Atawizm – co to jest? Definicja, wyrazy pokrewne i przykłady użycia
Człowiek od zarania dziejów musiał niezwykle sprawnie i szybko przystosowywać się do nowych warunków, w których przyszło mu wieść życie, a to dlatego, że jako jeden z nielicznych gatunków na Ziemi zajął wszelkie możliwe do zamieszkania miejsca. Co to ma wspólnego z atawizmem? Czym jest ów atawizm? Informacje na temat tego wyrazu znajdziecie w poniższym tekście.
Atawizm, czyli pierwotne potrzeby ludzkości
Od samego początku swojego istnienia człowiek starał się wieść życie zgodne z otaczającym go środowiskiem. W związku z tym musiał też wykształcić w swoim organizmie takie cechy, które pozwoliłyby mu przetrwać w nawet najbardziej niesprzyjających warunkach. Z czasem jednak dzięki ewolucji oraz rozwojowi cywilizacji bardzo szybko nastąpiła zmiana warunków życia ludzi, zatem niektóre z tych cech przestały być już potrzebne, więc zaczęły stopniowo zanikać. Ale mimo to zdarzają się przypadki, że powracają one niespodziewanie, ponieważ zdążyły się utrwalić w kodzie genetycznym. Tu dochodzimy do pojęcia atawizmu.
Atawizm – co to jest? Co to znaczy? Definicja słowa
Atawizm to termin wywodzący się od łacińskiego wyrazu atavus, co oznacza 'dawny przodek'. Inaczej mówiąc, atawizm to występowanie u danego osobnika pierwotnych, prymitywnych cech lub zachowań charakterystycznych dla jego bardzo odległych przodków, od dawna już niedziedziczonych od poprzednich pokoleń.
Zjawisko atawizmu dotyczy zarówno ludzi, jak i zwierząt oraz roślin. Może do niego dojść w przypadku zgodności dwóch genów recesywnych, rekombinacji lub mutacji. Naukowo określa się to mianem regresji ewolucyjnej.
U człowieka atawizmem mogą być na przykład cechy anatomiczne oraz instynkty, które w różnym stopniu, szczątkowym bądź całościowym, okazują się nieprzydatne, lecz były potrzebne jego przodkom.
Atawizm przejawia się w takich cechach, jak: dodatkowe brodawki sutkowe, nadmierne owłosienie na twarzy, plecach lub całym ciele, silne rogowacenie paznokci, obecność dobrze rozwiniętych kłów, szczątkowy ogon.
Atawizm – wyrazy pokrewne
- Atawistyczny,
- atawistyczna,
- atawistyczne.
Atawizm – połączenia wyrazowe
- Przejaw,
- rodzaj atawizmu.
Przykłady użycia wyrazu atawizm z literatury i prasy
Ja, który znałem kilka Albertyn w jednej, miałem wrażenie, że widzę jeszcze ich wiele, wszystkie spoczywające koło mnie. Brwi jej, sklepione jakoś inaczej niż zwykle, okalały gałki powiek niby zaciszne gniazdo alcjona. Rasy, atawizmy, skażenia drzemały w jej twarzy. Ilekroć przesunęła głowę, stwarzała nową kobietę, często niepodejrzewaną przeze mnie. Zdawało mi się, że posiadam nie jedną, ale niezliczone młode dziewczyny. Oddech jej, coraz to głębszy, podnosił teraz regularnie pierś, a na piersi skrzyżowane ręce, perły przesuwane rozmaicie, choć tym samym ruchem, niby owe łodzie, owe cumujące łańcuchy, które potrąca fala.
Marcel Proust, Uwięziona, „W poszukiwaniu straconego czasu”
Reakcja stresowa jest atawizmem, którego zadaniem jest przygotowanie człowieka do reakcji na zagrożenie. Z tego powodu w czasie stresu: aktywowane są wszystkie układy wewnętrzne człowieka: układ krwionośny, mięśniowo-szkieletowy, trawienny, nerwowy, odpornościowy, zwiększa się wydzielanie adrenaliny, noradrenaliny, tyroksyny, kortyzolu; powoduje to przyspieszanie akcji serca, zwiększanie napięcia mięśni, pogłębianie i przyspieszanie oddechu, wzrost ciśnienia krwi, zmniejszanie wrażliwości na ból, przyspieszanie procesów przemiany materii, wzrost wydolności i siły fizycznej.
Cezary Werner, Przestań się denerwować!, „Praca i Zdrowie”
