Patrzeć czy patrzyć – która forma bezokolicznika jest poprawna?
Chyba Was zaskoczymy, bo obie formy są prawidłowe! Zarówno patrzeć, jak i patrzyć są przez słowniki uznawane za poprawne i równorzędne. Czym się w takim razie od siebie różnią? Zobaczmy na przykładzie czasu przeszłego!
Patrzeć – koniugacja w czasie przeszłym
Bezokolicznik zakończony na -eć w czasie przeszłym odmienia się następująco:
liczba pojedyncza:
1. os. patrzałem/ patrzałam
2. os. patrzałeś / patrzałaś
3. os. patrzał / patrzała
liczba mnoga:
1. os. patrzeliśmy / patrzałyśmy
2. os. patrzeliście / patrzałyście
3. os. patrzeli / patrzały
Patrzyć – koniugacja w czasie przeszłym
Z kolei odmiana bezokolicznika patrzyć w czasie przeszłym wygląda tak:
liczba pojedyncza:
1. os. patrzyłem / patrzyłam
2. os. patrzyłeś / patrzyłaś
3. os. patrzył / patrzyła
liczba mnoga:
1. os. patrzyliśmy / patrzyłyśmy
2. os. patrzyliście / patrzyłyście
3. os. patrzyli / patrzyły
Którą formę wybrać?
Być może już zauważyliście, że jeśli używamy bezokolicznika, dużo częściej sięgamy po formę patrzeć, natomiast jeśli mówimy o czymś w czasie przeszłym, wybieramy raczej warianty odmiany patrzyć. Dotyczy to również czasu przyszłego zbudowanego z czasownika być i formy osobowej czasownika patrzeć/patrzyć, np. będę patrzała/ będę patrzyła – druga wersja jest dużo popularniejsza.
Oczywiście wszystkie te formy są poprawne! Warto pamiętać, aby w ramach jednego tekstu nie mieszać ich ze sobą i konsekwentnie stosować wybrany wariant.
Patrzeć i patrzyć – przykłady zdań
Na koniec kilka przykładów zdań z użyciem form zarówno patrzeć, jak i patrzyć:
Grzegorz patrzał i mrugał gęsto, i co chwilę przełykał ślinę.
Rozejrzał się tak, jakby patrzał, czy hotel, do którego zajechał, jest dostatecznie wytworny.
A on tylko patrzył i poruszał ustami, lecz nie wydostawał się z nich żaden dźwięk.
Patrzył właśnie na mnie i choć ja też patrzyłem na niego, to przewaga jego w tym była, że ja wiedziałem, iż on na mnie patrzy, podczas gdy on na mnie patrzył tak, jakby nie widział mojego wzroku.
Artykuł Patrzeć czy patrzyć – która forma bezokolicznika jest poprawna? został przygotowany przez zespół redakcyjny specjalizujący się w poradach językowych. Wszystkie zagadnienia językowe są weryfikowane na podstawie oficjalnych i aktualnych słowników języka polskiego. Informacje zawsze są sprawdzone oraz rzetelne. W tym tekście wyjaśniamy, że wyrazy patrzeć oraz patrzyć są w pełni poprawne i można ich używać zamiennie.
