Temperament – znaczenie słowa oraz przykłady użycia
„Ale masz temperament!” – co jakiś czas można usłyszeć takie zdanie, niekiedy pod naszym adresem. Ale co dokładnie ma na myśli osoba mówiąca? Poznajcie znaczenie słowa temperament oraz sposoby użycia go w zdaniach.
Temperament – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady
Czym właściwie jest temperament?
O temperamencie słyszymy na każdym kroku. Zwłaszcza w sytuacjach, gdy określane jest nasze zachowanie, reakcja na bodźce zewnętrzne itd. Wówczas najlepszym uzasadnieniem jest właśnie odniesienie się do temperamentu. A ten, w zależności od osoby, bywa różny. Temperament może być bowiem genetyczny, a tylko niektóre cechy nabyte dzięki otoczeniu, w jakim funkcjonujemy.
Co to jest temperament? Definicja słowa
Definicje słowa temperament są następujące:
- Zespół cech zachowania człowieka przejawiających się w sposobie, w jaki ktoś reaguje na różne sytuacje lub innych ludzi w danym momencie (np. z jaką szybkością, siłą i czasem trwania).
- Skłonność do żywego i gwałtownego zachowania człowieka, który jest pełen energii.
- Predyspozycja, wrodzone uzdolnienie do czegoś.
Przykłady z życia:
Olka to ma taki temperament, że ludzie często porównują ją do huraganu, a inni wręcz mówią o niej wprost – choleryczka!
Chociaż nastrój może się zmienić, przez większość czasu twój temperament jest twoim ogólnym tonem, wrodzonym sposobem reagowania na różne sytuacje lub ludzi. Podobnie jak ludzie również psy mają temperament: niektóre są z natury agresywne; niektóre są zabawne; a niektóre po prostu chętnie noszą twoje kapcie.
Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa temperament
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest temperament, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
W znaczeniu 1., czyli w odniesieniu do wrodzonego sposobu zachowania człowieka
- Charakter,
- osobowość,
- natura,
- właściwości wrodzone,
- uosobienie,
- wnętrze.
W znaczeniu 2., czyli w odniesieniu do osoby żywiołowej, energicznej
- Energiczność,
- werwa,
- żwawość,
- aktywność,
- dynamiczność,
- żywiołowość,
- przebojowość,
- ruchliwość.
W znaczeniu 3., czyli w odniesieniu do wrodzonych zdolności
- Talent
- predyspozycja.
Etymologia słowa temperament
Słowo temperament pochodzi od francuskiego tempérament, lecz początków tego wyrazu należy dopatrywać się w łacinie – temperamentum (= ‘umiar’).
Popularne połączenia słowa temperament
W znaczeniu 1.
- Temperament człowieka, artysty, dziecka,
- (ktoś ma) melancholijny, choleryczny temperament.
W znaczeniu 2.
- Kobieta, mężczyzna z temperamentem,
- żywiołowy, wybuchowy, silny, gorący temperament,
- kogoś ponosi temperament,
- mieć temperament.
W znaczeniu 3.
- Temperament artystyczny, sportowca, aktorski.
Wyrazy pokrewne
- Temperamentność,
- temperamentny,
- temperamencik.
Ilu ludzi, tyle temperamentów
Żyjemy w różnych środowiskach, mamy inne geny i inne predyspozycje. Temperament również jest tym, co nas wyróżnia na tle innych osób. Dlatego tak ważne jest to, aby nie chcieć na siłę ingerować w zachowanie innych, jeżeli nie jest ono szkodliwe dla nas lub społeczeństwa. Musimy bowiem pamiętać o tym, że każdy z nas jest inny, a co za tym idzie, zupełnie inaczej patrzy na różne kwestie.
Przykłady użycia słowa temperament w literaturze
Ich temperament odpowiadał najlepiej jego wybujałej naturze.
Arkady Fiedler, Dywizjon 303
Oboje prowadzili bardzo urozmaicone życie, Iga ze względu na wiek i temperament, on z uwagi na to, czym się parał.
Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek, Wilk… i śmierć bankiera
Nie mogłem przywyknąć do widoku naszego księdza podczas mszy. Nie palił i nie gestykulował. Umarł na papierosy, alkohol i temperament.
Andrzej Stasiuk, Biały kruk
Przykłady użycia słowa temperament w prasie
Określenie rodzaju temperamentu może pomóc w zrozumieniu siebie i innych ludzi.
Paweł Nosowski, Temperament w pracy, „Gazeta Wyborcza”, 6.08.2002
Odmiana słowa temperament
liczba pojedyncza | |
M. | temperament |
D. | temperamentu |
C. | temperamentowi |
B. | temperament |
N. | temperamentem |
Ms. | temperamencie |
W. | temperamencie |
liczba mnoga | |
M. | temperamenty |
D. | temperamentów |
C. | temperamentom |
B. | temperamenty |
N. | temperamentami |
Ms. | temperamentach |
W. | temperamenty |
?