fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Skrupuły – co to znaczy? Definicja, synonimy, przykłady użycia, słownik

Chyba każdy spotkał się z terminem skrupuły. Nie jest to pojęcie obce, choć czasem mówi się, że niektórzy postępują bez żadnych skrupułów. Ciekawie przedstawia się również etymologia tego słowa, ponieważ odnosi się do pewnego rodzaju kamienia. Jeżeli chcecie dowiedzieć się nieco więcej o skrupułach, przeczytajcie poniższy tekst. Oprócz definicji znajdziecie tam również synonimy skrupułów.

Skrupuły - definicja. Czym są? Znaczenie, synonimy. Słownik Polszczyzna.pl

Skrupuły – pochodzenie wyrazu

Choć w pierwszej chwili wyraz skrupuły wydaje się słowem, które nie jest zaczerpnięte z obcego języka, to tak naprawdę jest zupełnie inaczej. Słowo skrupuły pochodzi z łaciny. Łacińskie scrūpulus oznaczało ‘kanciasty, ostry kamyk’. Kamień ten był używany w aptekach, gdzie pełnił funkcję odważnika (wszyscy kojarzymy wagi aptekarskie). Przechylał on szale tylko najczulszych wag, a te aptekarskie musiały takie być, ponieważ chodziło o dokładne odmierzenie proporcji różnych składników przy tworzeniu medykamentów. Stąd też mamy określenie aptekarska dokładność.

Skrupuł to też dawna jednostka masy równa 20 gramom.

Skrupuły – co to znaczy? Definicja słowa

Gdy współcześnie mówimy o skrupułach, niewiele to ma to wspólnego z aptekarstwem. Dziś to pojęcie odnosi się do ludzkich zachowań. Skrupułami nazywamy stan psychiczny osoby, która ma wątpliwości natury moralnej dotyczące własnego postępowania. Zjawisko skrupułów polega na tym, że taka osoba zastanawia się, czy to, co robi lub chce zrobić, jest słuszne i czy nie wyrządzi tym komuś krzywdy. Skrupułami określa się myśli wstrzymujące od popełnienia czynu nieetycznego, który może komuś zaszkodzić lub po prostu sprawić przykrość. Natomiast człowiek pozbawiony skrupułów nie ma przed tym żadnych oporów.


Skrupuły – synonimy i wyrazy bliskoznaczne

Pomocne w zapamiętaniu tego, czym są skrupuły, co znaczy to słowo, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.

  • Wątpliwości,
  • zastrzeżenia,
  • obiekcje,
  • opory.

Skrupuły – wyrazy pokrewne

  • Skrupulanctwo,
  • skrupulatyzm,
  • skrupulant,
  • skrupulatny,
  • skrupulatność.

Sklep Nadwyraz.com

Skrupuły – kolokacje, czyli popularne połączenia z tym wyrazem

  • Skrupuły moralne,
  • brak skrupułów,
  • pełen, pełny skrupułów,
  • wyzbyć się; pozbawiony skrupułów,
  • odczuwać skrupuły; nie mieć (najmniejszych, większych, żadnych) skrupułów,
  • działać; korzystać z czegoś, wykorzystać / wykorzystywać kogoś/coś bez skrupułów; robić coś bez najmniejszych (większych, żadnych) skrupułów.

Przykłady użycia wyrazu skrupuły

— Oto mówiłam tej psotce nie dalej jak onegdaj — ciągnęła stara, kiwając jednocześnie głową i wachlarzem — oto mówiłam, że są familijne sprawy, o których winna nadmienić ci, doktorze. Odpowiedziała, że mówienie o nich równa się proszeniu o łaskę, a że jej niczego nie odmawiasz i zbyt dobrym już jesteś dla niej, więc woli milczeć.

— Czy to możliwe? Annie! Duszko! Chciałaś pozbawić mnie przyjemności? — z wyrzutem ozwał się doktor.
— Właśnie jej to, słowo w słowo, mówiłam — zawołała pani Markleham. — Drugi raz, spotykając podobne skrupuły i nie chcąc ciebie, kochany doktorze, pozbawić przyjemności, sama się udam wprost do ciebie.

Charles Dickens, Dawid Copperfield

Targ w targ, wytłomaczyliśmy pani Helenie, że lalkę, jako towar wybrakowany i nie znajdujący nabywców, możemy oddać za trzy ruble: blondynkę albo brunetkę.
— Wezmę tę — odpowiedziała biorąc szatynkę — ponieważ jest zupełnie taka jak baronowej. Helcia będzie zachwycona.

Kiedy przyszło do płacenia, panią Stawską znowu napadły skrupuły; zdawało jej się, że taka lalka musi być warta z piętnaście rubli, i dopiero połączonym usiłowaniom moim, Wokulskiego i Klejna udało się ją przekonać, że biorąc trzy ruble jeszcze mamy zarobek.

Bolesław Prus, Lalka

Napisane przez

Absolwent politologii. Język polski to jego pasja. Kwestie związane z polszczyzną interesują go od czasów liceum. W wolnych chwilach lubi słuchać dobrej muzyki.