Krucyfiks – co to jest? Definicja, etymologia i odmiana wyrazu

Czy spotkaliście się kiedyś z określeniem krucyfiks? Jeśli nie, w niniejszym artykule tłumaczymy, czym jest krucyfiks, skąd pochodzi to słowo oraz jak prawidłowo je odmienić. Sprawdźcie sami!

Krucyfiks – co to jest? Definicja, czyli znaczenie słowa

Krucyfiks to inne określenie na krzyż – symbol chrześcijaństwa, który przedstawia wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa. Figura przybitego do krzyża Jezusa pojawiła się w średniowieczu i upowszechniła się w tradycji katolickiej i luterańskiej.

Krucyfiks – pochodzenie wyrazu, czyli o etymologii

Wyraz krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa crucifixus, co znaczy ‘ukrzyżowany’. Zapis dwóch wyrazów: cruci i fixus tłumaczony jest też jako ‘przybity do krzyża’.

Przykłady użycia słowa krucyfiks w literaturze

«A wszędzie pod imieniem Wallenroda słynął.
Przyjął na koniec zakonnika śluby
I został Mistrzem – dla Zakonu zguby. […]
Sędziowie, ja na Mistrza zaskarżenie kładę
O fałsz, zabójstwo, herezyję, zdradę».
Tu oskarżyciel przed zakonu księgą
Ukląkł i wsparłszy na krucyfiks rękę,
Prawdę doniesień zatwierdził przysięgą
Na Boga i na Zbawiciela mękę.

Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod

– Jednego tylko nie możem ci zapomnieć, żeś wbrew cnocie tego narodu, podniesieniem ręki na majestat dotąd nieskalanej, ofiarował się księciu Bogusławowi porwać nas i żywych lub umarłych w szwedzkie ręce wydać! Kmicic, choć przed chwilą sam mówił, że podnieść się niemocen, zerwał się z łoża, chwycił wiszący nad nim krucyfiks i z wypiekami na twarzy, z oczyma płonącymi gorączką, dysząc szybko, tak mówić począł:
– Na zbawienie duszy rodzica mego i mojej matki, na te rany Ukrzyżowanego, to nieprawda!…

Henryk Sienkiewicz, Potop

– Słyszyszże ty mnie i rozumiesz? – spytał ksiądz Kaleb.
Jurand dał znak głową, że słyszy, po czym dłonią sięgnął po srebrny krucyfiks, który swego czasu zdobył był na jednym możnym rycerzu niemieckim, zdjął go ze ściany, przycisnął do ust, do piersi i oddał księdzu Kalebowi. […] A ksiądz Kaleb, ujrzawszy ów ruch i ową boleść, zrozumiał, że Danuśka już nie żyje […].

Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy

Odmiana wyrazu krucyfiks