Brokułu czy brokuła? Która forma jest poprawna?
Okazuje się, że wizyta na straganie może przysporzyć nam niemało kłopotów, i wcale nie chodzi przy tym jedynie o realizację listy zakupów. Pół biedy, jeśli zdecydujemy się na jabłka, ziemniaki czy pomidory. Gorzej jednak, kiedy zawiesimy oko na różyczce brokułu (brokuła?). No więc właśnie, która forma jest poprawna? Brokułu czy brokuła?
Brokułu czy brokuła?
Zielone, zdrowe warzywo, podobne nieco do kalafiora to brokuł. Jest to rzeczownik rodzaju męskiego. Najczęściej występuje jednak w liczbie mnogiej (brokuły – łatwo to zaobserwować na straganie czy dziale warzywnym), stąd też nierzadko występujące kłopoty z ustaleniem jego rodzaju, a co za tym idzie – z poprawną odmianą. Która forma jest poprawna w dopełniaczu: brokułu czy brokuła?
Brokuł to bliski krewny kalafiora. Może więc dlatego istnieje tendencja, żeby rzeczownik ten odmieniać podobnie do nazwy spokrewnionego warzywa. Kłopot tradycyjnie pojawia się przy dopełniaczu i bierniku – skoro mówimy kalafiora (w bierniku to forma potoczna), to aż chce się powiedzieć brokuła. To jednak błąd!
Brokułu czy brokuła? Odmiana przez przypadki
Trudności występują ponadto przy dopełniaczu liczby mnogiej – można więc spotkać formę brokuł zamiast brokułów (Ugotowałam dziś na obiad dużo brokułów, a nie dużo brokuł). Końcówkę -ów myli się zresztą często z formami bez końcówek, na przykład akcesoriów (nie akcesorii), kafelków (nie kafalek), kryteriów (nie kryterii) itd.
Szybkie przypomnienie odmiany rzeczownika brokuł w liczbie pojedynczej i mnogiej wydaje się więc w tym miejscu koniecznością:
M. brokuł/brokuły
D. brokułu/brokułów
C. brokułowi/brokułom
B. brokuł/brokuły
N. brokułem/brokułami
Ms. brokule/brokułach
W. brokule/brokuły.
Brokuł a ortografia
Z brokułem występuje jeszcze niekiedy dodatkowy kłopot, tym razem ortograficzny. Kusi nas, żeby na podobieństwo słów w rodzaju stół czy dół użyć w nazwie zielonego warzywa ó. Brokuł należy jednak do grupy wyrazów takich jak: moduł, wehikuł, tytuł, artykuł, muskuł czy szkopuł. Wyjaśnienie jest proste: brak tu wymiany na o, która zachodzi we wspomnianych słowach (np. stół – stołu, dół – dole).
?
