fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Byłoby czy było by? O łącznej i rozłącznej pisowni „by”

Omawiany przypadek może sprawić nieco problemów z uwagi na wymowę. Często wypowiadając tę osobową formę czasownika, robimy krótką przerwę przed cząstką -by. Jak to się ma do pisowni? Odpowiedź jest tym razem wyjątkowo prosta. Aby ją poznać, a także dowiedzieć się o pisowni innych wyrazów z cząstką -by, czytajcie dalej!

Byłoby czy było by? O łącznej i rozłącznej pisowni „by” - Polszczyzna.pl

No to w końcu byłoby czy było by?

W tym przypadku pisownia łączna jest jedyną poprawną pisownią. Byłoby to osobowa forma czasownika, wobec której zasady współczesnej polszczyzny są nieugięte – cząstkę -by zawsze piszemy razem z tą częścią mowy. Choć na samym wstępie wyłożyliśmy karty na stół, w dalszej części artykułu poznacie przykłady poprawnego użycia wyrazu byłoby oraz zasadę pisowni cząstki -by w przypadku innych słów.

Przykłady z byłoby

Przykładami zdań, w których osobowa forma czasownika byłoby jest poprawnie zastosowana, mogą być:

Byłoby nie najlepiej, gdyby o wszystkim dowiedzieli się jego rodzice.

Czy byłoby problemem, gdybym przesłała tekst tydzień po terminie?

Trudno sobie wyobrazić, jak trudno byłoby cokolwiek zmienić, gdybyś mi w tym nie pomógł.

Życie zwierząt byłoby łatwiejsze, gdyby ludzie zwracali uwagę na ich bezpieczeństwo.

Problemy z pisownią cząstki -by

Choć na pytanie o byłoby już odpowiedzieliśmy, wiele osób zdaje się mieć problem z pisownią cząstki -by z innymi częściami mowy. Być może z uwagi na to, że w języku mówionym nie słychać różnicy między zapisem łącznym i rozdzielnym. Czytamy coraz mniej książek, a internetu jest wyjątkowo pobłażliwy w kwestii poprawności językowej. Warto jednak pochylić się nad regułami poprawnej pisowni i świadomie używać języka. Wiedzę najlepiej przyswaja się z przejrzystych źródeł, dlatego przygotowaliśmy dla Was zestawienie, w którym wyjaśniamy kiedy cząstkę -by piszemy łącznie, a kiedy rozłącznie.

Sklep Nadwyraz.com

Łączna pisownia cząstki -by

  • Z osobowymi formami czasowników, tak jak w tytułowym przykładzie. Piszemy więc:

napisałby,
zrobiłby,
chciałby,
miałaby,
zabrałaby,
założyłaby ,
powiedziałaby.

  • Z partykułami, na przykład czy, czyż, gdzież, niech, jakże, azali. Dlatego piszemy:

czyby,
czyżby,
gdzieżby,
niechby,
jakżeby,
azaliby.

jakby,
jakoby.

  • Z konstrukcjami o funkcji bezosobowej, występującymi w trzeciej osobie w rodzaju nijakim, na przykład:

miałoby,
robiłoby się,
padałoby,
pisałoby się.

Być może zainteresuje Cię również tekst: Złożenia, zrosty i zestawienia – wyrazy złożone

  • Ze spójnikami takimi jak albowiem, ale, bo, byle, chociaż, choć, gdy, jakkolwiek, jako, jeśli, jeżeli, ponieważ, skoro, że. Piszemy więc:

aleby,
boby,
byleby,
chociażby,
choćby,
gdyby,
jakkolwiekby,
jakoby,
jeśliby.

Sklep Nadwyraz.com

Rozłączna pisownia cząstki -by

  • Po bezokolicznikach. Przykładowo:

mieć by,
zrobić by,
zapisać by,
chcieć by,
malować by.

  • Z nieosobowymi formami czasowników, których końcówka to -no lub -to. Na przykład:

chciano by,
zrobiono by,
pisano by,
uprano by,
zepsuto by,
wybito by.

  • Po słowach winien oraz powinien:

powinien by,
winien by.

  • Z wyrazami pełniącymi funkcję czasowników:

można by,
wolno by.

  • Z zaimkami osobowymi. Na przykład:

Ona by chciała.
On by chciał.
Tobie by się chciało.

Sklep Nadwyraz.com

  • Z zaimkami nieokreślonymi ktoś oraz coś:

Ktoś by to lepiej zrobił.
Coś by mi spadło na głowę.

  • Z zaimkami pytajnymi i względnymi. Przykładowo:

Dlaczego by nie pójść na skróty?
Skąd by oni to wiedzieli?
Kiedy by mógł to upozorować?
Odkąd by mogła tam być?
Jak by można to zgłosić?

  • Z zaimkami wskazującymi, odpowiadającymi zaimkom, o których mowa wcześniej. Odpowiednio:

Dlatego by nie pójść na skróty?
Stąd by oni to wiedzieli?
Wtedy by mógł to upozorować?
Odtąd by mogła tam być?
Tak by można to zgłosić?

  • Z rzeczownikami, imiesłowami przymiotnikowymi, przymiotnikami, przysłówkami oraz liczebnikami. Na przykład:

Zimno by tu było.
Biało by się zrobiło.
Pies by tu warował.
Ania by doskonale wiedziała.
Czwarty by nadgonił.
Fajnie by mogło być.

Byłoby czy było by? I wszystko jasne!

Nie ukrywamy, że zasady pisowni cząstki -by są naprawdę skomplikowane. Ich liczba sprawia, że trudno nauczyć się ich za pomocą schematu. Jest to więc typowa pamięciówka, rodem z czasów szkolnych. Warto jednak przyswoić tę wiedzę, aby poprawnie pisać w języku polskim, do czego niezmiennie zachęcamy!

?

Napisane przez

Autorka projektu społecznego „Ukraina – domy bez kobiet”, dziennikarka, autorka wywiadów i artykułów. Pisze wiersze, choć na razie do szuflady. Jest miłośniczką reportaży. Interesuje się Bliskim Wschodem i tematami społecznymi z naciskiem na ruchy feministyczne oraz pokłosie migracji zarobkowych i nie tylko.