Przecinek przed aby. Zasady interpunkcji

W szkole podstawowej w celu zapamiętania, że przecinek przed aby jest konieczny, uczono nas wierszyka: Nawet żaby nie zjedzą przecinka przed aby. Czy słusznie? W wielu przypadkach na pewno się to sprawdza, jednak są też sytuacje, gdy żaby chętnie sięgają po przecinek przed aby.

Kiedy powinniśmy postawić przecinek przed aby?

Bardzo często w swoich wypowiedziach używamy aby jako spójnika. Pomaga nam to zachować ciąg wypowiedzi i ułatwia budowanie zdań złożonych. Zatem kiedy aby ma być spójnikiem wprowadzającym zdanie podrzędne, przecinek jest konieczny. Podobna zasada obowiązuje także w innych zdaniach złożonych, w których również zdanie podrzędne od nadrzędnego oddzielamy przecinkiem. Przykładami zdań z użyciem aby jako spójnika mogą być:

Czytam serwis Polszczyzna.pl, aby dowiedzieć się więcej o języku polskim.
Zrobiłem to teraz, aby wieczorem mieć czas dla siebie.
Wczoraj poprosiłam Tosię o wydrukowanie zdjęć, aby je powiesić.

Aby jako partykuła

Warto pamiętać także o tym, że aby może występować w zdaniu również jako partykuła. Wówczas musimy zrezygnować z postawienia przecinka przed aby. Zazwyczaj taki zabieg stosujemy w celu podkreślenia lub wzmocnienia naszej wypowiedzi. Dobrym przykładem będą pytania:

Czy aby na pewno chcesz się ze mną teraz kłócić?
Czy ty aby na pewno wiesz, co robisz?

Przecinek przed aby – kiedy jeszcze go nie stawiamy?

Ciekawym przykładem jest wyrażenie tak aby. W tym przypadku wszystko zależy od interpretacji oraz akcentu. Różnicę tę doskonale zobrazują te cztery zdania:

Czytam ten artykuł szybko, tak aby nie przegapić swojego przystanku.
Czytam ten artykuł tak, aby przyswoić wiedzę.
Spróbuj pokolorować to tak, aby nie wychodzić za linię.
Zrobiłem sobie przerwę w pracy, tak aby nikt nie widział.

Mamy nadzieję, że artykuł był dla Was przydatny i zrozumiały. Dla wszystkich, którzy chcieliby utrwalić sobie tę wiedzę, przygotowaliśmy sześć prostych zdań, w których zgubiły się przecinki.

Ćwiczenia – postawcie przecinek przed aby.

1. Czy Ty aby na pewno wiesz, która jest godzina?
2. Zrobiłam to tak aby nikt z rodziny się nie sprzeciwił.
3. Zrobił to specjalnie tak aby mnie zdenerwować!
4. Maluję to cienką warstwą tak aby szybko wyschło.
5. Wytłumacz dziecku to tak aby zrozumiało.

I jak? Udało Wam się poprawnie postawić przecinek przed aby?

Odp.

1. Czy Ty aby na pewno wiesz, która jest godzina?
2. Zrobiłam to tak, aby nikt z rodziny się nie sprzeciwił.
3. Zrobił to specjalnie, tak aby mnie zdenerwować!
4. Maluję to cienką warstwą, tak aby szybko wyschło.
5. Wytłumacz dziecku to tak, aby zrozumiało.

?