Hajdawery – co to takiego? Definicja, synonimy, przykłady
Być może niektórzy z Was zetknęli się już ze słowem hajdawery. Jeśli tak, to zapewne wiecie, że dotyczy ono pewnego elementu ubioru. Którego? Jeżeli nie znacie definicji hajdawerów, koniecznie przeczytajcie ten artykuł. Oprócz wyjaśnienia czym są hajdawery, dowiecie się również, jakie są synonimy tego słowa.
Hajdawery – pochodzenie słowa, czyli o etymologii
Słowo hajdawery pochodzi z języka ukraińskiego. Określenie to znane jest również pod pochodzącą z języka perskiego nazwą szarawary. Oba wyrazy oznaczają po prostu 'spodnie'.
Hajdawery – czym są? Co to takiego? Definicja, czyli znaczenie słowa
Hajdawerami nazywamy rodzaj długich, szerokich, bufiastych spodni. W Polsce hajdawery noszone były w XVI–XVIII wieku. Współcześnie są popularne w krajach arabskich, Indiach oraz na Bałkanach. Stanowią element tradycyjnego stroju zarówno kobiecego, jak i męskiego.
Pod wpływem ludów tureckich hajdawery pojawiły się na Rusi już w XI wieku, gdzie stały się częścią stroju ludowego. W hajdawerach chodzili także Kozacy zaporoscy.
W Indiach w hajdawery ubierały się bajadery, czyli kultowe tancerki mieszkające blisko świątyń, wykonujące klasyczne indyjskie tańce.
Natomiast w Polsce hajdawery szczególnie upodobała sobie szlachta. Pod wpływem kultury krajów Orientu były powszechnie noszone w dobie sarmatyzmu. Nie chodziło jednak tylko o modę, lecz miało to też znaczenie praktyczne. Podczas jazdy konnej o wiele wygodniej jeździło się w hajdawerach niż w innym rodzaju spodni.
Hajdawery noszono także w okresie zaborów w oddziałach pożarniczych i paramilitarnych.
Inne znaczenia
W języku potocznym hajdawerami określa się spodnie niezgrabne, zbyt obszerne. Jest to także żartobliwe określenie każdego rodzaju spodni.
Hajdawery – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, czym są hajdawery i co oznacza to słowo, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- szarawary,
- spodnie,
- pantalony,
- portki,
- gacie.
Przykłady użycia słowa hajdawery w literaturze
Przed podjęciem tej szybkiej podróży górnicy zapraszają panie, aby się ubrały w olbrzymie hajdawery z szarego płótna, w które wchodzą ich suknie, co daje całej postaci wygląd bardzo komiczny.
Stendhal, O miłości
Młody namiestnik obrócił go w palcach, chwycił jedną ręką za kark, drugą za hajdawery poniżej krzyża, podniósł w górę rzucającego się jak cyga i idąc ku drzwiom między ławami wołał:
— Panowie bracia, miejsce dla rogala, bo pobodzie!
To rzekłszy doszedł do drzwi, uderzył w nie Czaplińskim, roztworzył i wyrzucił podstarościego na ulicę.
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem
Potem wszyscy ruszyli na śniadanie. Olek starał się mieć wyraz twarzy uprzejmy, ale wysoce obojętny. Nik nadął się jak indyk, Marta szeroko otworzyła oczy i tylko Tom miał minę „na co dzień”, bo pan Martin mało go bardzo obchodził.
Wszystko to jednak chybiło celu, w sali jadalnej bowiem nie było nikogo prócz Jana i małego kozaczka Hawryłka, który miał uszy zawsze równie czerwone jak lampasy hajdawerów i lubił namiętnie wylizywać spodki z konfitur.
Zofia Żurakowska, Skarby
