Wymyślić czy wymyśleć? Rozwiewamy wszystkie wątpliwości!
Dziś zajmiemy się czasownikiem, który nazywa czynność efektywnego myślenia. Choć ten czasownik jest oczywiście spokrewniony z czasownikiem myśleć i w czasie teraźniejszym odmienia się tak samo, to poprawna wersja jest tylko jedna… Wymyślić czy wymyśleć?
Myśliciel (fr. Le Penseur) – rzeźba w brązie/marmurze wykonana w 1902 przez Auguste’a Rodina. Wikipedia, wolna encyklopedia.
Jeśli znajdą się śmiałkowie, którzy nie planują przeczytać poniższego tekstu, ponieważ wg ich wiedzy forma wymyśleć uchodzi za poprawną, niech wykonają jedno ćwiczenie przed ostateczną decyzją. :) Spróbujcie odmienić tego potworka wymyśleć w 1. os. l. poj. czasu przeszłego.
I jak?
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Wymyślełem?
Wymyślełam?
Przejdźmy zatem do meritum sprawy. Wymyślić czy wymyśleć?
Od razu informujemy, że nie wskażemy konkretnego winowajcy. Niepoprawnej formy wymyśleć zamiast wymyślić używa znaczne grono Polaków (zajrzyj do artykułu: 10 najczęstszych błędów językowych w internecie). Przyczyną jest dostrzeganie analogii z czasownikiem myśleć. Skoro myśleć, to i wymyśleć. Otóż nie. Jest to błąd. Mamy przecież czasowniki takie jak: obmyślić, umyślić, zmyślić, namyślić się, zamyślić się, domyślić się, ale: przemyśleć i pomyśleć. A tak na marginesie – wymyślić jest to forma dokonana czasownika wymyślać.
Wymyśleć czy wymyślić? Skąd ten cały ambaras?
Dawniej istniał czasownik myślić, który w polszczyźnie utrzymywał się do XVIII wieku. Z kolei myśleć było formą gwarową, ale rozpowszechnioną do tego stopnia, że wreszcie przeniknęła do języka ogólnego (jest to przykład na to, że czasem uzus decyduje o przyjęciu się innej formy). Skoro mówiło się widzę, widzisz oraz myślę, myślisz, to bezokolicznikowa forma czasownika powinna brzmieć myśleć, a nie myślić.
Wolter stwierdził kiedyś na przykład:
„Gdyby Boga nie było, należałoby Go wymyślić”.
PS Zapamiętajcie, że „wy myśleć” powiedziałby jedynie Kali z „W pustyni i w puszczy”. ;)
Wymyślić, bo wymyślił. Myśleć, bo myślał.
