Dogmat – co to jest? Definicja, synonimy, słownik
Słowo dogmat to termin kojarzony najczęściej z religioznawstwem. Wyraz ten ma również inne znaczenia. Jakie? Koniecznie przeczytajcie nasz artykuł, aby dowiedzieć się, co właściwie kryje się pod pojęciem dogmat, skąd pochodzi to słowo oraz w jakich kontekstach i połączeniach wyrazowych występuje najczęściej. Zapraszamy do lektury!
Dogmat – co to jest? Co to znaczy? Definicja słowa
Słowo dogmat przybiera kilka znaczeń. Oto one:
1Dogmat – w najbardziej ogólnikowym znaczeniu to coś, co przyjmuje się za pewnik na zasadzie autorytetu. Innymi słowy, dogmat to twierdzenie uznawane bezkrytycznie za prawdę, z pominięciem dochodzenia co do jego zgodności z doświadczeniem.
2Dogmat – to także termin religijny oznaczający niepodważalną zasadę teologiczną lub odnoszący się do doktryny religijnej uznawanej za obowiązującą. W chrześcijaństwie dogmat to inaczej prawda objawiona lub zasada wiary jak: dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny czy dogmat o nieomylności papieża.
3Dogmat – w starożytnej Grecji był określeniem na postanowienie wydane przez władze tzw. miast-państw lub określeniem na tezę przyjętą przez daną szkołę filozoficzną i obowiązującą jej uczniów.
Dogmat – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest dogmat, co to znaczy, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
- Aksjomat,
- pewnik,
- artykuł wiary,
- prawda objawiona,
- twierdzenie,
- postulat.
Dogmat – wyrazy pokrewne
- Dogmatyczność,
- dogmatyczny,
- dogmatyk,
- dogmatyka,
- dogmatyzm,
- dogmatyzacja,
- dogmatyzować.
Dogmat – kolokacje, czyli popularne połączenia z tym wyrazem
- Dogmat o…, wiary, religii, Kościoła (katolickiego),
- katolickie, kościelne, religijne, teologiczne, podstawowe dogmaty,
- wiara w dogmaty, wierność dogmatom,
- oparty na dogmatach,
- ogłosić, przyjąć, uznawać, podważać, odrzucać dogmat.
Etymologia wyrazu dogmat
Słowo dogmat pochodzi o greckiego wyrazu dógma oznaczającego ‘postanowienie’ bądź ‘pewnik’.
Przykłady użycia wyrazu dogmat
W porę przychodzisz, drogi d'Artagnanie – odezwał się Aramis – gdyż możesz w rozprawach naszych wyjaśnić niejedną rzecz swojemi światłemi poglądami. [...]
– Zdanie wojskowego jest pozbawione znaczenia – odrzekł d'Artagnan [...]
– Przeciwnie – odparł Aramis – i twój sąd będzie dla nas cennym; rzecz się ma tak: Pan rektor jest zdania, że moja rozprawa winna być nade wszystko dogmatyczna i dydaktyczna.
– Rozprawa twoja!… ty, piszesz teraz rozprawę?
– Tak – odpowiedział jezuita – rozprawa jest niezbędna do egzaminu poprzedzającego wyświęcenie.
Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie
Przeklęty ten sceptycyzm! – szepnęła Madzia.
– Proszę pani, sceptycyzm jest jednym z bodźców do szukania prawdy. Ja sam przez dziesiątki lat wątpiłem o wszystkim, ba! nawet o logicznych i matematycznych pewnikach. I długą drogę przeszedłem, zanim zrozumiałem, że najważniejsze dogmaty religijne: Bóg i dusza, nie tylko godzą się z naukami ścisłymi, ale wprost są fundamentem filozofii.
Bolesław Prus, Emancypantki
