fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Kompulsywny – znaczenie słowa i przykłady użycia

Niektóre czynności urastają do rangi rytuału, bez którego trudno się obejść. Są pewne zachowania, które powtarza się z uporem maniaka. Można mieć też obsesyjne myśli, których nie sposób powstrzymać. Niektóre z powyższych mogą być wynikiem zaburzeń psychicznych, inne zaś należeć do indywidualnych zwyczajów. Wszystkie nazywamy niekiedy kompulsywnymi, choć termin ten często kojarzy się nam z nomenklaturą fachową. Co więc dokładnie oznacza słowo kompulsywny? Czy określenie to ma zastosowanie wyłącznie w psychologii?

kompulsywny co to znaczy co to jest słownik definicja znaczenie słowa przykłady użycia synonim etymologia Polszczyzna.pl

Obsesje, rytuały i nałogi

Kompulsywne kupowanie jest chlebem powszednim zakupoholika, a nałogowe oszukiwanie to domena kompulsywnego kłamcy. Sam przymus wykonywania jakichś czynności nazywa się zaś kompulsją. Kompulsje w psychologii definiowane są natomiast jako zachowania wynikające z zaburzeń psychicznych, które objawiają się jako rytualne czynności wykonywane pod wewnętrzną, trudną do opanowania presją, pozbawioną racjonalnych przesłanek.

Co oznacza słowo kompulsywny?

Definicja słowa kompulsywny jest następująca:

  1. powtarzalne czynności, które wykonuje się pod wpływem wewnętrznego, trudnego do opanowania przymusu,
  2. człowiek, który wielokrotnie wykonuje pewne czynności pod wpływem wewnętrznego, niedającego się opanować przymusu.

Przykłady z życia:

Kompulsywne objadanie się to często objaw zaburzeń odżywiania.

Oszukiwał nie tylko dla własnych korzyści, bo robił to z przyzwyczajenia, pod wpływem trudnej do racjonalnego wyjaśnienia presji – myślę, że był kompulsywnym kłamcą.

Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa kompulsywny

Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo kompulsywny, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:

  • Niekontrolowany.

Etymologia słowa kompulsywny

Słowo to powstało z innego wyrazu – kompulsja (od łacińskiego compulsio).

Popularne połączenia słowa kompulsywny

  • Mieć/coś ma charakter kompulsywny,
  • osobowość, osoba kompulsywna,
  • kompulsywne kupowanie, wydawanie pieniędzy,
  • kompulsywne jedzenie, objadanie się, zajadanie się.

Wyrazy pokrewne

  • Kompulsja,
  • kompulsywność,
  • kompulsywne, kompulsywna.

Kompulsywni są wśród nas

Słowo kompulsywny pochodzi z psychologii, w której funkcjonuje jako termin specjalistyczny. Zachowania kompulsywne mogą być objawem wielu zaburzeń psychicznych – występują jako uporczywe, nawracające myśli i przymus wykonywania pewnych czynności, którym towarzyszą irracjonalne lęki i napięcie emocjonalne.

Ale określenie kompulsywny zakorzeniło się również w mowie potocznej, a w tym kontekście nie zawsze oznacza psychiczną nieprawidłowość. Dlatego kogoś, kto czyta bardzo dużo i robi to wręcz nałogowo, nazywamy niekiedy kompulsywnym czytelnikiem, nie siląc się na psychologiczną diagnozę. Podobnie jak kompulsywnym sprzątaniem określimy czasami przesadną dbałość o czystość i porządek.

Przykłady użycia słowa kompulsywny w literaturze

Na szczęście, kompulsywny seksoholizm, uznany przez panią Zofię za chorobę, a przez samego profesora odczuwany jako irracjonalny, nietzscheański, niezbędny czynnik motoryczny jego sukcesów (w czego uświadomieniu odegrał zasadniczą rolę doktor Ponke), pozwolił im na kontynuowanie związku.

Paweł Huelle, Ostatnia Wieczerza

W tym celu objadają się, głodują, wymiotują, stosują środki przeczyszczające lub lewatywy, jak również uprawiają w sposób kompulsywny ćwiczenia fizyczne.

Katarzyna Schier, Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń

Przykłady użycia słowa kompulsywny w prasie

Obsesyjny, kompulsywny detektyw – słowem: Monk. Tym razem atakuje go epidemia tzw. błękitnej grypy. Właśnie wybuchła w San Francisco, a nasz bohater jak zwykle panikuje przerażony ponurymi wizjami.

Lektury nie tylko obowiązkowe, „Dziennik Polski”, 2008

Dla większości ludzi „obsesyjny” i „kompulsywny” to po prostu nienormalne cechy osobowości.

Michael W. Miller, Niezupełnie altruiści, „Gazeta Wyborcza”, 1994

Przykłady użycia słowa kompulsywny w internecie

Trichofagia – kompulsywny nawyk zjadania włosów. Zazwyczaj przeżuwane są wciąż jeszcze rosnące długie włosy, nie wyrwane, po czym są odgryzane i połykane.

Wikipedia.pl, hasło: trichofagia

A jednocześnie czułam kompulsywny przymus czytania. ;) I czując, że ta proza gryzie, sięgnę po następną pozycję – a niech tam, dam się znowu trochę pogryźć. ;)

(przeczytane) W kraju niewiernych – Jacek Dukaj, Usenet – pl.rec.ksiazki

Odmiana słowa kompulsywny

liczba pojedyncza
M. kompulsywny
kompulsywna
kompulsywne
D. kompulsywnego
kompulsywnej
C. kompulsywnemu
kompulsywnej
B. kompulsywnego
kompulsywny
kompulsywną
kompulsywne
N. kompulsywnym
kompulsywną
Ms. kompulsywnym
kompulsywnej
W.   kompulsywny
kompulsywna
kompulsywne
liczba mnoga
M. kompulsywni
kompulsywne
D. kompulsywnych
C. kompulsywnym
B. kompulsywnych
kompulsywne
N. kompulsywnymi
Ms. kompulsywnych
W.   kompulsywni
kompulsywne

?

Napisane przez

Absolwentka polonistyki i filozofii. Korektorka i copywriterka. Ponadto matka jedynaka i rasowa kociara. Język od zawsze był przedmiotem jej żywej i wielkiej fascynacji.