Cinkciarz – kim jest? Definicja, przykłady użycia, odmiana

Dla wielu z nas, szczególnie tych, którzy nie znają rzeczywistości PRL-u, słowo cinkciarz brzmi egzotycznie i zabawnie. Pochodzenie cinkciarza (zarówno wyrazu, jak i profesji) jest dość oryginalne, zatem zachęcamy do dalszej lektury...

Czy cinkciarz ma jeszcze rację bytu?

Zanim wyjaśnimy, co dokładnie oznacza cinkciarz, zastanówmy się, czy w ogóle zdarza nam się używać tego wyrazu. Czy cinkciarz istnieje jeszcze we współczesnym języku polskim? Zapewne większość z nas odpowie przecząco – dlaczego tak się stało? Wszystko wyjaśniamy poniżej!

Co oznacza słowo cinkciarz?

Definicja słowa cinkciarz jest następująca:

1. Osoba, która w okresie PRL-u zajmowała się nielegalną wymianą walut (głównie dolarów i marek) w cenach konkurencyjnych w porównaniu z legalnym, państwowym obrotem bankowym.

Przykłady z życia:

Nasz sąsiad to były cinkciarz, nieźle się na tym dorobił.

Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa cinkciarz

Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo cinkciarz, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:

Etymologia słowa cinkciarz

Pochodzenie tego wyrazu nie jest jasne. Niektóre źródła podają, że słowo to wywodzi się od angielskiego change money (‘wymiana pieniędzy’), inne twierdzą, że wyraz ten pochodzi od angielskiego chink (‘pieniądze, moneta’).

Wyrazy pokrewne

To jeszcze nie koniec cinkciarza?

Choć wyraz cinkciarz w okresie PRL-u był potoczny i miał zabarwienie pejoratywne, dziś stał się nazwą marki. Znacie jakieś jeszcze wyrazy, które spotkał tak ciekawy los – od nazwy szemranej profesji do znaku handlowego?

Przykłady użycia słowa cinkciarz w literaturze

Kuzniecow w swojej czarnej skajowej kamizelce narzuconej na zielonkawy tiszert wyglądał jak cinkciarz ze stadionu.

Zygmunt Miłoszewski, Uwikłanie

Wszyscy się wtedy budowali: bazarowcy, przemytnicy, cinkciarz, który zainwestował w kantory. Potem stawiali domy ci, którym tamci dali pracę.

Włodzimierz Nowak, Obwód głowy

Zanim jeszcze zawiały wiatry pierestrojki, wolny rynek wkroczył na Babel i cinkciarze na tarasie sprzedawali dolary. Krostowaci torbacze z walutą w saszetkach tak ciasno przypiętych do brzucha, że pokryły się ich skórą, z namaszczeniem odliczali dla tego pięć, a dla tego dziesięć.

Joanna Bator, Piaskowa Góra

Ale na co komu były leje, jak jechał do Bułgarii? No i wtedy wkraczali do akcji kolejowi cinkciarze, skupujący za dolce rumuńską sałatę po cenach o trzydzieści, czterdzieści procent niższych niż u regularnych ulicznych cynków.

Andrzej Stasiuk, Taksim

Przykłady użycia słowa cinkciarz w prasie

Nieprawdą jest, co o mnie mówią, że cinkciarz, że gangster. Nie będę ukrywał, że miałem dolary, nawet miałem za to sprawę.

Bogdan Białek, Anna Bikont, Radom w kolorze szarym, „Gazeta Wyborcza”, 1992

Przychodzi cinkciarz, wyjmuje zza pazuchy reklamówkę pieniędzy, bez żenady prześwietla setkę dolarów pod słońce. Wszystkiemu przygląda się milicjant – za czarnorynkowe spekulacje walutą sześć lat więzienia.

Marcin Kołodziejczyk, Allah sovieticus, „Polityka” 2001

Przykłady użycia w filmie

Jurek: O, tajna broń Mikuna!
Szu: Tak, on tu bywa.
Jurek: Dobry jest?
Szu: Cinkciarz, kozaczek, wszystkiego po trochu. Na ciebie, na Mikuna, dobry.

Sylwester Chęciński, Wielki Szu, 1982

Odmiana słowa cinkciarz

?