Kłódka czy kłudka? Jak poprawnie to zapisać?
Choć to słowo oznacza pewien dobrze wszystkim znany, niewielki metalowy przedmiot, to jego pisownia jak widać może budzić wątpliwości. Wszystko z tego powodu, że czasem niektórzy użytkownicy polszczyzny nie wiedzą, czy w zapisie wybrać ó czy u. Która forma jest poprawna w tym przypadku? Kłódka czy kłudka? Odpowiedź poniżej.
Kłódka czy kłudka? Poprawna forma
Czas na ostateczne i definitywne rozwikłanie tej ortograficznej zagwozdki. Wyraz kłódka zapisujemy przez ó. To jedyna poprawna forma, od której nie ma żadnych wyjątków. W języku polskim występuje wyłącznie słowo kłódka pisane przez ó, a więc wariant z użyciem u jest błędny.
Ta forma zapisu jest uwarunkowana historycznie, a zatem ma ona związek z etymologią kłódki. Słowo kłódka pochodzi bowiem od prasłowiańskiego *koldъka, występowało w znaczeniu 'mała kłoda, klocek (służący jako zasuwa do zamykania czegoś)'.
W dawnej polskiej mowie, mówiąc o kłódce, określano w ten sposób niewielką drewnianą kłodę, służącą do zamykania czegoś lub stosowaną jako zapora na drodze. Właśnie stąd wziął się związek frazeologiczny, funkcjonujący w polszczyźnie jako powszechnie znane powiedzenie, rzucać komuś kłody pod nogi, czyli robić wszystko, by przeszkodzić komuś w realizacji jakichś planów, utrudnić komuś finalizację jakichś zamierzeń.
Ponadto, tym, co jeszcze tłumaczy nam pisownię rzeczownika kłódka jest zasada mówiąca, że samogłoskę ó zapisujemy wtedy, gdy w innej formie tego samego słowa lub w wyrazie jemu pokrewnym, wymienia się na samogłoski o, e lub a. W przypadku kłódki zachodzi wymiana kłódka – kłoda.
Kłódka czy kłudka? Już wiesz jak jest poprawnie!
Kłódką nazywamy urządzenie, używane do spinania ze sobą elementów zamykających na przykład drzwi lub furtki. Kłódkę poznamy po tym, że jest to wykonany z metalu zamek, składający się z obudowy oraz z pałąka w kształcie litery U. W kłódce umieszczony jest mechanizm otwierająco-zamykający. Ten rodzaj zamka przeważnie jest zamykany i otwierany przy użyciu klucza.
Kłódka czy kłudka? Przykłady zdań
- Bramy do garażów na naszym osiedlu są zaryglowane kłódkami.
- Na niektórych mostach w wielu polskich miastach wiszą kłódki miłości.
- Otwieranie kłódki odbywa się za pomocą zamka szyfrowego.
- Zamykanie kłódki może odbywać się za pomocą zatrzasku.
- Drzwi do naszej piwnicy są zabezpieczone kłódką.
- Gdy będziemy wyjeżdżać, sprawdź przedtem, czy furtka jest zamknięta na kłódkę.
Kłódka czy kłudka? Przykłady z literatury
Wszelkie wątpliwości zniknęły: skarb istniał nadal; niepodobna przecież, aby z taką przezornością zakopywano tu pusty kufer.
W mgnieniu oka odkopał cały kufer, a jego oczom ukazywały się kolejno zamek, dwie kłódki i uchwyty po bokach skrzyni, wszystko to było cyzelowane — jak to czyniono w dawnych czasach, gdy najbardziej pospolite metale zyskiwały na wartości dzięki sztuce. […]
Spróbował go otworzyć, ale zamek i kłódki stawiły opór, ci wierni stróże nie chcieli oddać powierzonego im skarbu.
Edmund wsunął więc ostrze łopaty między wieko i skrzynię, podważył i wieko ze zgrzytem odskoczyło. Między deszczułkami powstała szeroka szczelina i niepotrzebne już okucia odpadły, wczepione upartymi pazurami w nadwyrężone drewno.
Gorączkowe drżenie opanowało Edmunda; pochwycił strzelbę, nabił i postawił przy sobie. Zamknął oczy, jak to czyni dziecko, chcąc ujrzeć na migotliwym niebie wyobraźni więcej gwiazd, niż może zliczyć na rozjaśnionym jeszcze niebie; potem otworzył je i znieruchomiał olśniony.
Aleksander Dumas (ojciec), Hrabia Monte Christo
