Czycha czy czyha? Który zapis jest poprawny?
Czyha czy czycha – jak to się pisze? Ortografia języka polskiego najeżona jest wyrazami, których pisownia daje się we znaki nie tylko podczas dyktand i szkolnych klasówek, ale i na co dzień. Nie inaczej jest z wyrazami z h i ch. Jak będzie więc wyglądał prawidłowy zapis omawianego wyrazu? Czyha czy czycha? Czy h, czy ch? Dużo tych czy, prawda? Spieszymy z odpowiedziami na wszystkie pytania. Przeczytajcie nasz ortograficzny poradnik!
Czyha czy czycha? Poprawna pisownia wyrazu
Jedyną poprawną formą jest zapis przez samo h, czyli czyha. Czasownik ten pochodzi od czeskiego słowa czih oznaczającego ‘łowienie’, ‘sterczenie’. Zarówno znaczenie, jak i pisownia przez samo h zostały zapożyczone z języka czeskiego.
UWAGA: Mimo że wyraz czyhać zapisujemy przez samo h, to podobne do niego słowo czmychać poprawnie zapisujemy już przez ch. Trzeba to zapamiętać!
Więcej na temat zasad pisowni z ch i h znajdziecie w artykule:
Czyha czy czycha? Znamy już odpowiedź!
Od teraz już wiemy, że czasownik czyhać zapisywany jest poprawnie przez samo h. Oto kilka przykładów zdań, które powinny pomóc utrwalić poprawną pisownię tego wyrazu:
- W języku polskim czyha na nas wiele ortograficznych pułapek.
- Kot czyhał na swoją ofiarę i powoli się do niej skradał.
- Tuż za rogiem czyha wiele niebezpieczeństw – uważaj!
- Na herosa Herkulesa czyhała okropna hydra – wąż o dziewięciu głowach.
Czyha czy czycha? Już wszystko jasne! Przykłady z literatury
– Jeśli pan Zagłoba przyjdzie nam na ratunek – rzekł o świtaniu Wołodyjowski – to na tym gościńcu najłacniej mu będzie drogę zastąpić, bo z Upity już mógł nadążyć.
– Może on tam gdzie czyha! – rzekł Stanisław Skrzetuski.
– Miałem nadzieję, pókim Szwedów nie zobaczył – odpowiedział Stankiewicz – ale teraz już mi się wydaje, że nie masz dla nas rady…
Henryk Sienkiewicz, Potop
– A jeżeli nie przyjedzie?... – powiedział d‘Artagnan.
– To cóż z tego, jeżeli nie przyjedzie, to widać go zatrzymano, ot i wszystko. Mógł zlecieć z konia, stoczyć się z mostu do wody, lub jechał tak szybko, że dostał zapalenia płuc. O, panowie! Trzeba pamiętać, że różne wypadki czyhają na człowieka.
Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie
Czyha czy czycha? Przykłady użycia poprawnej formy w prasie
Na dzieci w czasie wakacji czyha znacznie więcej niebezpieczeństw. Nieporównanie częściej niż porwania zdarzają się wypadki na drogach, utonięcia, eksperymenty z narkotykami czy wódką.
Krystyna Lubelska, Porwani za młodu, „Polityka” 14.07.2007
Pogoda dla narciarzy, „Trybuna Śląska” 16.01.2003
Jednak wierzchnia warstwa zrobiła się twarda i śliska. Warunki są do tego stopnia trudne, że ratraki omijają zbyt nachylone trasy, bo pojazdy się na nich nie utrzymają. To samo niebezpieczeństwo czyha na narciarzy, trzeba więc umieć dobrze jeździć, aby uniknąć twardego lądowania. W najbliższych dniach pogoda dla narciarzy nie poprawi się.
