie, to mrzonki. Zapis tego wyrazu przeczy zasadzie ortograficznej, że po spółgłosce m powinno być ż (jak w wyrazach mżyć, mżawka, komża).

11 Transakcja – spotkaliśmy się z zapisem tego wyrazu przez z. Skąd ten problem? Pod wpływem dźwięcznego a spółgłoska s udźwięcznia się, dlatego słyszymy z. W słowniku ortograficznym znajdziemy jedynie zapis tego wyrazu przez s.

12 Frekwencja – tu zaś mamy odwrotny kłopot. Wyraźnie słychać f zamiast w. Dzieje się tak, ponieważ bezdźwięczne k znajduje się w sąsiedztwie w i wpływa na utratę przez nie dźwięczności.

13 Zwada – to inaczej kłótnia, spór, scysja. Słowo dość rzadko używane, ale mające w sobie archaiczny wdzięk. Niektórzy dość niewyraźnie wymawiają inicjalne z, w efekcie niektórym osobom zdawać się może, że wyraz ten to swada. A swada to płynność w mówieniu i pisaniu oraz zapał i energia – to zupełnie inne słówko!

14 Dobudówka – gdzie u, a gdzie ó? Można się pogubić. Cząstkę -ówka piszemy praktycznie zawsze przez ó. Wyraz ten pochodzi od słowa budować, więc z u w cząstce bud nie powinno być problemu.

Czy znacie jakieś słowa, z których zapisem głowiliście się tak bardzo, że warto o nich napisać? Tymczasem zachęcamy do przypomnienia sobie I części naszego tekstu: Wyrazy sprawiające (zaskakujące) trudności ortograficzne.

Napisane przez

Absolwentka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej na UAM w Poznaniu. Od 2013 r. pracuje jako nauczycielka języka polskiego, zajmuje się również pisaniem tekstów. Język ojczysty uwielbia od zawsze.

X