Ułuda – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Czasem mawiamy, że ktoś żyje w ułudzie. Czym jest ta ułuda, którą mamy na myśli? Jakie synonimy ma ten wyraz i skąd pochodzi? Wyjaśnienia znajdziecie poniżej.
Co to jest ułuda? Etymologia i znaczenie wyrazu
Rzeczownik ułuda pochodzi od czasownika łudzić. Ten z kolei wywodzi się od prasłowiańskiego *luditi, które oznaczało ‘wabiąc oszukiwać, zwodzić; kusić, wabić, nęcić’.
To znaczenie praktycznie nie uległo zmianie, bowiem ułudą zwykło nazywać się coś, co jest tylko wytworem czyjejś wyobraźni. Ułudą można też określić nieprawdziwe wyobrażenie o kimś lub o czymś.
Ułuda – przykłady użycia
- To, co o niej myśleli, okazało się tylko ułudą. Prawda okazała się zupełnie inna.
- Ten człowiek stwarza wokół siebie ułudę, że jest najlepszy we wszystkim.
Ułuda – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
- Urojenie, złuda, złudzenie, fantazja, iluzja, miraż, majak, widziadło, przywidzenie, fantom, fantazmat, zwid, mamidło, omam, chimera, zwidzenie, bańki mydlane, fantasmagoria, halucynacja, mrzonka, fikcja.
Ułuda – wyrazy pokrewne
- Złuda, złudzenie, złudny, złudna, złudne, łudzić, łudzenie, łudzący, łudząca, łudzące, łudząco.
Ułuda – połączenia wyrazowe
- Piękna ułuda,
- ułuda bezpieczeństwa, wolności,
- ulegać ułudzie,
- stwarzać ułudę,
- okazać się ułudą,
- żyć w ułudzie.
Przykłady użycia wyrazu ułuda w literaturze i prasie
Bez serc, bez ducha – to szkieletów ludy!
Młodości! dodaj mi skrzydła!
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy:
Kędy zapał tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła!
Adam Mickiewicz, Oda do młodości
Słońce paliło okrutnie, ziemia zdawała się błyszczeć i ociekać kroplami pary. […] Statek sunął ciężko wzdłuż brzegu, zatrzymywał się, wysadzał żołnierzy; jechał dalej, wysadzał urzędników komory celnej, aby pobierali cło na wybrzeżu […]. Dzień po dniu brzeg wyglądał tak samo, jakbyśmy nie poruszali się wcale; przejeżdżaliśmy koło różnych miejsc – osad handlowych – o nazwach takich jak Gran’Bassam, Little Popo; nazwach, które zdawały się należeć do jakiejś plugawej farsy odgrywanej na tle posępnej kurtyny. Bezczynność pasażera, osamotnienie wśród tych wszystkich ludzi, z którymi nie miałem żadnych punktów stycznych, oleiste i leniwe morze, jednostajna posępność wybrzeża, trzymały mnie jakby z dala od rzeczywistości – uwikłanego w sieci żałobnej i bezsensownej ułudy.
Joseph Conrad, Jądro ciemności
Nel, zmęczona płaczem i szaloną jazdą, trwającą już od sześciu godzin, poczęła wreszcie drzemać, a chwilami i zasypiać zupełnie. Staś wiedząc, że kto spadnie z cwałującego wielbłąda, może się zabić na miejscu, przywiązał ją do siebie sznurem, który znalazł na siodle. Lecz po niejakim czasie wydało mu się, że pęd wielbłądów staje się mniej szybki, chociaż leciały teraz przez gładkie i miękkie piaski. W oddali widać było majaczące wzgórza, zaś na równinie rozpoczęły się zwykłe na pustyni nocne ułudy. Księżyc świecił na niebie coraz bledziej, a tymczasem przed nimi pojawiały się pełznące nisko, dziwne, różowe obłoki, zupełnie przezrocze, utkane tylko ze światła.
Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy
