fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Związki frazeologiczne o pogodzie i zjawiskach pogodowych

Zastanawialiście się kiedyś, jak wiele w naszym języku istnieje frazeologizmów, przysłów i powiedzeń związanych z pogodą? Niegdyś obserwacja słońca na niebie, zmieniających się zjawisk atmosferycznych czy pór roku służyła odmierzaniu czasu i wyznaczała rytm życia. Stąd wiele odniesień do zjawisk pogodowych znajdziemy w idiomach i związkach frazeologicznych, których używamy po dziś dzień. Zebraliśmy ich nader wyczerpującą listę. Oto ona – związki frazeologiczne o pogodzie i zjawiskach pogodowych.

związki frazeologiczne o pogodzie pogoda zjawiska pogodowe niebo deszcz grad śnieg słońce wiatr burza lód frazeologizmy powiedzenia przysłowia Polszczyzna.pl

Czy śnieg, czy grad – ze związkami frazeologicznymi za pan brat!

W dzisiejszej językowej prognozie pogody przewidujemy aż 68 wyrażeń, jakimi są związki frazeologiczne! Słońce, wiatr, burza, grad – czyli frazeologizmy na każdą pogodę i niepogodę.

SŁOŃCE – frazeologiczny zegar słoneczny

  • Pod słońcem – mówimy tak, gdy chcemy zaznaczyć, że coś osiąga maksymalną wartość lub maksymalny stopień, np. najlepszy pod słońcem (czyli najlepszy w swoim rodzaju),
  • porywać się z motyką na słońce – to podjąć się niemożliwych do wykonania zadań bądź przecenić swoje możliwości,
  • chwalić dzień przed zachodem słońca – oznacza zbyt prędko zacząć się z czegoś cieszyć lub za szybko wydać pochlebną ocenę.

NIEBO – niebiańskie związki frazeologiczne

  • Być wniebowziętym – być przeszczęśliwym, znajdować się w stanie euforii,
  • niebo w gębie – o czymś pysznym, co bardzo dobrze smakuje,
  • manna z nieba – powiemy tak o czymś, co otrzymaliśmy nieoczekiwanie, co przytrafiło nam się niespodziewanie i to bez żadnego starania czy wysiłku;
  • być w siódmym niebie/ czuć się / żyć jak w niebie – czyli być bardzo szczęśliwym,
  • przychylić/ uchylić komuś nieba – oznacza uszczęśliwić kogoś,
  • obiecywać komuś gwiazdkę z nieba – to obiecywać coś niemożliwego,
  • wznosić oczy do nieba – znaczy patrzeć błagalnie, upraszając się o coś, lub patrzeć ufnie, okazując wdzięczność,

  • jak grom z jasnego nieba – o czymś nieoczekiwanym, co wydarzyło się nagle i niespodziewanie,
  • spaść z nieba – czyli zupełnie nieoczekiwanie się gdzieś pojawić, przytrafić lub wydarzyć,
  • niebo a ziemia – powiemy tak w kontekście dużej różnicy między czymś a czymś, gdy coś jest do siebie niepodobne, kontrastuje ze sobą,
  • poruszyć niebo i ziemię – czyli zrobić wszystko,
  • wołać o pomstę do nieba – powiemy tak o czymś zasługującym na potępienie, o czymś, co wywołuje oburzenie bądź zgorszenie,
  • wielkie nieba – to wykrzyknienie wyrażające zdziwienie,
  • o (całe) niebo lepiej – czyli znacznie lepiej, korzystniej.

POWIETRZE – związki frazeologiczne na świeżym powietrzu

  • Coś wisi w powietrzu – mówimy tak, gdy spodziewamy się, że niebawem coś się wydarzy,
  • coś nie bierze się / nie wzięło się z powietrza – powiemy tak, gdy chcemy zaznaczyć, że wszystko ma swoją przyczynę i nie wzięło się znikąd,
  • rozpłynąć się w powietrzu – to inaczej nagle zniknąć,
  • traktować kogoś jak powietrze – to ignorować kogoś, udawać, że ktoś nie istnieje,
  • powietrze zeszło / uszło z kogoś – o kimś, kto się uspokoił bądź stracił chęci do działania.

WIATR – frazeologiczna róża wiatrów

  • Róża wiatrów – to określenie na graficzne przedstawienie kierunków świata na mapie,
  • wiatrem podszyty – o czymś bardzo lekkim, przepuszczającym zimno; najczęściej o ubraniu,
  • być chwiejnym / zmieniać się jak chorągiewka na wietrze – o kimś niestabilnym, niestałym, często zmieniającym zdanie bądź zachowanie,
  • biednemu zawsze wiatr w oczy – mówimy tak w sytuacji, gdy biedna osoba doświadcza kolejnego zawodu, spotyka ją kolejne nieszczęście, pechowa sytuacja lub jakaś przeciwność losu,
  • wystawić kogoś do wiatru – oznacza oszukać, zawieść, nabrać kogoś,

  • rzucać słowa na wiatr – to mówić coś bez znaczenia, używać próżnych słów,
  • szukać wiatru w polu – o czymś trudnym do znalezienia, czego nie sposób zlokalizować i czego poszukiwania są daremne,
  • przepędzić / wygnać na cztery wiatry – oznacza bezpowrotnie pozbyć się czegoś lub gwałtownie położyć czemuś kres,
  • chwytać / łapać wiatr w żagle – to wykorzystać nadarzającą się okazję, korzystać z pomyślności losu.

