Reprymenda – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Nikt z nas nie chce otrzymać reprymendy, ale zdarza się tak, że czasami postąpimy w sposób, który na nią zasługuje. Czym dokładnie jest reprymenda? Jakie ten wyraz ma synonimy? W poniższym tekście znajdziecie wszystkie potrzebne wiadomości o słowie reprymenda.
Reprymenda – co to jest? Co to znaczy? Definicja i etymologia
Reprymenda jest zapożyczeniem od francuskiego słowa reprimande. To z kolei pochodzi od łacińskiego wyrażenia culpa reprimenda oznaczającego ‘wina, za którą należy karać’.
Jak łatwo się domyślić, z reprymendą mamy do czynienia, gdy ktoś zachowa się w niewłaściwy sposób w danej sytuacji. Sugeruje to, że pod pojęciem reprymenda kryje się upomnienie kogoś, jednak wcale nie chodzi o zwykłe zwrócenie uwagi. Gdy ktoś dostaje reprymendę, jest to ostre upomnienie, czasem graniczące nawet z naganą. Reprymenda oprócz wytknięcia komuś tego, co źle zrobił, zawiera w sobie także pouczenie, jak powinno się postąpić.
Reprymenda zawsze idzie w parze z ostrzeżeniem, że w przypadku gdy podobna sytuacja znów będzie miała miejsce, to ten, kto coś zrobił, zostanie ukarany Jej celem jest więc nie tylko potępienie złego zachowania, lecz także nauczenie właściwej postawy. Reprymenda może być udzielona komuś w cztery oczy albo publicznie przed większą liczbą osób. Nie jest zatem karą samą w sobie, ale dosadnym powiedzeniem komuś, co było niewłaściwe w jego zachowaniu, i zapowiedzią ewentualnej przyszłej kary. Oczywiście czasem bywa tak, że udzielenie jakiejś osobie reprymendy jest niewspółmierne do popełnionego czynu, ale jest wynikiem nadgorliwości osoby, która ją daje.
Reprymenda – przykłady użycia
- To już nie pierwsza reprymenda, którą dostajesz.
- Wychowawczyni udzieliła reprymendy dwóm uczniom, którzy notorycznie wagarują.
- Tym razem skończy się jedynie na reprymendzie. Następnym razem kara będzie surowsza.
- Swoim zachowaniem zasłużyłeś na reprymendę!
- Musiałeś spotkać się z reprymendą, żeby wiedzieć, że nie możesz tak postępować!
Reprymenda – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
- Nagana, upomnienie, napomnienie, przygana, wytyk, paternoster, uwaga, bura, ruga, opeer, krytyka, ochrzan, wygawor, opieprz, opierdol, admonicja, skarcenie, połajanka, strofowanie.
Przykłady użycia wyrazu reprymenda w literaturze
– Co pani jest? – zapytał zdumiony.
W odpowiedzi na to dziewczyna zaszlochała jeszcze głośniej. Minęło sporo czasu, zanim wydobył z niej pierwsze słowa:
– Pani Łucja… skrzyczała mnie… że już nie wiem jak… Jak najgorszą…
–Za co skrzyczała?
– A za pana doktora…
– Za mnie? Jak to za mnie?
– Bo panna Łucja… powiedziała… że ja, że ja…
– Że co?
– Że ja flirtuję z panem doktorem – wyrzuciła z siebie Donka i wybuchnęła nowym płaczem.
– No, niechże się pani uspokoi. Co za niedorzeczność!
– Buuuu… – płakała Donka. – Że ja do pana doktora strzelam oczami… Buuuu… A ja przecież nic. Ja, broń Boże…
Powoli się uspokoiła i mniej więcej dokładnie powtórzyła Kolskiemu całą reprymendę, jaką usłyszała od Łucji. Był tym nie tylko zaskoczony, lecz dotknięty. Nie spodziewał się, by Łucja mogła się posunąć aż do podejrzewania go o jakieś konszachty tu, pod tym dachem.
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Profesor Wilczur
– Pański zięć jest podłym uwodzicielem! – zawołał. – Czytaj pan, oto listy, które pisał do mojej żony.
Ojciec czytał na głos i wkrótce oburzenie jego równało się oburzeniu pana D. Wtem nadchodzi P. Teść chce zacząć reprymendę, ale pan D. wstrzymuje go, mówiąc:
– Pozwól mnie najprzód z nim pomówić! – A rzucając mu listy w twarz, rzecze: – Miałbym prawo cię zabić, nie chcę jednak użyć tego prawa. Za godzinę świadkowie moi będą u ciebie, a jutro rano bić się będziemy o dziesięć kroków; walka zakończy się śmiercią jednego z nas.
Olympe Audouard, Podróż po Ameryce Północnej
