Miłosierny Samarytanin – kto to jest? Znaczenie wyrażenia, pochodzenie, przykłady użycia

Ten związek frazeologiczny od razu przywodzi na myśl skojarzenia z biblijną przypowieścią. I jest to bardzo adekwatne. Z Biblii określenie to przeszło do codziennego języka. Kogo określa się miłosiernym Samarytaninem? Wyjaśnienie znaczenia tego frazeologizmu znajdziecie w tym artykule.

Miłosierny Samarytanin – pochodzenie frazeologizmu

Ten biblizm pochodzi z przypowieści o miłosiernym Samarytaninie, którą znajdziemy w 10 rozdziale Ewangelii wg św. Łukasza. Ta przypowieść była odpowiedzią Jezusa na pytanie jednego z uczonych w Piśmie. Zapytał on o to, kto jest bliźnim. Odnosząc się do tego pytania, Jezus opowiedział tę przypowieść.

Pewien człowiek szedł z Jerozolimy do Jerycha. Po drodze został napadnięty i pobity. Tak zostawiony był bliski śmierci. Mijali go kapłan i lewita, jednak żaden z nich nie zrobił nic, aby mu pomóc, tylko obaj przeszli obojętnie, nie interesując się za bardzo tym, co się stało. Pobitego człowieka mijał także pewien Samarytanin. Gdy go zobaczył, przejął się tym. Podszedł do niego, opatrzył mu zadane przez napastników rany, wsadził na swojego osła i zawiózł do pobliskiej gospody i tam się nim opiekował. Nazajutrz polecił właścicielowi gospody, aby dalej opiekował się rannym, zostawiając przy tym pieniądze na ten cel, jednocześnie obiecując, że zwróci jeśli coś więcej wyda.

Ten przykład mógł wydać się szokujący dla słuchaczy Jezusa, ponieważ Żydzi nie darzyli sympatią Samarytan. Właśnie dlatego ukazanie Samarytanina jako człowieka miłosiernego było celowym zabiegiem w tej przypowieści. Jezus użył przykładu Samarytanina w opozycji do kapłana i lewity, którzy powinni dawać dobry przykład, jednak widząc, że ten napadnięty człowiek potrzebuje pomocy, nic nie zrobili w tej kwestii. Choć wydawać by się mogło, że powinni pomóc swojemu rodakowi. Natomiast Samarytanin pomógł obcemu człowiekowi, nie zwracając uwagi na to, że pochodzi z wrogo nastawionego do niego narodu.

Miłosierny Samarytanin – kto to jest? Znaczenie słowa

Frazeologizm ten oznacza człowieka, który bezinteresownie pomaga innym. Miłosiernym Samarytaninem określamy człowieka śpieszącego z pomocą chorym i słabym. To ktoś, kto lituje się nad niedolą innych. Nie chodzi tutaj jedynie o pomoc finansową czy materialną. Działania miłosiernego Samarytanina nie ograniczają się wyłącznie do tego. Taka osoba poświęca też swój czas, uwagę, daje wsparcie psychiczne, duchowe wszystkim tym, którzy tego potrzebują, bo znaleźli się w jakiejś trudnej sytuacji i nie mogą albo nie potrafią sobie z nią poradzić. Pomoc miłosiernego Samarytanina jest zawsze skuteczna.

Przykłady użycia wyrażenia miłosierny Samarytanin

Przykłady użycia w prasie

Miłosierny Samarytanin nie zrobił więc niczego sprzecznego z naszą biologiczną naturą czy egoizmem własnych genów, gdyż mógł w przyszłości liczyć na odwzajemnienie okazanej pomocy. Jednak w jego czynie jest pewien niezwykły rys - postąpił bowiem wbrew podziałom grupowym, gdyż pomógł wyznawcy innego, pogardzanego przez własną grupę, odłamu religii.

Marcin Rotkiewicz, Na początku było ego, „Polityka” nr 2448

Cóż znaczy być solidarnym? Znaczy nieść ciężar drugiego człowieka. Nikt nie jest samotną wyspą [...]. Solidarność ma jeszcze jedną stronę: solidarności nie potrzeba narzucać człowiekowi z zewnątrz przy użyciu przemocy. Ta cnota rodzi się sama, spontanicznie z serca. Czy zmuszał ktoś Miłosiernego Samarytanina, aby pochylił się nad leżącym przy drodze rannym? Miłosierny Samarytanin poratował bliźniego, bo taka była jego dobra wola. Cnota solidarności jest wyrazem dobrej woli człowieka.

Jerzy Surdykowski, Dookoła świata, „Gazeta Wyborcza”