CHMURA – frazeologizmy pod chmurką

  • Drapacz chmur – to inaczej wieżowiec,
  • chodzić / spacerować z głową w chmurą – czyli myśleć nieracjonalnie,
  • bujać w obłokach – oznacza marzyć,
  • ponury jak chmura gradowa – o kimś w złym humorze,
  • nadciągają / gromadzą się / zawisły czarne chmury – powiemy tak w sytuacji zbliżającego się zagrożenia lub niebezpieczeństwa,
  • ołowiana chmura – o ciemnej chmurze zapowiadającej burzę bądź ulewę,
  • oberwanie chmury – występuje, gdy mamy do czynienia z nagłą ulewą,
  • z dużej chmury mały deszcz – powiemy tak w przypadku słabych i małych efektów bądź skutków czegoś.

DESZCZ – frazeologizmy pod parasolem

  • Deszcz nagród – to wyrażenie oznaczające bardzo dużą liczbę nagród,
  • rzęsisty deszcz – to określenie na obfite opady deszczu,
  • leje jak z cebra – powiemy tak o ulewie, obfitym deszczu,
  • wpaść / trafić z deszczu pod rynnę – używamy w przypadku, gdy ktoś znajdzie się w gorszym położeniu niż poprzednie, jego sytuacja zmieni się na gorszą,
  • jak grzyby po deszczu – czyli pojawiać się bardzo szybko i w dużej ilości,
  • jak kania deszczu – oznacza potrzebować lub chcieć czegoś bardzo mocno.

BURZA – frazeologiczna burza mózgów

  • Burza mózgów – to metoda rozwiązywania problemów poprzez zgłaszanie jak największej liczby pomysłów,
  • burza oklasków – o głośnych i długich owacjach,
  • burza w szklance wody – powiemy tak o awanturze bądź kłótni z błahego powodu,
  • rozpętać burzę – to inaczej wywołać zamieszanie, doprowadzić do kłótni, awantury,

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Powiedzonka i wtręty językowe

  • polityczna burza – o zamieszaniu w polityce, kłopotliwej sytuacji w państwie,
  • cisza przed burzą – oznacza pozorny spokój przed czymś, co wkrótce ma się wydarzyć,
  • idzie jak burza – gdy ktoś postępuje bardzo szybko lub coś następuje gwałtownie,
  • wpaść / wypaść jak burza – to pojawić się gdzieś niespodziewanie lub nagle skądś zniknąć.

BŁYSKAWICA – frazeologizmy błyskawiczne

  • Lotem błyskawicy – czyli bardzo szybko,
  • szybki jak błyskawica – to bardzo szybki.

PIORUN – piorunujące związki frazeologiczne

  • Mieć piorunujące spojrzenie / piorunujący wzrok – czyli takie, które/ taki, który wyraża gniew,
  • ciskać / rzucać piorunami – w kontekście krytykowania, np. bycia złym z powodu czyjegoś zachowania,
  • do stu piorunów/ do stu tysięcy piorunów / do pioruna – to przekleństwa, które wykrzykujemy, gdy jesteśmy bardzo źli.

GRAD – grad związków frazeologicznych

  • Zasypany gradem czegoś – czyli obłożony czymś w dużej ilości.

ŚNIEG – związki frazeologiczne w sam raz na zimę

  • Biały jak śnieg – o czymś nieskazitelnie białym,
  • obchodzić kogoś tyle co zeszłoroczny śnieg – powiemy tak o czymś, co nie ma dla kogoś znaczenia.

LÓD – związki frazeologiczne z epoki lodowcowej

  • Zimny jak lód – czyli nieczuły, niewrażliwy,
  • mieć serce z lodu – oznacza bycie niezdolnym do uczuć,
  • zostawić kogoś na lodzie – wystawić kogoś, zostawić z niczym,
  • przełamywać (pierwsze) lody / lody topnieją – to pokonać nieufność czy skrępowanie, np. przy pierwszym poznaniu lub – innymi słowy – atmosfera nieufności znika,

  • stąpać po kruchym /cienkim lodzie – to inaczej podejmować ryzyko,
  • mieć pieniędzy / forsy jak lodu – mieć bardzo dużo pieniędzy,
  • wierzchołek / czubek góry lodowej – to ujawniony bądź widoczny zaledwie fragment jakiegoś zjawiska; wyrażenie używane w negatywnym znaczeniu, najczęściej w kontekście początków jakiegoś problemu.

Związki frazeologiczne o pogodzie i zjawiskach pogodowych

Dotarliście do końca naszej listy. Mamy nadzieję, że zachowaliście pogodę ducha i że spodobały się Wam nasze pogodowe związki frazeologiczne.

Sprawdźcie także:

Napisane przez

Absolwentka lingwistyki stosowanej i filologii germańskiej. Miłośniczka języka polskiego i języków obcych: niemieckiego, włoskiego i angielskiego, którymi płynnie włada. Zagadnienia językowe nie są jej obce, a jako córka polonistki poprawianie wszystkiego i wszystkich wokół ma we krwi. Lubi podróżować i otaczać się pięknymi rzeczami, w tym literaturą piękną i nie tylko.