Fasada – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Fasada jest wyrazem, który z pewnością znajdziemy w słowniku każdego architekta. Ale ten rzeczownik ma również przenośne znaczenie. Co nazywamy fasadą? Gdzie możemy ją zobaczyć? Jakie są synonimy tego słowa? Wyjaśnienia w poniższym tekście.
Fasada – etymologia wyrazu
Fasada jest słowem pochodzącym od francuskiego façade, które można tłumaczyć jako ‘front budynku’, ‘pozór’, ‘zewnętrzna strona’, ‘facjata, twarz’.
Co to jest fasada? Znaczenie wyrazu
W ślad za językiem francuskim w polszczyźnie pod pojęciem fasada kryją się następujące znaczenia:
1 Fasadą określa się zewnętrzną, frontową ścianę budynku, zawierającą główne wejście. Architektonicznie często znacząco różni się od pozostałych ścian danego budynku. Fasadę poznamy po tym, że ma większą liczbę efektownych zdobień. Nie są one przypadkowe w tym miejscu, bowiem fasada pełni funkcje reprezentacyjne całej budowli. Gdy jakiś budynek jest istotny dla miasta, na jego fasadzie często umieszcza się pamiątkowe tablice zawierające ważne wiadomości na temat jego historii, na przykład kto w nim mieszkał, co dawniej się w nim znajdowało, kiedy został ukończony.
2 W mowie potocznej fasada to inaczej mówiąc pozory, czyli coś, co na zewnątrz wyraża się zupełnie inaczej, niż jest w rzeczywistości. Pokazuje się jako lepsze, choć tak naprawdę wcale takie nie jest. Mianem fasady nazwiemy zatem coś nieprawdziwego, a nawet zakłamanego, co jest jedynie na pokaz.
Fasada – przykłady użycia
- W tym roku planowany jest remont fasady naszego kościoła.
- Na fasadzie miejscowej biblioteki można zobaczyć zdobienia w postaci motywów roślinnych i geometrycznych.
- Fasada tego muzeum jest wyposażona w kolumny nawiązujące do sztuki antycznej.
- Jego zainteresowanie twoją osobą to tylko fasada. On wcale nie chce się z tobą przyjaźnić.
Fasada – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest fasada, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
Pierwsze znaczenie
- Fronton,
- elewacja,
- przód,
- front,
- czoło.
Drugie znaczenie
- Przykrywka,
- parawan,
- atrapa,
- pozory.
Fasada – wyrazy pokrewne
- Fasadowość,
- fasadowy,
- fasadowa,
- fasadowe.
Fasada – połączenia wyrazowe
Pierwsze znaczenie
- Licowana, przeszklona, odnowiona, boczna, frontowa, główna, tylna, monumentalna, smukła, wysoka, barokowa, gotycka,
- klasycyzująca, secesyjna, efektowna, paskudna, reprezentacyjna, unikalna fasada,
- fasada projektowana, zaprojektowana przez kogoś, autorstwa kogoś,
- fasada budynku, kamienicy, kościoła, pałacu, ratusza,
- inskrypcja, mozaika, napis, rysy, tablica na fasadzie,
- prace przy fasadzie,
- odnowić, zabezpieczyć, zrekonstruować fasadę,
- namazać, napisać, umieścić coś na fasadzie.
Drugie znaczenie
- Fasada ochronna, konstytucyjna, prawna, ogłady, uprzejmości, złudzeń, demokracji, republiki, kapitalizmu,
- kryć się pod fasadą czegoś,
- kryć się za fasadą czegoś.
Fasada – odmiana wyrazu
| liczba pojedyncza | |
| M. | fasada |
| D. | fasady |
| C. | fasadzie |
| B. | fasadę |
| N. | fasadą |
| Ms. | fasadzie |
| W. | fasado |
| liczba mnoga | |
| M. | fasady |
| D. | fasad |
| C. | fasadom |
| B. | fasady |
| N. | fasadami |
| Ms. | fasadach |
| W. | fasady |
Przykłady użycia wyrazu fasada w literaturze
O dziewiątej wieczorem cała fasada pałacu skierowana ku Tamizie promieniała oślepiającym światłem.
Mark Twain, Książę i żebrak
Kopalnia Jean-Bart nie miała tego znaczenia co Voreux, ale odnowiona starannie była piękną kopalnią, jak ją zwali inżynierowie. Nie tylko rozszerzono o półtora metra szachty, ale pogłębiono je do 708 metrów i zaopatrzono w nowe maszyny i ulepszenia wedle ostatnich wymagań techniki. Widoczne tu było nawet pewne staranie o elegancję w konstrukcji budynków. Sortownie miały ładne dachy w kształcie balonu, wieżę szachtu zjazdowego zdobił zegar, hale kontrolna i maszynowa miały fasady renesansowe, a komin opasywała spiralna linia z czerwonych i czarnych cegieł. Pompa położona była w innej, objętej koncesją dawnej kopalni Gaston-Marie, służącej teraz jedynie do czerpania wody. Po obu stronach szachtu zjazdowego znajdowały się dwa inne, służące do komunikacji drabinowej i wentylacji.
Emil Zola, Germinal
