Także czy tak że? Czy wiesz, czym różnią się te zapisy?
Także czy tak że – która forma jest poprawna? Dla niektórych odpowiedź może być zaskakująca: obie wersje zapisu są poprawne, choć oznaczają coś innego. Ale to nie wszystko!
Tak że czy także – która forma jest poprawna?
Także czy tak że? O pisowni łącznej – także
Także czy tak że? Zacznijmy od także, zapisanego jako jeden wyraz – jest to synonim słów również, też, np.
- Ona także dostała piątkę z klasówki (czyli: Ona również dostała piątkę z klasówki);
- Kupiłem sobie także kurtkę (Kupiłem sobie też kurtkę).
- My także chcemy im pomóc w tym remoncie (My też chcemy im pomóc w tym remoncie).
O pisowni rozłącznej – tak że
Tak że zapisane rozdzielnie oznacza z kolei ‘tak więc, zatem’, np.
- Jestem chory, tak że nie pójdę dziś do szkoły (czyli: Jestem chory, zatem nie pójdę dziś do szkoły);
- Akceptowała siebie w 100%, tak że nie przejmowała się opinią innych ludzi (czyli: Akceptowała siebie w 100%, tak więc nie przejmowała się opinią innych ludzi).
Wariant z przecinkiem
W tekstach spotykamy jeszcze jedną wersję zapisu: tak, że, którą można zdefiniować jako ‘w taki sposób, że’. W tym przypadku decydujące znaczenie mają akcent zdaniowy i chęć położenia nacisku na część wypowiedzi, np.
- Spojrzał na mnie tak, że już nic więcej nie musiał mówić (czyli: Spojrzał na mnie w taki sposób [np. intensywnie, znacząco itd.], że już nic więcej nie musiał mówić).
Warto zwrócić uwagę na to, że miejsce przecinka może całkowicie zmienić sens zdania:
- Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół, tak że spadł z niego talerz (czyli: Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół, tak więc spadł z niego talerz – mamy tu do czynienia z konsekwencją czynu)
oraz
- Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół tak, że spadł z niego talerz (czyli: Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół w taki sposób [np. mocno], że spadł z niego talerz – taki zapis podkreśla intensywność czynności).
Tak że czy także? Przykłady z literatury
Pisownia łączna – także
- Muzyka. Lubię słuchać, kiedy maluję, a także wtedy, gdy mam wolny czas.
Barbara Ziembicka, Najprostszą drogą: rozmowy z artystami
- Łosie żyją pojedynczo lub w małych, rodzinnych chmarach po kilka sztuk. Często taką chmarę tworzy klempa z łoszakami również ubiegłorocznymi.
Andrzej Szczypiorski, Początek
Pisownia rozłączna – tak że
- Dużo nam zadają, tak że musiałem dwa razy, w czwartek i piątek, siedzieć prawie do dwunastej w nocy.
Stanisław Kowalewski, Czarne okna
- Twarz pokrywał biały makijaż, tak że wyglądała jak posypana mąką.
Włodzimierz Kowalewski, Bóg zapłacz
Jeśli nie wiemy, który sposób zapisu wybrać, także czy tak że, warto podstawić sobie w myślach zamiennik – i wszystko stanie się jasne!
Artykuł Także czy tak że? Czy wiesz, czym różnią się te zapisy? został przygotowany przez zespół redakcyjny specjalizujący się w poradach językowych. Wszystkie zagadnienia językowe są weryfikowane na podstawie oficjalnych i aktualnych słowników języka polskiego. Informacje zawsze są sprawdzone oraz rzetelne. W tym tekście wyjaśniamy, dlaczego wyrazy także oraz tak że są poprawne, ale nie należy używać ich zamiennie.
